Xem mẫu
- ----------
LUẬN VĂN
Đề tài: "Phương pháp xây dựng lới và xử lý
số liệu đo lún công trình cao tầng"
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Më ®Çu
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, c¸c c«ng tr×nh nhµ
cao tÇng ®îc x©y dùng kh¾p n¬i trªn c¶ níc, ®Æc biÖt ë c¸c thµnh phè lín vµ
c¸c khu c«ng nghiÖp. Hµ Néi lµ mét thµnh phè dîc x©y dùng tõ l©u vµ c¸c
thêi kú x©y dùng bÞ ng¾t qu·ng nªn ®Æc ®iÓm x©y dùng ë ®©y kh«ng ®îc x©y
dùng ®ång bé c¸c c«ng tr×nh x©y dùng xen kÏ lÉn nhau vµo c¸c thêi kú kh¸c
nhau.
Theo tµi liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt vïng ch©u thæ S«ng Hång nhÊt lµ khu vùc
Hµ Néi cho thÊy ®©y lµ vïng ®Êt cã lÞch sö h×nh thµnh lµ ®ång b»ng tÝch tô
nªn kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña mét sè tÇng ®Þa chÊt kÐm nh tÇng H¶i Hng, tÇng
Th¸i B×nh, cã thÓ nãi ®©y lµ vïng ®Êt yÕu, kÐm chÞu nÐn. MÆt kh¸c do nhu cÇu
cuéc sèng, viÖc khai th¸c níc ngÇm ngµy cµng t¨ng, lµm cho ®iÒu kiÖn ®Þa
chÊt ë ®©y bÞ thay ®æi. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n nªu trªn cïng víi mét sè
nguyªn nh©n kh¸c nh thiÕt kÕ kÕt cÊu mãng c«ng tr×nh, chÊt lîng vËt liÖu
c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, nãng Èm, ma nhiÒu . . . ®·
lµm cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng bÞ biÕn d¹ng, dÉn ®Õn kÕt cÊu bÞ ph¸ vì lµm
cho mét sè c«ng tr×nh kh«ng thÓ sö dông ®îc. BiÕn d¹ng c«ng tr×nh do nhiÒu
nguyªn nh©n g©y nªn trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c«ng tr×nh bÞ lón vµ
lón kh«ng ®Òu dÉn ®Õn c«ng tr×nh bÞ vÆn xo¾n.
§Ó cã c¬ së ®¸nh gi¸ møc ®é vµ kh¶ n¨ng biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh , tõ
®ã cã biÖn ph¸p kÞp thêi can thiÖp , kh¾c phôc tríc khi c«ng tr×nh bÞ h háng
trÇm träng th× c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh lµ kh«ng thÓ thiÕu vµ ph¶i
®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn.
Theo thùc tÕ hiÖn nay th× c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh kh«ng
nh÷ng ®îc quan t©m mµ cßn kh«ng thÓ thiÕu ®îc khi x©y dùng vµ sö dông
c«ng tr×nh. Trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng viÖc quan träng nhÊt lµ viÖc
xö lý sè liÖu sau khi quan tr¾c. Nhng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh khoa häc
c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay th× viÖc xö lý kÕt qu¶ quan tr¾c ®· ®îc thùc
hiÖn nhanh vµ chÝnh x¸c.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
1
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ ®ã, trong ®å ¸n tèt nghiÖp em ®· chän vµ
nghiªn cøu ®Ò tµi : “ Ph¬ng ph¸p x©y dùng líi vµ xö lý sè liÖu ®o lón c«ng
tr×nh cao tÇng.”
§å ¸n ®îc thùc hiÖn gåm 3 ch¬ng víi c¸c néi dung sau :
Ch¬ng I : Kh¸i qu¸t chung.
Ch¬ng II : ThiÕt kÕ ph¬ng ¸n x©y dùng líi vµ xö lý sè liÖu ®o lón
c«ng tr×nh cao tÇng.
