- Trang Chủ
- Kinh tế học
- Trung Quốc, Ấn Độ, và nền kinh tế toàn cầu: Vũ điệu với Người khổng lồ - Phần 1
Xem mẫu
- Public Disclosure Authorized
38339
Public Disclosure Authorized
Vũ điệu với Người khổng lồ
TRUNG QUỐC, ẤN ĐỘ, VÀ NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU
Public Disclosure Authorized
CHỦ BIÊN
L. Alan Winters và Shahid Yusuf
blic Disclosure Authorized
(sách tham khảo)
/("£/)"/(5)&¥(*±*
- Vũ điệu với Người khổng lồ
Trung Quốc, Ấn Độ, và Nền Kinh Tế Toàn Cầu
Chủ biên
L. Alan Winters và Shahid Yusuf
Ấn phẩm chung của Ngân hàng Thế giới và Viện Nghiên cứu chính sách (Singapore)
- ©2007 Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế/ Ngân hàng Thế giới và Viện Nghiên cứu chính sách
Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế/ Viện Nghiên cứu Chính sách
Ngân hàng Thế giới 29 Heng Mui Keng Terrace #06-06
1818 H Street NW Singapore 119620
Washington DC 20433 Tel: +65 6215 1010
Điện thoại: 202-473-1000 Fax: +65 6215 1014
Internet: www.worldbank.org Internet: www.ips.org.sg
E-mail: feedback@worldbank.org E-mail: ips@ips.org.sg
Giữ bản quyền
1 2 3 4 5 11 10 09 08 07
Tài liệu này là sản phẩm của nhân viên Ngân hàng Quốc tế cho Tái thiết và Phát triển / Ngân hàng Thế giới.
Kết quả, suy luận, kết luận trong tài liệu không nhất thiết phản ánh quan điểm của các Giám đốc Điều hành
của Ngân hàng Thế giới hay của các chính phủ mà họ đại diện. Ngân hàng Thế giới không đảm bảo sự chính
xác của số liệu trong tài liệu này. Đường biên giới, màu sắc, tên gọi và các thông tin khác trong các bản đồ của
tài liệu này không mang hàm ý thể hiện sự đánh giá nào của Ngân hàng Thế giới về tính pháp lý về lãnh thổ
hoặc sự chấp nhận chính thức về những đường biên đó.
Bản quyền và Cấp phép
Tài liệu trong ấn bản này đã đăng ký bản quyền. In lại và/hoặc chuyển một phần của tài liệu trong ấn bản này
không xin phép sẽ vi phạm pháp luật có liên quan. Ngân hàng Quốc tế cho Tái thiết và Phát triển / Ngân hàng
Thế giới khuyến khích sử dụng ấn phẩm này và thường cho phép sử dụng lại một phần của ấn bản này.
Để xin phép photo hoặc in lại bất kỳ phần nào trong cuốn sách này, gửi yêu cầu với thông tin đầy đủ đến
Copyright Clearance Center Inc., 222 Rosewood Drive, Danvers, MA 01923, USA; điện thoại: 978-750-8400;
fax: 978-750-4470; Internet: www.copyright.com.
Tất cả các yêu cầu khác về quyền và giấy phép, kể cả quyền phụ, gửi về: Office of the Publisher, The Ngân hàng
Thế giới, 1818 H Street NW, Washington, DC 20433, USA; fax: 202-522-2422; e-mail: pubrights@worldbank.
org.
ISBN-10: 0-8213-6749-8 eISBN-10: 0821367501
ISBN-13: 978-0-8213-6749-0 DOI: 10.1596/978-0-8213-6749-0
Đăng ký RCB số: 198704059K
Đã xin đăng ký dữ liệu tại Thư viện Quốc hội Mỹ.
Viện Nghiên cứu Chính sách (IPS) là cơ quan nghiên cứu nhằm khuyến khích quản lý điều hành tốt ở
Singapore thông qua nghiên cứu và thảo luận chính sách chiến lược. Viện tập trung vào phát triển nội địa
và quan hệ quốc tế của Singapore. Viện áp dụng phương pháp tiếp cận đa ngành trong phân tích, nhấn
mạnh vào tư duy chiến lược lâu dài. IPS bắt đầu hoạt động năm 1988. Các hoạt động chính là các dự án
nghiên cứu, hội thảo và ấn phẩm.
Sứ mệnh của viện là:
ww Phân tích: Phân tích các vấn đề chính sách có tầm quan trọng với Singapore và đóng góp phát triển
chính sách.
ww Tạo cầu nối: Tạo cầu nối giữa các tác nhân có liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp, giới học
giả và xã hội dân sự.
ww Truyền thông: Truyền thông về kết quả nghiên cứu rộng rãi hơn tới cộng đồng và tạo ra nhận thức
cao hơn về các vấn đề chính sách.
Bìa: Rock Creek Creative, Bethesda, Maryland, Hoa Kỳ.
