1. Trang Chủ
  2. Tài Liệu Phổ Thông
  3. TCNCYH phô b.n 32 (6) - 2004 Nghiªn cøu t¸c dông h¹ ®−êng huyÕt cña Thæ phôc linh (Smilax Glabra Roxb) trªn sóc vËt thùc nghiÖm §µo V¨n Phan1, NguyÔn Ngäc Xu©n2, NguyÔn Duy ThuÇn3 2 Bé m«n D−îc lý §HYHN, Bé m«n D−îc lý §¹i häc Khoa häc tù nhiªn 3 ViÖn D

TCNCYH phô b.n 32 (6) - 2004 Nghiªn cøu t¸c dông h¹ ®−êng huyÕt cña Thæ phôc linh (Smilax Glabra Roxb) trªn sóc vËt thùc nghiÖm §µo V¨n Phan1, NguyÔn Ngäc Xu©n2, NguyÔn Duy ThuÇn3 2 Bé m«n D−îc lý §HYHN, Bé m«n D−îc lý §¹i häc Khoa häc tù nhiªn 3 ViÖn D

TCNCYH phô b.n 32 (6) - 2004 Nghiªn cøu t¸c dông h¹ ®−êng huyÕt cña Thæ phôc linh (Smilax Glabra Roxb) trªn sóc vËt thùc nghiÖm §µo V¨n Phan1, NguyÔn Ngäc Xu©n2, NguyÔn Duy ThuÇn3 2 Bé m«n D−îc lý §HYHN, Bé m«n D−îc lý §¹i häc Khoa häc tù nhiªn 3 ViÖn D−îc liÖu Trung −¬ng 1 DÞch chiÕt ethanol 900 tõ th©n rÔ thæ phôc linh (1mg bét t−¬ng ®−¬ng 25g d−îc liÖu kh«) cã t¸c dông h¹ glucose huyÕt (HGH) trªn chuét nh¾t b×nh th−êng. T¸c dông HGH phô thuéc vµo liÒu l−îng: liÒu 100mg, 200mg/kg tiªm mµng bôn

Thể loại Tài liệu miễn phí Tài Liệu Phổ Thông

Số trang 7

Ngày tạo 8/30/2018 3:42:43 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.28 M

Tên tệp

Tải TCNCYH phô b.n 32 (6) - 2004 Nghiªn cøu t¸c dông h... (.pdf)

Xem mẫu

  1. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 Nghiªn cøu t¸c dông h¹ ®−êng huyÕt cña Thæ phôc linh (Smilax Glabra Roxb) trªn sóc vËt thùc nghiÖm §µo V¨n Phan1, NguyÔn Ngäc Xu©n2, NguyÔn Duy ThuÇn3 1 Bé m«n D−îc lý §HYHN, 2 Bé m«n D−îc lý §¹i häc Khoa häc tù nhiªn 3 ViÖn D−îc liÖu Trung −¬ng DÞch chiÕt ethanol 900 tõ th©n rÔ thæ phôc linh (1mg bét t−¬ng ®−¬ng 25g d−îc liÖu kh«) cã t¸c dông h¹ glucose huyÕt (HGH) trªn chuét nh¾t b×nh th−êng. T¸c dông HGH phô thuéc vµo liÒu l−îng: liÒu 100mg, 200mg/kg tiªm mµng bông (tmb) møc HGH lÇn l−ît lµ 28,07% vµ 38,99%. Trªn chuét nh¾t g©y §T§ theo c¬ chÕ ph¸ hñy tÕ bµo β tuyÕn tôy b»ng streptozotocin liÒu 300mg/kg - tmb, SG mÊt t¸c dông HGH. Trªn chuét cèng §T§ typ 2 di truyÒn chñng GK, SG còng cã t¸c dông HGH, liÒu 100mg/kg - tmb, møc HGH lµ 27,46%. Cïng víi t¸c dông HGH, møc insulin m¸u còng gi¶m xuèng 42,74%. Invitro, SG víi nång ®é 2 vµ 4mg/ml/h kh«ng kÝch thÝch tÕ bµo β cña ®¶o tôy chuét cèng c« lËp bµi tiÕt insulin. Tõ c¸c kÕt qu¶ trªn chóng t«i cho r»ng t¸c dông HGH cña SG cã thÓ lµ lµm t¨ng nhËy c¶m cña m« ®Ých víi insulin. i. ®Æt