Ch¬ng III : Thùc nghiÖm.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o, híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o
TS.D¬ng V©n Phong trong thêi gian qua ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh b¶n ®å ¸n
cña m×nh ®óng thêi h¹n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 12 n¨m 2007
Sinh viªn thùc hiÖn
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
2
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Ch¬ng 1
Kh¸I qu¸t chung
1.1 Kh¸i qu¸t vÒ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh
1.1.1 Ph©n lo¹i chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh
§Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu, cã thÓ chia chuyÓn dÞch c«ng tr×nh
thµnh 2 lo¹i:
- Sù tråi lón: c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng;
- ChuyÓn dÞch ngang: c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch trong mÆt ph¼ng n»m
ngang;
Sù chuyÓn dÞch kh«ng ®Òu cã thÓ g©y nªn biÕn d¹ng c«ng tr×nh;
C¸c biÕn d¹ng thêng gÆp lµ cong, vÆn xo¾n, r¹n nøt. NÕu c«ng tr×nh bÞ
biÕn d¹ng nghiªm träng th× cã thÓ dÉn ®Õn sù cè.
Trong ph¹m vi ®å ¸n nµy ta chØ nghiªn cøu chuyÓn dÞch theo ph¬ng
th¼ng ®øng.
1.1.2 Nguyªn nh©n cña chuyÓn dÞch theo ph¬ng th¼ng ®øng
C¸c c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch theo ph¬ng th¼ng ®øng lµ do t¸c ®éng
cña 2 lo¹i yÕu tè chñ yÕu:
- §iÒu kiÖn tù nhiªn.
- Qu¸ tr×nh x©y dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh.
T¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn bao gåm:
a. Kh¶ n¨ng lón, trît cña líp ®Êt ®¸ díi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ c¸c
hiÖn tîng ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thñy v¨n kh¸c.
b. Sù co gi·n cña ®Êt ®¸.
c. Sù thay ®æi cña c¸c ®iÒu kiÖn thñy v¨n theo nhiÖt ®é, ®é Èm vµ mùc
níc ngÇm.
C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh bao
gåm:
a. ¶nh hëng cña träng lîng b¶n th©n c«ng tr×nh.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
3
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
b. Sù thay ®æi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý, ®Êt ®¸ do viÖc quy ho¹ch cÊp tho¸t
níc.
c. Sù sai lÖch trong kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thñy v¨n.
d. Sù suy yÕu cña nÒn mãng c«ng tr×nh do thi c«ng c¸c c«ng tr×nh díi
c«ng tr×nh.
e. Sù thay ®æi ¸p lùc lªn nÒn mãng c«ng tr×nh do x©y dùng c¸c c«ng
tr×nh kh¸c ë gÇn.
f. Sù rung ®éng cña nÒn mãng c«ng tr×nh do vËn hµnh m¸y mãc vµ ho¹t
®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng.
1.1.3 §Æc tÝnh vµ c¸c tham sè chuyÓn dÞch theo ph¬ng th¼ng ®øng
§é lón tuyÖt ®èi cña 1 ®iÓm lµ ®o¹n th¼ng (tÝnh theo chiÒu th¼ng ®øng)
tõ mÆt ph¼ng ban ®Çu cña nÒn mãng ®Õn mÆt ph¼ng lón ë thêi ®iÓm quan tr¾c
sau ®ã.
C¸c ®iÓm ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña c«ng tr×nh cã ®é lón b»ng nhau
th× qu¸ tr×nh lón ®îc coi lµ lón ®Òu. Lón ®Òu chØ x¶y ra khi ¸p lùc cña c«ng
tr×nh vµ møc ®é chÞu nÐn cña ®Êt ®¸ ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau cña nÒn lµ nh
nhau.
§é lón kh«ng ®Òu x¶y ra do sù chªnh lÖch ¸p lùc lªn nÒn vµ møc ®é
chÞu nÐn cña ®Êt ®¸ kh«ng nh nhau. Lón kh«ng ®Òu lµm cho c«ng tr×nh bÞ
nghiªng, cong, vÆn, xo¾n vµ c¸c biÕn d¹ng kh¸c.
BiÕn d¹ng lín sÏ cã thÓ dÉn ®Õn hiÖn tîng g·y, nøt ë nÒn mãng vµ
têng cña c«ng tr×nh.