- Nội dung
Lời nói đầu vii
Cộng tác viên x
Lời cảm ơn xi
Tài liệu cơ sở xiii
Từ viết tắt xv
chương 1 Mở đầu: Vũ điệu với Người khổng lồ 1
L. Alan Winters và Shahid Yusuf
chương 2 Trung Quốc và Ấn Độ tạo lại hình dáng địa lý 37
công nghiệp toàn cầu
Shahid Yusuf, Kaoru Nabeshima, và Dwight H. Perkins
chương 3 Cạnh tranh với Người khổng lồ: Ai được, Ai thua? 71
Betina Dimaranan, Elena IanchoviTrung Quốc, và Will Martin
chương 4 Hội nhập tài chính quốc tế của Trung Quốc và Ấn Độ 107
Philip R. Lane và Sergio L. Schmukler
chương 5 Năng lượng và Khí thải: Ảnh hưởng tới địa phương và 139
toàn cầu do tăng trưởng của những Người khổng lồ
Zmarak Shalizi
chương 6 Những Người khổng lồ nửa thức nửa tỉnh: Tăng trưởng 181
không đều ở Trung Quốc và Ấn Độ
Shubham Chaudhuri và Martin Ravallion
chương 7 Quản trị và Tăng trưởng kinh tế 219
Philip Keefer
Tài liệu tham khảo 253
iii
- iv Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
Hình
Hình 1.1 So sánh Trung Quốc và những tăng trưởng trước đó 9
Hình 2.1 Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu 42
Hình 2.2 Cơ cấu sản phẩm nhập khẩu 43
Hình 3.1 Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ phi nhân tố đóng góp cho GDP 74
Hình 3.2 Đóng góp của dịch vụ thương mại vào tổng xuất khẩu 75
Hình 3.3 Thành phần xuất khẩu dịch vụ 76
Hình 3.4 Phần đóng góp cho xuất khẩu ở Trung Quốc và Ấn Độ, 2001 84
Hình 4.1 Các vị trí tài sản nước ngoài thực, 1985–2004 112
Hình 4.2 Hòa nhập tài chính quốc tế: Tổng tài sản và nợ nước ngoài 114
Hình 4.3 Các nước có tài sản và nợ nước ngoài đứng đầu, 2004 116
Hình 4.4 Các chỉ số được lựa chọn của ngành tài chính 121
Hình 5.1 Sử dụng năng lượng cơ bản là than và tổng số khí thải CO2 từ 147
sử dụng năng lượng hóa thạch, Trung Quốc và Ấn Độ, 1980–2003
Hình 5.2 So sánh chất lượng không khí, một số thành phố trên thế giới, 2000 149
Hình 5.3 Sử dụng dầu tăng lên so với Quý 1, 2001, nhiều nước 153
Hình 5.4 Sản lượng sản xuất dư của OPEC 154
Hình 5.5 Tỉ trọng sử dụng dầu của Trung Quốc và Ấn Độ và dự đoán 164
giá dầu thế giới, Kịch bản BAU và BAU-H
Hình 5.6 Mức độ năng lượng khí thải phân tách trong trường hợp tiêu dùng 171
năng lượng thành phẩm
Hình 6.1 Tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo, 1981–2003 182
Hình 6.2 Tỉ lệ tăng trưởng ở cấp địa phương 188
Hình 6.3 Tỉ lệ tăng trưởng GDP theo ngành, 1980–2003 190
Hình 6.4 Đường cong tăng trưởng của Trung Quốc (1980–99) và 195
Ấn Độ (1993–99)
Hình 6.5 Xu hướng bất bình đẳng thu nhập, 1978–2003 196
Hình 6.6 Tỉ lệ tăng trưởng tại cấp địa phương so với tỉ lệ nghèo ban đầu 202
Bảng
Bảng 1.1 Tổng sản phẩm quốc dân ở sáu nền kinh tế lớn 6
Bảng 1.2 So sánh công nghiệp hóa 8
Bảng 1.3 Thương mại hàng hóa và dịch vụ ở sáu nền kinh tế lớn 16
Bảng 1.4 Tỉ trọng tiêu thụ các loại hàng hóa sơ cấp thế giới 17
Bảng 2.1 Xuất khẩu của Trung Quốc và Ấn Độ so với thế giới 38
Bảng 2.2 Nhập khẩu của Trung Quốc và Ấn Độ so với thế giới 38
- Nội dung v
Bảng 2.3 Hộ gia đình có những mặt hàng tiêu dùng bền chất lượng 40
cao ở Trung Quốc, 2004
Bảng 2.4 Hộ gia đình có tài sản được lựa chọn ở Ấn Độ, 2001 41
Bảng 2.5 Xuất khẩu công nghiệp tính theo phần trăm của tổng 52
xuất khẩu, Trung Quốc và Ấn Độ
Bảng 2.6 Chỉ số của tất cả các doanh nghiệp quốc doanh và phi quốc 55