vÊn ®Ò II. ChÊt liÖu, ®èi t−îng vµ ph−¬ng N¨m 1997 Tomoji Fukunaga vµ céng sù ®· ph¸t ph¸p nghiªn cøu hiÖn t¸c dông h¹ glucose huyÕt (HGH) cña dÞch 1. ChÊt liÖu - ®èi t−îng nghiªn cøu chiÕt th©n rÔ thæ phôc linh (Smilax glabra Roxb - Nguyªn liÖu nghiªn cøu lµ th©n rÔ thæ phôc linh Smilacaceae) trªn chuét nh¾t [4]. Qua nghiªn cøu (SG) ®−îc thu h¸i t¹i x· H−ng Thµnh, Tuyªn th¨m dß, chóng t«i ®· thÊy dÞch chiÕt cån tõ th©n Quang. MÉu thu h¸i vµo th¸ng 11 n¨m 2002, ®−îc rÔ cña thæ phôc linh (SG) ViÖt Nam tiªm mµng x¸c ®Þnh ®óng tªn khoa häc (Smilax glabra Roxb - bông cho chuét nh¾t tr¾ng còng cã t¸c dông HGH. Smilacaceae) t¹i ViÖn D−îc liÖu Trung −¬ng Hµ V× vËy môc tiªu nghiªn cøu cña chóng t«i trong ®Ò Néi. Thæ phôc linh (SG) sau khi ph¬i kh« t¸n bét tµi nµy lµ: ®−îc chiÕt trong dung m«i cån 90, 1mg bét thu 1. §¸nh gi¸ t¸c dông HGH cña SG trªn chuét ®−îc t−¬ng ®−¬ng 25mg d−îc liÖu kh«. nh¾t theo c¸c ®−êng dïng thuèc kh¸c nhau (uèng, §èi t−îng nghiªn cøu lµ chuét nh¾t tr¾ng tiªm). chñng Swiss nÆng 18 - 22g, chuét cèng b×nh 2. T×m hiÓu c¬ chÕ t¸c dông HGH cña SG trªn th−êng nÆng 180 - 200g, chuét cèng §T§ typ 2 di c¸c m« h×nh chuét §T§ typ 1 vµ chuét §T§ typ 2 truyÒn chñng GK nÆng 180 - 220g dïng nghiªn di truyÒn. cøu t¹i ViÖn Karolinska - Thôy §iÓn. §Æc ®iÓm chuét cèng GK (Goto - Kakizaki) [2]: - Møc t¨ng glucose huyÕt võa ph¶i; glucose huyÕt lóc ®ãi tõ 8 - 12mM/l. 69
  2. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 - Rèi lo¹n bµi tiÕt insulin vµ kh¸ng insulin ë møc 2.3.3. ¶nh h−ëng cña SG (tmb 200mg/kg) trªn ®é nhÑ. t¸c dông HGH cña insulin ë chuét nh¾t g©y t¨ng 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. glucose huyÕt b»ng STZ 300mg. 2.1. §¸nh gi¸ t¸c dông cña SG trªn nång ®é Sau 72 giê tiªm STZ, c¸c chuét ®−îc x¸c ®Þnh glucose huyÕt ë chuét nh¾t. glucose huyÕt vµ chia lµm 2 l«: l« 1 tmb NaCl Dïng 3 l« chuét: l« 1 tiªm mµng bông (tmb) 0,9% - 0,1ml/10g chuét, l« 2 tmb SG 200mg/kg NaCl 0,9% - 0,1ml/10g chuét (chøng), l« 2 vµ 3 Sau 4 giê tiªm thuèc (thêi ®iÓm mµ SG cã t¸c tmb SG lÇn l−ît liÒu 100mg, 200mg/kg. §Þnh dông HGH m¹nh nhÊt), chuét ë c¶ 2 l« ®−îc tmb l−îng glucose huyÕt vµo c¸c thêi ®iÓm 0 giê (tr−íc insulin 0,5UI/kg c©n nÆng. X¸c ®Þnh l¹i glucose dïng thuèc), 2, 4 vµ 6 giê sau dïng thuèc. vµo c¸c thêi ®iÓm 30, 60 vµ 120 phót sau tiªm 2.2. ¶nh h−ëng cña SG uèng liªn tôc 7 ngµy insulin. trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t. 