Sù chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®îc ®Æc trng bëi c¸c tham sè:
a. §é lón c«ng tr×nh cña nÒn mãng: Stb ;
b. Chªnh lÖch t¬ng ®èi ®é lón 2 ®iÓm trªn nÒn lµ tû sè gi÷a hiÖu ®é lón
S
vµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm ®ã: ;
L
c. §é nghiªng i cña nÒn mãng lµ tû sè gi÷a hiÖu ®é lón gi÷a 2 ®iÓm ë 2
®Çu c«ng tr×nh vµ chiÒu dµi c«ng tr×nh.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
4
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
f
d. §é cong t¬ng ®èi cña c«ng tr×nh : (tû sè gi÷a tªn tr¬ng cung vµ
L
d©y cung).
e. §é vÆn xo¾n t¬ng ®èi cña c«ng tr×nh ®îc ®Æc trng b»ng gãc
f. ChuyÓn dÞch ngang cña c«ng tr×nh: u
1.1.4 Môc ®Ých vµ nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón
Quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh lµ ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é
chuyÓn dÞch biÕn d¹ng, nghiªn cøu t×m ra nguyªn nh©n chuyÓn dÞch biÕn d¹ng
vµ tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, ®Ò phßng tai biÕn ®èi víi c«ng tr×nh. Cô thÓ lµ:
a. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é æn ®Þnh
cña c«ng tr×nh.
b. KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n, thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
c. Nghiªn cøu quy luËt biÕn d¹ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vµ
dù ®o¸n biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh trong t¬ng lai.
d. X¸c ®Þnh c¸c lo¹i biÕn d¹ng cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ,
vËn hµnh c«ng tr×nh.
§Ó quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng mét c«ng tr×nh, tríc hÕt cÇn ph¶i
thiÕt kÕ ph¬ng ¸n kinh tÕ - kü thuËt bao gåm:
a. NhiÖm vô kü thuËt.
b. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ chÕ ®é vËn hµnh.
c. S¬ ®å ph©n bè mèc khèng chÕ vµ mèc kiÓm tra.
d. S¬ ®å quan tr¾c.
e. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau.
f. Ph¬ng ph¸p vµ dông cô ®o.
g. Ph¬ng ph¸p chØnh lý kÕt qu¶ ®o.
h. S¬ ®å lÞch cho c«ng t¸c quan tr¾c.
i. Biªn chÕ nh©n lùc vµ dù to¸n kinh phÝ.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
5
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
1.2. C¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh
Khi ®o ®é lón c«ng tr×nh, cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
sau:
- Ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.
- Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c.
- Ph¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh.
- Ph¬ng ph¸p chôp ¶nh.
1.2.1 Quan tr¾c lón b»ng ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc
§©y lµ ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®îc øng dông trong hÇu hÕt c¸c c«ng
tr×nh. Tïy theo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh mµ ngêi
ta dïng c¸c lo¹i m¸y kh¸c nhau. Th«ng thêng quan tr¾c lón ®ßi hái ®é chÝnh
x¸c h¹ng II thuû chuÈn nhµ níc, do vËy m¸y thêng ®îc sö dông lµ Ni004
hoÆc Ni007. GÇn ®©y, do tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, m¸y thñy chuÈn ®iÖn
tö bíc ®Çu ®îc ®a vµo sö dông trong ®o thñy chuÈn h¹ng 2 nhµ níc. Mia
®îc sö dông lµ mia invar m· v¹ch. Tríc mçi chu kú ®o m¸y vµ mia cÇn ph¶i
®îc kiÓm nghiÖm cÈn thËn theo quy ph¹m, ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh
cña gãc i cña m¸y.
S¬ ®å líi vµ ch¬ng tr×nh ®o ®îc quy ®Þnh thèng nhÊt víi tÊt c¶ c¸c
chu kú ®o ®Ó gi¶m thiÓu lîng sai sè hÖ thèng tíi kÕt qu¶ ®o lón, ®ång thêi
víi mçi c«ng tr×nh nªn sö dông 1 m¸y thñy chuÈn vµ 1 mia invar cè ®Þnh,
cïng víi mét ngêi ®o tõ chu kú ®Çu tíi chu kú cuèi, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn
ngo¹i c¶nh t¬ng tù nhau (s¸ng, tra, chiÒu) nh»m h¹n chÕ sai sè hÖ thèng lªn
kÕt qu¶ ®o.
C¸c chØ tiªu kü thuËt vµ h¹n sai tu©n thñ theo quy ph¹m hiÖn hµnh.
Ph¬ng ph¸p nµy ®o ®îc ®é lón tuyÖt ®èi, m¸y vµ dông cô ®¬n gi¶n,
nhng ®Ó chØnh lý th× ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái kü thuËt rÊt cao.