doanh ở Trung Quốc, theo ngành công nghiệp, 2004
Bảng 3.1 Thành phần nhập khẩu và xuất khẩu phi nhiên liệu theo 77
Phân loại Kinh tế rộng, 1992 và 2004
Bảng 3.2 25 mặt hàng xuất khẩu đứng đầu của Trung Quốc và Ấn Độ, 2004 79
Bảng 3.3 Tác động của hòa nhập với nền kinh tế thế giới của Ấn Độ, 2020 83
Bảng 3.4 Dự đoán sản lượng, yếu tố đầu vào và dân số, 2005–20 87
Bảng 3.5 Thay đổi của những chỉ số kinh tế chính do kết quả của 89
tăng trưởng toàn cầu, 2005–20
Bảng 3.6 Phúc lợi và thay đổi thương mại do kết quả của tăng trưởng 91
toàn cầu 2005–20
Bảng 3.7 Tác động của tăng trưởng và chất lượng được xuất khẩu cải thiện 92
ở Trung Quốc và Ấn Độ, so với cơ sở, 2020
Bảng 3.8 Sản lượng hàng công nghiệp: Tác động của tăng trưởng và 96
chất lượng xuất khẩu được cải thiện ở Trung Quốc và Ấn Độ,
so với cơ sở, 2020
Bảng 3.9 Tác động công nghiệp của tăng trưởng sản lượng ngành được cải 100
thiện ở Trung Quốc và Ấn Độ, so với cơ sở, 2020
Bảng 3.10 Số lượng hàng xuất khẩu thay đổi theo một vài kịch bản, 103
so với cơ sở, 2020
Bảng 4.1 Thành phần tài sản và nợ nước ngoài, 2004 113
Bảng 4.2 Sự không đối xứng trong bản quyết toán quốc tế, 2004 115
Bảng 5.1 Cân bằng năng lượng ở Trung Quốc và Ấn Độ, 1980–2003 142
Bảng 5.2 Thay đổi mật độ năng lượng ở Trung Quốc, Ấn Độ, và Hoa Kỳ 143
Bảng 5.3 Tỉ trọng ngành và nhiên liệu trong tiêu thụ năng lượng ở 163
Trung Quốc và Ấn Độ
Bảng 5.4 Tóm tắt các Kịch bản ALT có liên quan tới BAU cho Trung Quốc 169
và Ấn Độ, 2005–50
Bảng 5A.1 Cân bằng năng lượng, 1980–2003 176
Bảng 6.1 Xóa đói giảm nghèo và kết cấu ngành của tăng trưởng. 191
Bảng 6.2 Xóa đói giảm nghèo và kết cấu tăng trưởng đô thị - nông thôn 193
Bảng 7.1 Tương quan tăng trưởng , 1980–2004 223
- Lời nói đầu
Hầu như không ngày nào qua đi mà không có bài viết, chương trình truyền
hình, hay câu chuyện trên Internet về nền kinh tế Trung Quốc và Ấn Độ tăng
trưởng như thế nào trong nền kinh tế thế giới. Có rất nhiều lý do vì sao công
chúng quan tâm nhiều đến như vậy. Chưa bao giờ lại có những nền kinh tế lớn
như vậy – với tổng số dân là 2,3 tỉ người – lại tăng trưởng nhanh và liên tục.
Tăng trưởng GDP ở Trung Quốc là 9,1% trong cả thập kỉ qua, và con số trung
bình của Ấn Độ là 6,1%. Một số người lo rằng liệu Trung Quốc và Ấn Độ có
chiếm lĩnh nền kinh tế thế giới? Liệu họ có dùng hết nguồn lực khan hiếm của
cả thế giới? Liệu họ có làm giảm mức lương ở đâu đó? Những người khác thì
tò mò: Liệu Trung Quốc và Ấn Độ có thể giữ mức tăng trưởng ấn tượng đó
không, đặc biệt là với những yếu tố rủi ro (khu vực tài chính của Trung Quốc
và nợ công của Ấn Độ là ví dụ rõ nhất)? Những người khác thì muốn học hỏi:
Vì cả Trung Quốc và Ấn Độ đều không theo những mô hình phát triển “chính
thống”, làm thế nào những nền kinh tế này làm được như vậy, và liệu có bài
học gì cho các nước đang phát triển khác không?
Trước sự quan tâm của công chúng, giới truyền thông khi đưa tin về Trung
Quốc và Ấn Độ dường như nhấn mạnh vào khía cạnh con người - những câu
chuyện so sánh công nhân ở Trung Quốc với lập trình viên ở Ấn Độ, hoặc
phỏng vấn các nhà đầu tư so sánh triển vọng của hai nước, hoặc những hình
ảnh thế giới phát triển ở Thượng hải và Mumbai với cảnh nghèo đói ở nông
thôn Trung Quốc và Ấn Độ.