2.3.4. ¶nh h−ëng cña SG (tmb 100mg/kg) trªn Dïng 2 l« chuét nh¾t: l« 1 uèng n−íc muèi sinh glucose vµ insulin huyÕt ë chuét cèng kháe m¹nh lý 0,1ml/10g chuét (l« chøng), l« 2 uèng SG liÒu chñng Wistar vµ chuét cèng §T§ di truyÒn chñng GK. 1g/kg, uèng liªn tôc 7 ngµy, sau ®ã ®Þnh l−îng Víi mçi chñng chuét, chuét ®−îc chia lµm 2 l«: glucose m¸u. l« 1, tmb NaCl 0,9% - 0,1ml/100g chuét (l« 2.3. Ph©n tÝch c¬ chÕ t¸c dông HGH cña SG. chøng); l« 2, tmb SG 100mg/kg. §Þnh l−îng glucose vµ insulin huyÕt lóc 0giê (ch−a tiªm 2.3.1. ¶nh h−ëng cña SG trªn kh¶ n¨ng DNG ë thuèc), 2, 4 vµ 6 giê (chØ riªng víi gluocse) sau chuét nh¾t g©y rèi lo¹n DNG. tiªm thuèc. C¸c chuét g©y rèi lo¹n DNG (tmb STZ 2.3.5. §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña SG trªn bµi tiÕt 100mg/kg) ®−îc chia lµm 2 l«: l« 1 tmb NaCl insulin cña ®¶o tôy c« lËp. 0,9% - 0,1ml/10g chuét (l« chøng), l« 2 tmb SG 200mg/kg. Chuét cèng chñng Wistar kháe m¹nh, sau khi Sau tiªm SG 4 giê (thêi ®iÓm t¸c dông HGH giÕt, bãc t¸ch tuyÕn tôy råi t¸ch c¸c ®¶o tôy theo cña SG m¹nh nhÊt), x¸c ®Þnh glucose huyÕt. Ngay ph−¬ng ph¸p Langerhans [3]. sau ®ã cho chuét uèng glucose 2g/kg c©n nÆng. §¶o tôy ®−îc chia thµnh 4 nhãm: nhãm 1 TÊt c¶ ®Òu trong cïng mét thÓ tÝch 0,1 ml/10g (chøng) c¸c ®¶o tôy ®−îc ñ trong dung dÞch KRB chuét. X¸c ®Þnh l¹i glucose huyÕt t¹i c¸c thêi ®iÓm víi 3,3mM glucose; nhãm 2, 3 c¸c ®¶o tôy ®−îc ñ 1/2, 1vµ 2giê sau uèng glucose. víi SG 2mg/ml vµ 4mg/ml; nhãm 4 ñ víi tolbutamid 100µM/l. Sau 1 giê ñ ë t0 370C, nhÆt hÕt 2.3.2. ¶nh h−ëng cña SG (tmb 200mg/kg) trªn c¸c ®¶o tôy vµ ®Þnh l−îng insulin cã trong dÞch ñ. nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t g©y §T§ b»ng STZ liÒu 150mg vµ 300mg/kg. 2.3.6..¶nh h−ëng cña SG trªn sù t¨ng glucose Sau 72 giê tiªm STZ, chuét ®−îc chia lµm 4 l«: huyÕt b»ng adrenalin. l« 1 tmb n−íc muèi sinh lý 0,9% - 0,1ml/10g C¸c chuét ®−îc tiªm tr−íc SG sau ®ã g©y t¨ng chuét (l« chøng), l« 2 tmb SG 200mg/kg, l« 3 tmb ®−êng huyÕt b»ng adrenalin. X¸c ®Þnh glucose insulin 1UI/kg, l« 4 uèng tolbutamid 50mg/kg. huyÕt ngay tr−íc vµ sau tiªm adrenalin 1 giê. §Þnh l−îng glucose huyÕt lóc 0 giê (ch−a tiªm C¸c sè liÖu ®−îc xö lý b»ng c¸c thuËt to¸n thuèc), 2, 4 vµ 6 giê sau tiªm thuèc. thèng kª X, t - test Student. 70