1.2.2 Quan tr¾c lón b»ng ph¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt, ngêi ta ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, vÝ
dô trong c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp cã c¸c bÖ mãng m¸y phøc t¹p víi ®iÒu
kiÖn quan tr¾c chËt hÑp.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
6
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Thùc chÊt cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ¸p dông nguyªn lý b×nh th«ng nhau.
Trong ph¬ng ph¸p, ngêi ra g¾n phÇn ®Çu vµ phÇn cuèi cña hÖ thèng ®o vµo
mèc kiÓm tra vµ mèc c¬ së. Víi mçi chu kú ®o, kÕt nèi c¸c mèc kiÓm tra ví i
mèc c¬ së b»ng d©y dÉn chÊt láng. Trong ph¬ng ph¸p nµy cã mÊt ®iÓm chó
ý:
- Lùa chän chÊt láng trong èng dÉn hîp lý, cã thÓ lµ dÇu nhÑ (SEA 10 ®Õn
SEA 15), ®Ó gi¶m kh¶ n¨ng t¹o bät, gi¶m kh¶ n¨ng gi·n në do nhiÖt.
- Chän tuyÕn ®o cã sù chªnh lÖch nhiÖt ®é trong m«i trêng Ýt nhÊt.
- TÝnh sè hiÖu chØnh do chªnh cao nhiÖt ®é theo tuyÕn èng.
- §äc sè ®Çu - cuèi ®ång thêi.
1.2.3 Quan tr¾c lón b»ng ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ®èi víi ®o
cao h×nh häc vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón kh«ng cao th× ¸p dông ph¬ng
ph¸p ®o cao lîng gi¸c tia ng¾m ng¾n, kh«ng qu¸ 100m.
M¸y kinh vÜ dïng trong ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao nh Theo
010, wild T2, T1, T2 vµ c¸c m¸y cã ®é chÝnh x¸c t¬ng ®¬ng.
Trong ®o cao lîng gi¸c, chªnh cao gi÷a trôc quay cña èng kÝnh m¸y
kinh vÜ vµ ®iÓm ng¾m trªn mia ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
(1.1)
h lctgZ
Trong ®ã: l - kho¶ng c¸ch n»m ngang tõ t©m m¸y ®Õn mia, ®îc ®o
trùc tiÕp hoÆc ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
sin Z 1 . sin Z 2
(1.2)
l b
sin( Z 1 Z 2 )
Trong trêng hîp l ®îc tÝnh theo c«ng thøc (1.1) th× khi ®ã ph¶i ng¾m
hai ®iÓm trªn mia ®Ó cã hai gãc thiªn ®Ønh Z1 , Z 2
Kho¶ng c¸ch b gi÷a hai ®iÓm ng¾m mia ph¶i ®îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c.
Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ ®îc thay thÕ cho ®o cao h×nh häc. Tuy nhiªn
ph¬ng ph¸p nµy mÊt t¬ng ®èi nhiÒu c«ng søc vµo viÖc ®¸nh dÊu ®iÓm.
Ngoµi ra cßn bÞ ¶nh hëng bëi chiÕt quang.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
7
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
1.2.4 Quan tr¾c lón b»ng ph¬ng ph¸p chôp ¶nh
Ph¬ng ph¸p ®o lµ chôp ¶nh ®¬n vµ chôp ¶nh lËp thÓ.
C¬ së cña ph¬ng ph¸p lµ gia c«ng c¸c ¶nh chôp mÆt ®Êt. Ph¹m vi øng
dông cña ph¬ng ph¸p nµy lµ khi cÇn x¸c ®Þnh c¸c ®¹i lîng biÕn d¹ng rÊt
nhanh. §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p phô thuéc vµo kho¶ng chôp.