Vũ điệu với Người khổng lồ xem xét câu chuyện từ một khía cạnh khác. Nó
xem xét sự tăng trưởng của Trung Quốc và Ấn Độ một cách không thiên vị
và nghiêm túc, và đưa ra một số câu hỏi khó về sự tăng trưởng này: Xảy ra ở
đâu? Ai được hưởng lợi nhiều nhất? Có bền vững không? Và ảnh hưởng của
nó đối với thế giới là gì? Bằng việc áp dụng những công cụ phân tích và dữ liệu
có sẵn, cuốn sách này đưa ra những câu trả lời sâu sắc hơn những câu chuyện
trên các bản tin. Ví dụ như quyển sách cho thấy dù có quy mô tương đương
nhau, hai Người khổng lồ không giống nhau – vai trò của Trung Quốc trong
nền kinh tế toàn cầu lớn hơn nhiều so với Ấn Độ, với hàm ý quan trọng hơn
đối với nhiều nước.
Vũ điệu với Người khổng lồ xem xét liệu tăng trưởng của những Người
vii
- viii Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
khổng lồ này có bị ảnh hưởng bởi yếu kém trong quản lý điều hành, bất bình
đẳng gia tăng, và sức ép môi trường, và kết luận rằng điều này không nhất thiết
xảy ra. Tuy nhiên, cuốn sách gợi ý rằng chính quyền Trung Quốc và Ấn Độ
đang gặp phải những thử thách quan trọng trong việc giữ môi trường đầu tư
của họ thuận lợi, bất bình đẳng ở mức không làm ảnh hưởng đến tăng trưởng,
và chất lượng không khí và nước ở mức chấp nhận được. Những vấn đề này
ảnh hưởng đến những Người khổng lồ như thế nào có thể có ích cho những
nhà lập chính sách ở nước khác. Ví dụ như mặc dù khác nhau về cấu trúc và
truyền thống quản lý, cả hai nước đều có sự kiềm chế quyền lực hành pháp
hiệu quả, và điều này đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng.
Vũ điệu với Người khổng lồ cũng xem xét đến mối quan hệ tương tác giữa
Trung Quốc và Ấn Độ và hệ thống thương mại và tài chính toàn cầu và ảnh
hưởng của chúng lên các yếu tố toàn cầu, đặc biệt là khí hậu. Xem xét ảnh
hưởng của họ lên các tình huống kinh tế khác nhau và vận mệnh của các nước
khác, các chương trong cuốn sách chỉ ra rằng:
•• Tăng trưởng và thương mại tạo ra cơ hội cho các nước thu lợi kinh
tế. Tuy nhiên, nhiều nước gặp phải sức ép chuyển đổi về sản xuất, đặc
biệt là những nước có hàng xuất khẩu bị cạnh tranh và đặc biệt là nếu
tiến bộ về công nghệ của những Người khổng lồ hướng đến cải thiện
hàng xuất khẩu. Đối với một số nước, chủ yếu ở Châu Á, những áp lực
này vượt qua lợi ích kinh tế của thị trường lớn và hàng nhập khẩu rẻ
từ những Người khổng lồ; và do đó tăng trưởng của những nước này
trong vòng 15 năm tới sẽ bị chậm lại chút ít.
•• Những Người khổng lồ sẽ tiếp tục đóng góp vào việc tăng giá hàng
hóa và năng lượng trên thế giới, nhưng sẽ không phải là nguyên nhân
chính của việc tăng giá dầu.
•• Khí thải CO2 của những Người khổng lồ sẽ tăng mạnh, đặc biệt nếu
tăng trưởng kinh tế không đi kèm với các biện pháp cải thiện hiệu quả
sử dụng năng lượng. Hiện tại là thời cơ có một không hai để có thể cải
thiện hiệu quả sử dụng một cách mạnh mẽ nếu các chương trình đầu
tư hiện tại và trong tương lai có đi kèm những tiêu chuẩn phù hợp.
Bên cạnh đó, làm như vậy cũng không quá tốn kém hoặc làm giảm
tăng trưởng nhiều.
- Lời nói đầu ix
•• Từ vị trí thấp của họ hiện tại, những Người khổng lồ sẽ mạnh lên
thành những tác nhân mạnh trong hệ thống tài chính thế giới khi họ
phát triển và tự do hóa hơn. Tỉ lệ tích tụ tài sản dự trữ sẽ chậm lại, và
sức ép tăng trưởng sẽ khuyến khích Trung Quốc giảm thặng dư tài
khoản vãng lai như hiện nay.
Là sự hợp tác giữa bộ phận nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới ở khu vực
Đông Á và Nam Á và Viện nghiên cứu Chính sách của Singapore, ấn phẩm
này là sự đóng góp quan trọng vào chiến dịch toàn cầu chống nghèo đói. Với
khoảng một phần ba người nghèo trên thế giới sống ở Trung Quốc và Ấn
Độ, hoạt động của các nước này sẽ đóng vai trò quan trọng trọng việc xóa đói
nghèo toàn cầu. Hơn nữa, việc hàng trăm triệu người Trung Quốc và Ấn Độ
đã thoát khỏi nghèo đói cho thấy một tia hy vọng cho toàn thế giới. Vũ điệu với
Người khổng lồ đưa ra những kiến thức để biến hy vọng đó thành sự thực.