  3. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 III. kÕt qu¶ 1. ¶nh h−ëng cña SG 1 (tmb) trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t. B¶ng 1. §¸nh gi¸ t¸c dông cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) 0 giê 2 giê 4 giê 6 giê Chøng 149,16 ± 8,10 155,00 ± 10,43 144,50 ± 15,44 154,16 ± 11,26 SG 100mg 133,00 ±8,27 114,50 ± 12,91 95,66 ± 12,61 105,83 ± 12,46 - 13,90% (1) - 28,07%** (1) - 20,42%* (1) SG 200mg 146,16 ±10,72 121,83 ± 16,94 89,16 ± 19,82 111,16 ± 19,12 ( - 16,64%) (1) ( - 38,99%)** (1) ( - 23,93%)* (1) (1) - * p < 0,05; ** p < 0,01 (p so víi thêi ®iÓm 0 giê), % HGH so víi lóc 0 giê. - SG 100, 200mg/kg møc HGH m¹nh nhÊt ë giê thø 2 vµ kÐo dµi trªn 6 giê 3.2. T¸c dông cña SG (uèng) trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t. B¶ng 3.2. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét nh¾t sau 7 ngµy uèng SG (n = 10/l«) Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) N -7 6 giê 7 giê 8 giê 10 giê NaCl 0,9% 134,20 ± 6,90 139,88 ± 12,67 146,55 ± 18,78 122,11 ± 12,68 148,50 ± 14,64 SG 148,20 ± 11,56 123,10 ± 12,57 115,60 ± 27,39 108,50 ± 21,04 126,80 ± 21,31 (uèng) - 16,93% (1) - 21,99% * (1) - 26,78%* (1) - 14,43 (1) - (1) Tû lÖ% HGH so víi lóc ch−a uèng thuèc (N - 7) - Møc HGH cña SG m¹nh nhÊt ë giê thø 8 (26,78%) vµ duy tr× trªn 10 giê. 2. Ph©n tÝch c¬ chÕ t¸c dông HGH cña SG 2.1. ¶nh h−ëng cña SG trªn test dung n¹p glucose ë chuét nh¾t. B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña SG trªn test dung n¹p gluocse (DNG) ë chuét nh¾t tiªm STZ liÒu 100mg/kg (n = 10/l«) t Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) L« 0 giê 4 giê 4 giê 30 5 giê 6 giê Uèng glucose Chøng 149,00 ± 15,04 110,60 ± 7,40 204,00 ± 29,05 175,00 ± 32,00 164,60 ± 22,06 NaCl +84,44% (1) +58,22% (1) +48,82% (1) SG 136,00 ± 4,74 71,80 ± 15,95 130,00 ± 28,50 93,75 ± 20,12 73,25 ± 8,65 (tmb) +81,05% (1) +30,57%* (1) +2,01%** (1) (1) - Tû lÖ% t¨ng glucose huyÕt so víi thêi ®iÓm ngay tr−íc lóc uèng glucose Sau 60 phót, 120 phót uèng glucose, DNG l« tiªm SG cao h¬n so víi l« chøng 71
  4. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 2.2. T¸c dông HGH cña SG trªn c¸c m« h×nh t¨ng glucose huyÕt b»ng STZ. B¶ng 4. T¸c dông HGH cña SG trªn chuét t¨ng glucose huyÕt b»ng STZ (n = 10/l«) L« Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) Chøng insulin SG Tolbutamid t STZ 150mg/kg 0 giê 233,05 ± 34,00 239,40 ± 36,86 228,25 ± 33,10 289,00 ± 38,80 1 giê 90,80 ± 16,36 ( - 62,07%)*** (1) 4 