Trong ®o ®é lón c«ng tr×nh th× ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c vµ chôp ¶nh
kh«ng ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c, cßn ph¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh qu¸ phøc t¹p
nªn ngêi ta sö dông phæ biÕn ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc v× ph¬ng ph¸p
nµy cho ®é chÝnh x¸c cao l¹i ®o ®¹c thu©n lîi.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
8
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Ch¬ng 2
Ph¬ng ph¸p x©y dùng líi vµ xö lý sè liÖu ®o lón
c«ng tr×nh cao tÇng
2.1 X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ
lùa chän chu kú ®o hîp lý
2.1.1 X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh
Quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc thùc hiÖn dùa trªn
yªu cÇu kh¶o s¸t ®é biÕn d¹ng c«ng tr×nh. §é chÝnh x¸c quan tr¾c biÕn d¹ng
tïy thuéc lîng vµ tèc ®é biÕn d¹ng, ®é chÝnh x¸c thùc tÕ mµ ph¬ng ph¸p vµ
m¸y mãc, thiÕt bÞ cã thÓ ®¹t ®îc vµ môc ®Ých quan tr¾c biÕn d¹ng. Nãi
chung, nÕu quan tr¾c biÕn d¹ng lµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho c«ng tr×nh th× sai sè
quan tr¾c ph¶i nhá h¬n 1/10 1/20 lîng biÕn d¹ng cho phÐp.
§Ó tháa m·n c¸c ®ßi hái trªn, c«ng t¸c quan tr¾c biÕn d¹ng ph¶i ®¹t ®é
chÝnh x¸c quan tr¾c ë tõng lo¹i c«ng tr×nh vµ sù ph©n bè c¸c chu kú quan tr¾c
sao cho phï hîp víi lo¹i c«ng tr×nh ®ã.
VÒ nguyªn t¾c, quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ßi hái ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh
b»ng biÓu thøc :
S ti S t (i 1)
(2.1)
m S .ti
Trong ®ã: mSti - yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®é lón ë thêi ®iÓm t i ;
S ti , S t ( i 1) - ®é lón (dù b¸o) ë thêi ®iÓm ti vµ t (i 1) ;
- hÖ sè ®Æc trng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c, th«ng
thêng 4 6 ;
C«ng t¸c quan tr¾c ®é lón nhµ cao tÇng thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p ®o
cao h×nh häc. §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy phô thuéc vµo tÇm quan
träng vµ tèc ®é lón cña c«ng tr×nh.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
9
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
§èi víi nÒn mãng c¸c thiÕt bÞ ®éng lùc, c¸c thiÕt bÞ chu tr×nh s¶n xuÊt
liªn hîp ... dïng ®o cao h×nh häc h¹ng I vµ h¹ng II; víi nhµ vµ c«ng tr×nh b×nh
thêng dïng ®o cao h×nh häc h¹ng III.
Sai sè cho phÐp khi ®o lón quy ®Þnh nh sau:
1mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt cøng vµ nöa cøng;
2mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt c¸t, ®Êt sÐt chÞu nÐn kÐm;
5mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¾p, ®Êt bïn chÞu nÐn
kÐm;
§o lón ®îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn, mçi lÇn ®o gäi lµ mét chu k×. Thêi gian
tiÕn hµnh c¸c chu kú ®o ®îc x¸c ®Þnh trong khi thiÕt kÕ kü thuËt quan tr¾c
lón. Chu kú quan tr¾c ph¶i ®îc tÝnh to¸n sao cho kÕt qu¶ quan tr¾c ph¶n ¸nh
®îc thùc chÊt qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.
B¶ng 2-1
Gi¸ trÞ ®é lón Giai ®o¹n x©y dùng Giai ®o¹n khai th¸c sö dông
dù tÝnh Lo¹i ®Êt nÒn
(mm) C¸t §Êt sÐt C¸t §Êt sÐt
500 15 10 5 10
B¶ng 2-1- Sai sè cho phÐp ®o ®é lón theo thêi gian
(®¬n vÞ tÝnh lµ milimet)
2.1.2 Lùa chän chu kú ®o hîp lý
Tuú thuéc vµo tõng toµ nhµ mµ dù kiÕn chu kú ®o. Chu kú ®o ®îc tÝnh
to¸n sao cho kÕt qu¶ thu ®îc ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt qu¸ tr×nh lµm viÖc cña
nÒn mãng vµ sù æn ®Þnh cña toµ nhµ. Cã thÓ ph©n chia chu kú ®o thµnh 3 giai
®o¹n:
- Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng, c«ng tr×nh lón nhiÒu.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
10
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
- Giai ®o¹n ®é lón gi¶m dÇn.