François Bourguignon
Chuyên gia kinh tế trưởng và Phó chủ tịch cao cấp, Ngân hàng Thế giới
Shantayanan Devarajan
Chuyên gia kinh tế trưởng, Khu vực Nam Á, Ngân hàng Thế giới
Homi Kharas
Chuyên gia kinh tế trưởng, Khu vực Khu vực Đông Á Thái Bình Dương, Ngân
hàng Thế giới
- Cộng tác viên
Shubham Chaudhuri là Chuyên gia kinh tế cao cấp, Vụ Giảm nghèo và Quản
lý Kinh tế (PREM), Khu vực Đông Á Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế
giới.
Betina Dimaranan là Nhà nghiên cứu kinh tế, Trung tâm phân tích Thương
mại thế giới, Trường Đại học Purdue.
Elena Ianchovichina là Chuyên gia kinh tế cao cấp, Vụ Chính sách Kinh tế và
Nợ, Nhóm PREM, Ngân hàng Thế giới.
Philip Keefer là Chuyên gia kinh tế trưởng, Nhóm Nghiên cứu Phát triển,
Ngân hàng Thế giới.
Philip R. Lane là Giáo sư Kinh tế Vĩ mô và Giám đốc Viện nghiên cứu hội
nhập quốc tế, Trường Đại học Trinity.
Will Martin là Chuyên gia kinh tế trưởng, Nhóm Nghiên cứu Phát triển, Ngân
hàng Thế giới.
Kaoru Nabeshima là Chuyên gia kinh tế, Nhóm Nghiên cứu Phát triển, Ngân
hàng Thế giới.
Dwight Perkins là Giáo sư Nghiên cứu Kinh tế Chính trị Harold Hitchings
Burbank, Đại học Harvard.
Martin Ravallion là Quản lý Nghiên cứu cao cấp, Nhóm Nghiên cứu Phát
triển, Ngân hàng Thế giới.
Sergio L. Schmukler là Chuyên gia kinh tế cao cấp, Nhóm Nghiên cứu Phát
triển, Ngân hàng Thế giới.
Zmarak Shalizi là Quản lý Nghiên cứu cao cấp, Nhóm Nghiên cứu Phát triển,
Ngân hàng Thế giới.
L. Alan Winters là Giám đốc Nghiên cứu cao cấp, Nhóm Nghiên cứu Phát
triển, Ngân hàng Thế giới.
Shahid Yusuf là Cố vấn kinh tế, Nhóm Nghiên cứu Phát triển, Ngân hàng Thế
giới.
x
- Lời cảm ơn
Cuốn sách này là sản phẩm của một dự án giữa các khu vực Đông Á, Nam Á và
bộ phận Kinh tế Phát triển của Ngân hàng Thế giới, và Viện Nghiên cứu Chính
sách Singapore (IPS). Đây được coi là một phần tài liệu của Hội nghị thường
niên Ngân hàng Thế giới tổ chức vào tháng 9 năm 2006 tại Singapore với chủ
đề “Châu Á trong Thế giới: Thế giới của Châu Á”. Dự án do L. Alan Winters
(Giám đốc Nhóm nghiên cứu Phát triển) chủ trì cùng với sự tham gia tư vấn
của Arun Mahizhnan (Phó Giám đốc IPS), Shantayanan Devarajan (Chuyên
gia Kinh tế trưởng khu vực Nam Á), Homi Kharas (Chuyên gia Kinh tế trưởng
khu vực Khu vực Đông Á Thái Bình Dương) và Shahid Yusuf (Cố vấn kinh tế,
Nhóm nghiên cứu Phát triển) của Ngân hàng Thế giới.
Mỗi chương đều có sự đóng góp của nhiều học giả, bao gồm bài viết của
Chong-En Bai, Richard N. Cooper, Renaud Crassous, Betina Dimaranan,
Joseph P. H. Fan, Masahisa Fujita, Vincent Gitz, Nobuaki Hamaguchi, Meriem
Hamdi-Cherif, Jean-Charles Hourcade, Jiang Kejun, Louis Kuijs, Philip Lane,
David D. Li, Sandrine Mathy, Taye Mengistae, Deepak Mishra, Devashish
Mitra, Randall Morck, Victor Nee, Deunden Nikomborirak, Gregory W.
Noble, Xu Nuo, Sonja Opper, Ila Patnaik, Dwight H. Perkins, Olivier Sassi,
Ajay Shah, T. N. Srinivasan, Shane Streifel, Beyza Ural, Susan Whiting, Steven
I. Wilkinson, Lixin Colin Xu, Bernard Y. Yeung, và Min Zhao. Chúng tôi biết
ơn những tác giả trên. Phần lớn các bài viết này đều có trên trang web của Vũ
điệu với Người khổng lồ (http://econ.worldbank.org/dancingwithgiants).