giê 254,00 ± 24,52 183,40 ± 36,19 214,50 ± 36,90 ( - 19,63%)* (1) ( - 25,77%)* (1) STZ 300mg/kg 0 giê 370,28 ± 56,59 329,28 ± 50,62 363,00 ± 57,46 344,42 ± 53,15 1 giê 194,00 ± 28,14 ( - 41,08%)** (1) 4 giê 389,28 ± 56,13 337,71 ± 37,36 366,85 ± 40,69 ( - 13,24%) (1) (1) Tû lÖ% HGH so víi lóc 0 giê. - SG, tolbutamid chØ cã t¸c dông HGH ë c¸c chuét tiªm STZ 150mg/kg, nh−ng kh«ng cã t¸c dông HGH ë c¸c chuét tiªm STZ 300mg/kg. 2.3. ¶nh h−ëng cña SG trªn t¸c dông HGH cña insulin (0,5UI/kg - tmb ). B¶ng 5. ¶nh h−ëng cña SG trªn t¸c dông HGH cña insulin (0,5UI/kg - tmb) ë chuét g©y t¨ng glucose huyÕt b»ng STZ 300mg/kg (n = 10/l«) t Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) 72 giê 30 phót sau tiªm 60 phót sau tiªm 120 phót sau tiªm 4 giê sau tiªm SG, tiªm insulin 0,5UI L« (Sau tiªm STZ) insulin insulin insulin Chøng 406,54 ±107,14 306,63 ± 107,46 293,81 ± 119,84 314,90 ± 122,94 ( - 24,57%) (1) ( - 27,72%) (1) ( - 22,54%) (1) SG 433,90 ± 69,15 277,81 ± 104,12 189,36 ± 72,53 222,27 ± 47,36 200mg/kg ( - 35,97%) (1) ( - 56,35%)* (1) ( - 48,77%)* (1) (1) Tû lÖ% HGH so víi lóc ch−a tiªm SG vµ insulin - Møc HGH ë l« tiªm SG+insulin m¹nh h¬n mét c¸ch cã ý nghÜa so víi l« chøng ë thêi ®iÓm 1, 2 giê sau tiªm insulin (P < 0,05). 2.4. §¸nh gi¸ t¸c dông cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét cèng Wistar. B¶ng 6. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét cèng Wistar (n = 5) Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) 0 giê 2 giê 4 giê 6 giê Chøng 94,84 ± 1,98 102,96 ± 5,14 102,60 ± 4,86 92,52 ± 3,49 SG 95,04 ± 2,66 84,24 ± 6,66 79,20 ± 6,30 80,64 ± 8,64 - 18,18% (1) * - 22,80% (1) ** - 12,84% (1) (1) - phÇn tr¨m HGH so víi chøng cïng thêi ®iÓm. 72
  5. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 - SG 100mg - tmb møc HGH m¹nh nhÊt ë giê thø 4 vµ kÐo dµi trªn 6 giê. 2.5. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é insulin huyÕt ë chuét cèng Wistar B¶ng 7. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é insulin huyÕt ë chuét cèng Wistar (n = 5). Nång ®é insulin huyÕt (µUml) 0 giê 2 giê 4 giê Chøng 13,93 ± 2,71 13,74 ± 4,57 14,47 ± 5,00 SG 100mg/kg 13,63 ± 3,47 17,81 ± 3,98 14,62 ± 5,45 - p > 0,05; (gi¸ trÞ p so víi chøng ë cïng thêi ®iÓm). NhËn xÐt: SG 100mg - tmb kh«ng lµm thay ®æi møc insulin huyÕt (p > 0,05). 2.6. T¸c dông cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét cèng §T§ chñng GK. b¶ng 8. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét cèng §T§ chñng GK (n = 6/l«) Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) 0 giê 2 giê 4 giê 6 giê Chøng 192,60 ± 9,90 183,78 ± 20,70 164,52 ± 23,94 238,68 ± 21,06 SG 199,26 ± 37,98 145,44 ± 21,42 119,34 ± 23,40 190,62 ± 42,30 ( - 27,00%) (1) ( - 40,10%) (1) ( - 4,33%) (1) (1) % HGH so víi lóc ch−a tiªm thuèc (0 giê). - SG 100mg/kg - tmb, lµm gi¶m møc insulin - SG 100mg - tmb t¸c dông HGH m¹nh nhÊt huyÕt. giê thø 4 vµ kÐo dµi trªn 6 giê. 2.8. ¶nh h−ëng cña SG trªn bµi tiÕt insulin ë 2.7. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é insulin ®¶o tôy c« lËp cña chuét Wistar. huyÕt ë chuét cèng §T§ GK. B¶ng 10. ¶nh h−ëng cña SG trªn bµi tiÕt B¶ng 9. ¶nh h−ëng cña SG trªn nång ®é insulin ë ®¶o tôy c« lËp (n = 10) insulin huyÕt ë chuét cèng §T§ chñng GK. (n = Nång ®é insulin 6/l«) (µU/®¶otôy/giê) Nång ®é insulin huyÕt (µU/ml) Chøng 15,47 ± 4,34 0 giê 2 giê 4 giê SG 2mg/ml 12,96 ± 4,44 Chøng 29,44 28,55 ± 22,24± SG 4mg/ml 13,64 ± 5,98 ± 3,54 5,58 2,08 Tolbutamid 24,60 ± 11,49* SG 1 26,79 16,79 ± 12,73 ± 100µM/l ± 6,78 5,39 4,51 - SG 2mg, 4mg/1ml kh«ng lµm thay ®æi bµi (- (- tiÕt insulin ë ®¶o tôy c« lËp. 37,32%) (1) 52,48%) (1) 2.9. ¶nh h−ëng cña SG trªn m« h×nh t¨ng (1) - Tû lÖ% møc insulin gi¶m so víi lóc 0 giê. glucose huyÕt b»ng adrenalin. 73
  6. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 B¶ng 11. ¶nh h−ëng cña SG trªn sù t¨ng glucose huyÕt b»ng adrenalin (n = 7/l«) t Nång ®é glucose huyÕt (mg/dl) L« 0 giê Møc HGH Max sau dïng 1 giê sau tiªm adrenalin thuèc Chøng 146,85 ± 237,57 ± 45,38 11,06 (+61,77%) (1) SG (tmb) 134,60 ± 97,20 ± 14,87 114,40 ± 10,45 Tiªm adrenalin 200mg/kg 12,11 (+17,69%)** (1) Insulin 132,83 ± 64,85 ± 14,46 105,14 ± 36,82 (tmb) 13,70 (+62,12%) (1) 1UI/kg Tolbutami 134,28 ± 98,14 ± 12,00 159,85 ± 15,50 d 16,71 (+ 62,88%) (1) 50mg/kg uèng - p > 0,05, (gi¸ trÞ p so v¬i chøng ë cïng dïng SG gÇn nh− trë vÒ b×nh th−êng, cßn ë l« chøng thêi ®iÓm sau tiªm adrenalin), glucose huyÕt vÉn tiÕp tôc t¨ng ë møc 48,82%. (1) tû lÖ% t¨ng glucose huyÕt so víi thêi ®iÓm Trªn c¸c chuét tiªm STZ 150mg, SG 200mg - ngay tr−íc lóc tiªm adrenalin. tmb cã t¸c dông HGH (møc HGH tèi ®a lµ - Møc t¨ng glucose huyÕt sau tiªm adrenalin 19,63%) tolbutamid vÉn cã t¸c dông HGH trªn m« cña SG thÊp h¬n so víi insulin vµ tolbutamid. h×nh nµy. Trªn c¸c chuét nh¾t ®−îc tmb STZ 300mg/kg, IV. bµn luËn c¶ SG, tolbutamid ®Òu kh«ng cã t¸c dông HGH, 1. VÒ t¸c dông HGH. chØ insulin lµ cã t¸c dông (b¶ng 4). Râ rµng ë Trªn chuét nh¾t kháe m¹nh, SG liÒu 100, chuét tiªm STZ 300mg/kg møc ®é ph¸ hñy tÕ bµo 200mg/kg - tmb, cã t¸c dông HGH, t¸c dông b¾t β tuyÕn tôy nÆng nÒ, kh«ng cßn ®¸p øng víi t¸c ®Çu ë giê thø 2, m¹nh nhÊt ë giê thø 4 sau tiªm vµ nh©n kÝch thÝch tolbutamid vµ SG. §iÒu nµy cho kÐo dµi trªn 4 giê, liÒu cµng cao th× t¸c dông HGH thÊy t¸c dông HGH cña SG còng nh− tolbutamid cµng m¹nh. LiÒu t¸c dông HGH/ liÒu LD 50 cÇn sù hiÖn diÖn cña tÕ bµo β tuyÕn tôy. (ED/LD50) = 200/2500 = 1/12 [1] do vËy ph¹m vi Trªn c¸c chuét tmb STZ 300mg/kg, SG 200mg/kg an toµn cña SG1 réng. ®· lµm t¨ng t¸c dông sinh häc cña insulin ngo¹i Trªn chuét cèng §T§ di truyÒn chñng GK, SG sinh (b¶ng 5). 100mg/kg - tmb, møc HGH xuÊt hiÖn ë giê thø 2 2.2. Trªn nång ®é glucose huyÕt ë chuét cèng (gi¶m 27,0%) m¹nh nhÊt ë giê thø 4 (40,10% so §T§ di truyÒn chñng GK. víi lóc 0 giê vµ kÐo dµi trªn 4 giê. Trªn chuét cèng §T§ di truyÒn chñng GK, SG 2. VÒ c¬ chÕ t¸c dông HGH 100mg - tmb, t¸c dông HGH m¹nh nhÊt ë giê thø 2.1. Trªn m« h×nh t¨ng glucose huyÕt do thiÕu 4 (27,46% so víi chøng) vµ kÐo dµi trªn 4 giê hôt insulin. (b¶ng 8). Cïng víi t¸c dông HGH, møc insulin SG 200mg/kg tmb ®· lµm t¨ng kh¶ n¨ng DNG ë huyÕt còng gi¶m m¹nh. Kh¶ n¨ng lµm h¹ thÊp møc c¸c chuét bÞ rèi lo¹n DNG. KÕt qu¶ ë b¶ng 3 cho insulin huyÕt cã thÓ lµ do: thÊy: 2 giê sau uèng glucose, glucose huyÕt cña l« - SG øc chÕ bµi tiÕt insulin cña c¸c tÕ bµo β tôy. 74
  7. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 - SG lµm t¨ng nhËy c¶m cña m« ®Ých víi - C¬ chÕ t¸c dông HGH cña SG cã thÓ lµ: insulin, nªn lµm t¨ng g¾n insulin tù do tõ huyÕt Kh«ng kÝch thÝch tÕ bµo β tuyÕn tôy bµi tiÕt t−¬ng vµo thô thÓ cña m« ®Ých. insulin. Gi¶ thiÕt SG øc chÕ bµi tiÕt insulin cña c¸c tÕ Cã thÓ lµm t¨ng nhËy c¶m cña m« ®Ých víi bµo β tuþ, lµm h¹ thÊp nång ®é insulin huyÕt insulin. kh«ng thÓ xÈy ra, v× nång ®é glucose huyÕt kh«ng øc chÕ t¸c dông t¨ng glucose huyÕt cña nh÷ng kh«ng t¨ng mµ cßn h¹ thÊp. MÆt kh¸c kÕt adrenalin qu¶ ®Þnh l−îng insulin huyÕt trªn c¸c ®¶o tôy nu«i cÊy cho thÊy kh«ng cã sù kh¸c biÖt møc insulin Tµi liÖu tham kh¶o. huyÕt gi÷a l« SGvµ l« chøng (b¶ng 10); Nh− vËy 1. §µo V¨n Phan, NguyÔn Ngäc Xu©n, chØ cßn l¹i kh¶ n¨ng SG lµm t¨ng nhËy c¶m cña NguyÔn ThÞ BÝch Thu (2003), “Nghiªn cøu ®éc m« ®Ých víi insulin lµm cho insulin tù do g¾n vµo tÝnh b¸n tr−êng diÔn cña thæ phôc linh (Smilax thô thÓ tÕ bµo nhiÒu h¬n. glabra Roxb - Smilacaceae)”, T¹p chÝ Nghiªn cøu 2.3. Trªn m« h×nh t¨ng glucose huyÕt b»ng Y häc, sè 4, §¹i häc Y Hµ Néi. Tr. 15 - 19. adrenalin. 