- Giai ®o¹n t¾t lón vµ æn ®Þnh.
a. Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng
Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng, (c«ng tr×nh lón nhiÒu), nªn ®Æt mèc vµ ®o
chu kú ®Çu tiªn sau khi thi c«ng xong phÇn mãng. Cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng (%)
t¶i träng, nªn ®o vµo c¸c c«ng ®o¹n c«ng tr×nh ®¹t 25%, 50%, 75% vµ 100%
t¶i träng b¶n th©n toµ nhµ. Khi tiÕn ®é x©y dùng ®Òu th× cã thÓ bè trÝ chu kú
®o theo tuÇn hoÆc theo th¸ng.
b. Giai ®o¹n ®é lón gi¶m dÇn
Giai ®o¹n ®é lón cña toµ nhµ gi¶m dÇn, tuú thuéc vµo d¹ng mãng, lo¹i
nÒn ®Êt mµ quyÕt ®Þnh chu kú ®o cho thÝch hîp, c¸c chu kú ®Çu cña giai ®o¹n
nµy cã thÓ tiÕn hµnh tõ 3 ®Õn 6 th¸ng, c¸c chu kú tiÕp theo ®îc quyÕt ®Þnh
trªn c¬ së ®é lón cña chu kú gÇn nhÊt ®· x¸c ®Þnh. Sè lîng chu kú trong giai
®o¹n nµy tuú thuéc vµo gi¸ trÞ vµ tèc ®é lón cña toµ nhµ mµ quyÕt ®Þnh.
c. Giai ®o¹n æn ®Þnh vµ t¾t lón
Giai ®o¹n æn ®Þnh vµ t¾t lón ®îc ®o theo chu kú tõ 1 ®Õn 2 n¨m, cho ®Õn
khi gi¸ trÞ ®é lón cña toµ nhµ n»m trong giíi h¹n æn ®Þnh.
Nãi chung, thêi gian thùc hiÖn c¸c chu kú quan tr¾c tïy thuéc vµo tõng
toµ nhµ, lo¹i nÒn mãng c«ng tr×nh, ®Æc ®iÓm ¸p lùc ngang, møc ®é chuyÓn
dÞch ngang vµ tiÕn ®é thi c«ng toµ nhµ.
Chu kú quan tr¾c ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn ngay sau khi x©y toµ nhµ vµ
tríc khi cã ¸p lùc ngang t¸c ®éng ®Õn toµ nhµ.
C¸c chu kú tiÕp theo ®îc thùc hiÖn tïy theo møc t¨ng hoÆc gi¶m ¸p lùc
ngang ®èi víi toµ nhµ.
Trong giai ®o¹n sö dông toµ nhµ, thùc hiÖn 1-2 chu kú quan tr¾c trong
mét n¨m vµo nh÷ng lóc ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh¸c nhau nhiÒu nhÊt.
Khi toµ nhµ æn ®Þnh, tèc ®é chuyÓn dÞch kho¶ng 1-2mm/n¨m th× cã thÓ
ngõng quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang.
Trong trêng hîp ®iÒu kiÖn vËn hµnh toµ nhµ hoÆc møc ®é chuyÓn dÞch
toµ nhµ cã sù thay ®æi ®ét ngét th× ph¶i quan tr¾c bæ sung.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
11
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
2.2 ThiÕt kÕ mèc vµ líi khèng chÕ phôc vô ®o lón c«ng tr×nh
2.2.1 ThiÕt kÕ mèc
2.2.1.1 Mèc c¬ së
Mèc c¬ së lµ mèc cung cÊp sè liÖu gèc ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón toµ nhµ. Mèc
c¬ së cÇn tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau:
- Gi÷ ®îc ®é cao æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh ®o ®é lón toµ nhµ.
- Cho phÐp kiÓm tra mét c¸ch tin cËy ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc kh¸c.
- Cho phÐp dÉn ®é cao ®Õn c¸c mèc ®o lón mét c¸ch thuËn lîi.
VÞ trÝ c¸c mèc c¬ së cÇn ®îc ®Æt ë vµo líp ®Êt ®¸ tèt , æn ®Þnh (c¸t, s¹n
sái hoÆc sÐt cøng cã bÒ dµy lín), c¸c nguån g©y ra chÊn ®éng lín h¬n chiÒu
s©u cña mèc (®èi víi mèc ch«n s©u). Kho¶ng c¸ch tõ mèc c¬ së ®Õn toµ nhµ
thêng tõ 50-100 mÐt [7].