Chúng tôi thu được nhiều ý kiến qua thảo luận với tác giả của các bài viết,
tác giả của các chương, và nhiều học giả trên thế giới, đặc biệt là Suman Bery,
Richard N. Cooper, Yasheng Huang, và T. N. Srinivasan, là những người đã
xem lại toàn bộ bản in, là Shantayanan Devarajan, Shahrokh Fardoust, Bert
Hoffman, và Homi Kharas, đã đưa ra những nhận xét nội bộ về toàn bộ
cuốn sách; và Richard Baldwin, Priya Basu, Maureen Cropper, David Dollar,
Subir Gokarn, Takatoshi Ito, Henry Jacoby, Kapil Kapoor, Faruk Khan, Laura
Kodres, Aart Kraay, Louis Kuijs, Franck Lecocq, Jong-Wha Lee, Jeff Lewis,
Assar Lindbeck, Simon Long, Guonan Ma, Robert McCauley, Tom Rawski,
Mark Sundberg, và Hans Timmer, mỗi người đã đọc một phần bản in. Audrey
xi
- xii Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
Kitson-Walters đã hỗ trợ hậu cần một cách tuyệt vời, và Trinidad Angeles và
Andrea Wong đã hỗ trợ về ngân sách.
Susan Graham, Patricia Katayama, Nancy Lammers, Santiago Pombo, và
Nora Ridolfi đã hướng dẫn việc in ấn, và Christine Cotting đã hiệu đính.
Chúng tôi biết ơn họ.
Các chương của cuốn sách đã được thảo luận tại những địa điểm và sự kiện
sau: Văn phòng Ngân hàng Thế giới tại Trung Quốc; “Trung Quốc và Châu Á
đang lên: Sắp xếp lại nền kinh tế toàn cầu,” Trụ sở chính của Ngân hàng Thế
giới; “Hội nhập mạnh hơn của Trung Quốc và Ấn Độ vào hệ thống tài chính
toàn cầu” Hội đồng Nghiên cứu Quan hệ Kinh tế Quốc tế Ấn Độ (ICRIER)
- Hội thảo của Ngân hàng Thế giới và “Vũ điệu với Người khổng lồ,” ICRIER;
“Hội thảo về Lưu vực Thái Bình Dương” 2006 của Trung tâm Nghiên cứu Lưu
vực Thái Bình Dương (Ngân hàng Dự trữ San Francisco); “Mạng lưới sản xuất
và Đặc điểm thương mại và đầu tư thay đổi: Kinh tế đang lên của Trung Quốc
và Ấn Độ và ảnh hưởng lên Châu Á và Singapore,” Hội thảo của Đại học Quốc
gia Singapore SCAPE–IPS–Ngân hàng Thế giới; “Ngẫm lại Cơ sở hạ tầng cho
Phát triển,” Hội thảo thường niên của Ngân hàng Thế giới về Kinh tế Phát
triển (Tokyo, Tháng 5, 2006); và Hội thảo “Voi và Rồng” (Thượng Hải, tháng 7,
2006). Chúng tôi biết ơn tất cả các đại biểu vì những ý kiến quý báu của họ.
Những thiếu sót còn lại trong cuốn sách này không phải là do những người
nêu trên.
- Tài liệu cơ sở
Bai, Chong-En. “Hệ thống Tài chính trong nước và Dòng vốn: Trung Quốc.”
Cooper, Richard N. “Lao động Trung Quốc và Ấn Độ hội nhập với Nền kinh
tế thế giới như thế nào?”
Crassous, Renaud, Jean-Charles Hourcade, Olivier Sassi, Vincent Gitz, Sandrine
Mathy, và Meriem Hamdi-Cherif. “IMACLIM-R: Mô hình cho các vấn đề
phát triển bền vững”
Fan, Joseph P. H., Randall Morck, Lixin Colin Xu, và Bernard Yeung. “Liệu
‘Quản lý Điều hành tốt’ có đem lại nhiều nguồn vốn nước ngoài? Giải thích
nguồn FDI đặc biệt lớn vào Trung Quốc.”
Fujita, Masahisa, và Nobuaki Hamaguchi. “Thời đại của Trung Quốc cộng
một:Quan điểm của Nhật bản về Mạng lưới sản xuất Đông Á.”
Kuijs, Louis. “Trung Quốc trong tương lai: Là nước tiết kiệm hay nước đi
vay?”
Lane, Philip. “Bảng cân đối tài sản quốc tế của Trung Quốc và Ấn Độ.”
Li, David D. “Đầu tư lớn nội địa không có môi giới và Khả năng của chính phủ:
Thử thách đối với Cải tổ ngành tài chính Trung Quốc.”
Mengistae, Taye, Lixin Colin Xu, và Bernard Yeung. “Trung Quốc và Ấn Độ:
Cái nhìn kinh tế vi mô đối với Hoạt động kinh tế vĩ mô so sánh.”
Mishra, Deepak. “Tài chính cho Tăng trưởng nhanh của Ấn Độ và ảnh hưởng
của nó đối với kinh tế toàn cầu.”
Mitra, Devashish, và Beyza Ural. “Ngành sản xuất của Ấn Độ: Chậm chạp
trong nền kinh tế phát triển nhanh chóng.”