2. Goto Y, Kakizaki M, Masaki N. (1975), ë l« tiªm insulin vµ uèng tolbutamid, sau tiªm “Spontaneous diabetes produced by repeated adrenalin, glucose huyÕt t¨ng kh«ng kh¸c biÖt so selective breeding of normal Wistar rats”, Proc. víi møc t¨ng glucose huyÕt cña l« chøng ë cïng Japan Acad, pp. 80 - 85. thêi ®iÓm sau tiªm adrenalin. Trong khi ®ã, víi l« 3. Lacy P.E., Kostianovsky M. (1967), tiªm SG møc t¨ng glucose huyÕt sau tiªm “Method for the isolation of intact islets of Langerhans adrenalin lµ 17,69% (b¶ng 11), thÊp h¬n nhiÒu so from the rat pancreas”, Diabetes, pp. 35 - 39. víi møc t¨ng glucose huyÕt cña insulin, tolbutamid 4. Tomoji Fukunagaa Toshihiro Miurab, vµ l« chøng ë cïng thêi ®iÓm (p < 0,01), chøng tá SG ®· øc chÕ t¨ng glucose huyÕt cña adrenalin. Ko Furutaa, Atsushi KATO (1997)’ “Hypoglycemic effect of the rhizomes of Smilax v. kÕt luËn glabra in normal and diabetic mice”. Biol, pharm. - SG cã t¸c dông HGH trªn chuét Bull, 20 (1), pp. 44 - 46. Summary Hypoglycemic effect of the Rhizome of smilax glabra in normal and diabetic animal The ethanol extract of rhizome of Smilax glabra Roxb - Smilacaceae (SG) reduces the blood glucose of normal mice. The maximal hypoglycemic effect was about 28.07% with the dose of 100mg/kg/ip, and about 38.99% with that of 200mg/kg/ip. But the SG can't decrease the blood glucose of the streptozotocin - induced diabetic mice (STZ 300mg/kg/ip), one of the model of insulin - dependent diabetes mellitus (IDDM). SG 100mg/kg/ip also reduces the blood glucose and plasma insulin level of GK rat, the genetic typ 2 diabetic rat. On the isolated pancreas islets, SG with the concentration of 2mg or 4mg/ml/h has no effect on insulin secrection. From this finding, we suggest that the hypoglycemic effect of SG is due to increase the sensibility of target tissue to insulin. 75
nguon tai.lieu . vn
Trung học phổ thông Ôn thi ĐH-CĐ Đề thi - Kiểm tra Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học Mầm non - Mẫu giáo Giáo án điện tử Trung học cơ sở Bài giảng điện tử Bài văn mẫu Vật lý Bài tập SGK Khoa học xã hội Tiếng Anh phổ thông