Khi lîi dông c¸c c«ng tr×nh cò ®Ó ®Æt c¸c mèc c¬ së th× c¸c c«ng tr×nh nµy
ph¶i hoµn toµn æn ®Þnh (kh«ng cã c¸c hiÖn tîng biÕn d¹ng do chuyÓn dÞch,
lón). Kh«ng ®Æt mèc c¬ së t¹i c¸c c«ng tr×nh cã t¶i träng ®éng (t¶i träng thay
®æi).
Tuú thuéc vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt nÒn xung
quanh khu vùc toµ nhµ quan tr¾c, mèc c¬ së dïng trong ®o lón cã thÓ ®îc
thiÕt kÕ theo mét trong 3 lo¹i lµ mèc ch«n s©u, mèc ch«n n«ng vµ mèc g¾n
têng hoÆc g¾n nÒn. X©y dùmg hÖ thèng mèc c¬ së cã ®ñ ®é æn ®Þnh cÇn thiÕt
trong quan tr¾c ®é lón còng nh chuyÓn dÞch ngang cña toµ nhµ lµ c«ng viÖc
phøc t¹p, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng vµ ®é tin cËy cña kÕt qu¶ cuèi
cïng.
Mèc ch«n s©u cã thÓ ®îc ®Æt gÇn ®èi tîng quan tr¾c, nhng ®¸y mèc
ph¶i ®¹t ®îc ®é s©u ë díi giíi h¹n lón cña líp ®Êt nÒn toµ nhµ, tèt nhÊt lµ
®Õn tÇng ®¸ gèc, tuy vËy trong nhiÒu trêng hîp thùc tÕ cã thÓ ®Æt mèc ®Õn
tÇng ®Êt cøng lµ ®¹t yªu cÇu. §iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi víi mèc ch«n s©u lµ ph¶i
cã ®é æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu trªn cÇn cã
biÖn ph¸p tÝnh sè hiÖu chØnh d·n në cña lâi mèc do thay ®æi nhiÖt ®é, nÕu lâi
mèc ®îc c¨ng b»ng lùc kÐo th× ph¶i tÝnh ®Õn c¶ sè hiÖu chØnh do ®é ®µn håi.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
12
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Trong thùc tÕ s¶n xuÊt thêng sö dông 2 kÕt cÊu mèc ch«n s©u ®iÓn h×nh lµ
mèc ch«n s©u lâi ®¬n (h×nh 2-1 ) vµ mèc ch«n s©u lâi kÐp (h×nh 2-2 ) .
7 d=0.01-0.03
6
5
1 3 d=0.1-0.3
A A
(b):MÆt c¾t A-A
1-èng b¶o vÖ
L 4
2-TÇng ®¸t cøng
3-Lâi mèc kim lo¹i
2 4-§Öm xèp
5-§Çu mèc h×nh chám cÇu
6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc
7-Hè b¶o vÖ
(a):MÆt ®øng
H×nh 2.1 : KÕt cÊu ch«n s©u lâi ®¬n
7
6 d=0.01-0.03
5
3
1 d=0.1-0.3
A A
(b):MÆt c¾t A-A
4
L 1-èng b¶o vÖ
2-TÇng ®¸t cøng
3-Lâi chÝnh
8
4-§Öm xèp
2
5-§Çu mèc h×nh chám cÇu
6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc
(a):MÆt ®øng 7-Hè b¶o vÖ
8-Lâi phô
H×nh 2.2 : KÕt cÊu ch«n s©u lâi kÐp
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
13
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Trong trêng hîp ®o lón víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c t¬ng ®¬ng víi ®o cao
h¹ng II, III cã thÓ sö dông lo¹i mèc ch«n n«ng hoÆc mèc g¾n nÒn lµm mèc c¬
së.
C¸c mèc ch«n n«ng ®îc ®Æt ë ngoµi ph¹m vi lón cña toµ nhµ quan tr¾c
(c¸ch Ýt nhÊt 1.5 lÇn chiÒu cao toµ nhµ), mèc g¾n têng ®îc ®Æt ë ch©n cét
hoÆc ë ch©n têng, mèc g¾n nÒn ®îc ®Æt ë nÒn cña nh÷ng c«ng tr×nh ®· æn
®Þnh, kh«ng bÞ lón. Trong kh¶ n¨ng cho phÐp cè g¾ng bè trÝ mèc c¬ së c¸ch
®èi tîng quan tr¾c kh«ng qu¸ xa ®Ó h¹n chÕ ¶nh hëng sai sè truyÒn ®é cao
®Õn c¸c mèc lón g¾n trªn c«ng tr×nh.