Nee, Victor, và Sonja Opper. “Chủ nghĩa tư bản chính trị hóa của Trung
Quốc.”
Nikomborirak, Deunden. “Nghiên cứu so sánh về vai trò của ngành dịch vụ
trong phát triển kinh tế của Trung Quốc và Ấn Độ.”
Noble, Gregory W. “Ngành công nghiệp ô tô nổi lên ở Trung Quốc và Ấn Độn
và ảnh hưởng lên các nước đang phát triển khác.”
Patnaik, Ila, và Ajay Shah. “Tác động giữa Dòng vốn vào và Hệ thống tài chính
nội địa Ấn Độ.”
Streifel, Shane. “Ảnh hưởng của Trung Quốc và Ấn Độ lên thị trường hàng hóa
toàn cầu: Tập trung vào Sắt, Khoáng sản và dầu.”
xiii
- xiv Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
Srinivasan, T. N. “Trung Quốc, Ấn Độ, và nền kinh tế thế giới.”
Whiting, Susan H. “Tăng trưởng, Quản lý Điều hành, và Thể chế: Thể chế nội
địa của Đảng-Nhà nước ở Trung Quốc.”
Wilkinson, Steven I. “Chính trị của Chi tiêu cơ sở hạ tầng ở Ấn Độ.”
Zhao, Min. “Tự do hóa ngoại quốc và sự phát triển của hệ thống hối đoái
Trung Quốc: Phương pháp tiếp cận theo kinh nghiệm thực tiễn.”
- Từ viết tắt
AGE Điểm bão hòa chung
ALT Kịch bản khác
BAU Kịch bản bình thường
BAU-H Kịch bản bình thường với biến số tăng trưởng cao
BERI Thông tin Rủi ro Môi trường Kinh doanh
CGE Điểm bão hòa có thể tính được
CO2 carbon dioxide
CPC Đảng Cộng sản Trung Quốc
EFTA Hiệp hội Thương mại Tự do Châu Âu
EU25 25 nước thành viên Liên minh Châu Âu
FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài
FYP Kế hoạch năm năm
GDP Tổng sản phẩm quốc nội
GE Công ty General Electric
GIC Đường cong tăng trưởng
GTAP Dự án Phân tích thương mại Toàn cầu
GtC Tỉ tấn carbon
HIC Nước thu nhập cao
HS Hệ thống hài hòa
ICRG Hướng dẫn Rủi ro ở các nước khác nhau trên thế giới
IEA Cơ quan Năng lượng Quốc tế
IIT Viện Công nghệ Ấn Độ
IMF Quỹ Tiền tệ Quốc tế
IT Công nghệ thông tin
LCD Màn hình tinh thể lỏng
LIC Nước thu nhập thấp
mbd Triệu thùng một ngày
MFA Hiệp định bông vải sợi
MIC Nước thu nhập trung bình
MNC Tập đoàn đa quốc gia
Mtoe Quy đổi ra một triệu tấn dầu
NA Tài khoản quốc gia
xv
- xvi Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
NBS Cơ quan Thống kê Quốc gia
OPEC Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa
PC Máy tính cá nhân
PPP Đồng giá sức mua
R&D Nghiên cứu và phát triển
SITC Phân loại thương mại quốc tế tiêu chuẩn
TFP Tổng sản lượng có tính đến mọi yếu tố
TVE Doanh nghiệp ở thị trấn và làng
USEIA Cơ quan thông tin năng lượng Mỹ
WHO Tổ chức Y tế Thế giới
WTO Tổ chức Thương mại Thế giới
Tất cả đồng đô la là đô la Mỹ nếu không có chỉ dẫn khác.
- C h ư ơ ng 1
Mở đầu
Vũ điệu với Người khổng lồ
L. Alan Winters và Shahid Yusuf
Trung Quốc và Ấn Độ có ít nhất hai đặc điểm giống nhau: dân số đông và kinh
tế phát triển nhanh trong mười năm qua. Trung Quốc chiếm gần 5% và Ấn
Độ 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu theo tỉ giá hối đoái hiện hành.
Quá trình tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc kể từ năm 1978 là sự kiện “gây
ngạc nhiên” nhất đối với nền kinh tế thế giới, và nếu so sánh mức tăng trưởng
của hai nước này trong thời gian gần đây với nửa thế kỉ qua, chúng ta thấy rằng
Trung Quốc và Ấn Độ - những Người khổng lồ - là những nền kinh tế lớn nhất
thế giới. Nguồn nhân lực dồi dào với kĩ năng ngày càng cao chính là tiềm năng
sản xuất lớn lao nếu Trung Quốc tiếp tục hoặc Ấn Độ bắt đầu đầu tư lớn vào
công nghệ và tiếp nhận công nghệ mới. Các nước thu nhập thấp tự hỏi liệu còn
có chỗ nào cho họ ở những bậc thang dưới cùng trong nấc thang công nghiệp
hóa không, khi mà các nước có thu nhập cao và trung bình đang lo ngại những
thế mạnh của mình trong những ngành có tính kỹ thuật phức tạp đang dần
mất đi. Tất cả các nước đều thừa nhận châu Á đang tăng trưởng mạnh tạo ra
nhu cầu lớn về hàng hóa sơ cấp và cả các sản phẩm và dịch vụ đặc biệt, các sản
phẩm đầu vào và máy móc công nghiệp. Đồng thời, các nước cũng đang chờ
đợi xem thị trường nào sẽ tăng trưởng và tăng trưởng bao nhiêu. Hơn nữa, sự
phát triển của những nền kinh tế khổng lồ này sẽ ảnh hưởng không chỉ thị
trường hàng hóa mà cả dòng chảy tiết kiệm, đầu tư, và thậm chí của con người
trên thế giới, và sẽ tạo ra nhu cầu lớn đối với môi trường thế giới, đặt biệt là
biển và hàng không.
Cuốn sách này không thể trả lời hết những câu hỏi trên, nhưng nó bao
gồm sáu chương về những khía cạnh phát triển quan trọng của những Người
1
- 2 Vũ Điệ u vớ i Ngườ i Khổ ng Lồ
khổng lồ và điều này sẽ hỗ trợ việc nghiên cứu những khía cạnh đó. Mục
đích chính của cuốn sách nhằm phân tích một số ảnh hưởng mà sự phát triển
của những Người khổng lồ có thể gây ra cho nền kinh tế thế giới và các nước
khác, dựa trên những nghiên cứu ngày càng tăng và tài liệu mới liên quan đến
Trung Quốc và Ấn Độ: đồng thời bàn về cách thức làm thế nào để “khiêu vũ”
cùng người khổng lồ mà không bị họ dẫm lên chân mình.1 Ba chương trong
cuốn sách tập trung vào quan hệ của những Người khổng lồ với các nước
khác (thông qua khả năng công nghiệp, thương mại quốc tế và hệ thống tài
chính quốc tế ngày càng phát triển), hai chương đánh giá những khó khăn ảnh
hưởng tới sự phát triển của người Khổng lồ, và một chương phân tích những
khó khăn trong nước và từ góc độ toàn cầu (về năng lượng và khí thải)
Lý do đằng sau những phân tích này rất đơn giản. Trung Quốc và Ấn Độ
chiếm tới 37,5% tổng dân số thế giới và 6,4% tổng giá trị sản phẩm và thu nhập
thế giới với mức giá hiện hành;2 với thu nhập bình quân đầu người và mức tiêu
thụ ngang với các nước phát triển hiện nay - một tiêu chuẩn mà cả hai Người
khổng lồ đều hướng tới - thì những ảnh hưởng lên trị trường và môi trường
thế giới là không thể tránh khỏi. Chúng tôi tự hỏi liệu mức tăng trưởng kinh
tế liên tục sẽ tiếp tục tới năm 2020 hay không và sự phát triển như vậy có ảnh
hưởng gì lên các nước khác. Câu hỏi sau được phân tích chủ yếu dựa trên ảnh
hưởng của những Người khổng lồ lên thị trường, hệ thống và môi trường toàn
cầu chứ không dựa trên mối quan hệ song phương của các nước ngày . Ảnh
hưởng tới các nước riêng lẻ chủ yếu liên quan đến bản chất trong quan hệ của
những nước này trong các hệ thống nói trên.3
Tất nhiên, những Người khổng lồ không phát triển đơn độc - trên thực tế họ
mới chỉ đóng góp một phần nhỏ trong sự tăng trưởng của thế giới - vì vậy “ảnh
hưởng từ tăng trưởng của những Người khổng lồ” muốn nói tới điều gì? Trong
hai chương phân tích câu hỏi này, chúng tôi dự đoán một con đường phát triển
đến năm 2020 ảnh hưởng tới tất cả mọi người (ví dụ như ảnh hưởng tới giá
cả và khí thải carbon trên toàn thế giới) và sau đó xem xét ảnh hưởng của sự
tăng trưởng “cao hơn một chút” của những Người khổng lồ. Một chương sử
dụng mô hình điểm cân bằng chung tiêu chuẩn có thể tính được để chuyển
những giả định về tích tụ yếu tố tương lai và phát triển công nghệ thành một
1. Một trong những câu hỏi mà các nhà kinh tế của Ngân hàng thế giới hay gặp là sự phát triển của
Trung Quốc và Ấn Độ ảnh hưởng thế nào đến đất nước của tôi?
2. Thống kê trong cuốn sách này lấy từ cuốn Chỉ số phát triển thế giới của Ngân hàng Thế giới trừ khi
có chỉ dẫn khác.
3. Chúng tôi chỉ xem xét các khía cạnh ảnh hưởng hữu hình, bao gồm cả dịch vụ, nhưng tất nhiên
Trung Quốc và Ấn Độ có ảnh hưởng lên cả tiêu chuẩn, sở thích, mô hình kinh doanh và v..v.
nguon tai.lieu . vn