Do kh¶ n¨ng æn ®Þnh cña c¸c mèc ch«n n«ng lµ kh«ng cao nªn c¸c mèc lo¹i
nµy ®îc ®Æt thµnh côm, mçi côm cã kh«ng díi 3 mèc. Trong tõng chu kú
quan tr¾c thùc hiÖn ®o kiÓm tra gi÷a c¸c mèc trong côm vµ gi÷a c¸c côm mèc
nh»m môc ®Ých ®Ó ph©n tÝch, x¸c ®Þnh c¸c mèc æn ®Þnh nhÊt lµm c¬ së ®é cao
cho toµn c«ng tr×nh. Trªn h×nh 2.3 lµ s¬ ®å kÕt cÊu cña mét lo¹i mèc ch«n
n«ng ®îc sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt.
7
6 1-§Çu mèc
1 2-Lâi mèc
3-èng b¶o vÖ
2
4-Bª t«ng
8 5-§Õ mèc
3
6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc
100
7-Hè b¶o vÖ mèc
4
8-Líp bª t«ng lãt
5
H×nh 2.3 : Mèc ch«n n«ng d¹ng èng
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
14
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
2.2.1.2 Mèc ®o lón
Kh¸i niÖm:
Mèc ®o lón lµ mèc ®îc g¾n trùc tiÕp vµo c¸c vÞ trÝ ®Æc trng cña c¸c kÕt
cÊu chÞu lùc trªn nÒn mãng hoÆc th©n toµ nhµ, dïng ®Ó quan s¸t ®é tråi lón
cña toµ nhµ. Mèc ®o lón ®îc ph©n ra nh sau:
- Mèc g¾n têng, cét;
- Mèc nÒn mãng;
- C¸c mèc ch«n s©u dïng ®Ó ®o ®é lón theo líp ®Êt.
C¸c ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu khi bè trÝ mèc ®o lón:
Mèc ®o lón ph¶i cã kÕt cÊu v÷ng ch¾c, ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn cho viÖc ®o
®¹c, khi ®Æt mia, treo mia, kh«ng lµm thay ®æi ®é cao cña nã.
Khi thiÕt kÕ c¸c mèc ®o lón ph¶i nghiªn cøu c¸c tµi liÖu mÆt b»ng bè trÝ
mãng, mÆt b»ng c«ng tr×nh ®Ó ®Æt mèc vµo ®óng vÞ trÝ cÇn thiÕt, tr¸nh ®îc sù
ph¸ háng hoÆc mÊt t¸c dông ®o ®¹c trong c¸c chu kú sau.
Mèc ®o lón cÇn bè trÝ sao cho ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vÒ
®é lón cña toµn bé toµ nhµ, c¸c vÞ trÝ ®îc dù ®o¸n lµ lón m¹nh vµ ®¶m b¶o
®îc c¸c ®iÒu kiÖn ®o ®¹c, khi bè trÝ mèc ®o lón cÇn tham kh¶o ý kiÕn cña
thiÕt kÕ. Sè lîng mèc ®o lón cho mét toµ nhµ cÇn ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch
thÝch hîp sao cho võa ph¶n ¸nh ®îc ®Æc trng vÒ ®é lón cña toµ nhµ võa ®¶m
b¶o tÝnh kinh tÕ Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o lón phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa
chÊt toµ nhµ, cÊu t¹o cña m¸y ®o, gi¸ trÞ ®é lón íc tÝnh vµ môc ®Ých cña viÖc
®o ®é lón.v.v…
Mèc ®o lón cÇn ph¶i ®îc ®Æt sao cho cã thÓ truyÒn ®é cao trùc tiÕp tõ
mèc nµy sang mèc kh¸c, ®Æc biÖt lµ ë c¸c vÞ trÝ cã liªn quan ®Õn mÆt kÕt cÊu,
®ång thêi cã thÓ ®o nèi víi c¸c mèc c¬ së mét c¸ch thuËn tiÖn. Tïy vµo tõng
toµ nhµ mµ kho¶ng c¸ch vµ mËt ®é c¸c mèc ®o lón lµ kh¸c nhau.
Khi ®Æt c¸c mèc ®o lón cÇn lu ý ®Õn ®é cao cña c¸c mèc so víi mÆt nÒn
®Êt ë xung quanh vµ kho¶ng c¸ch tõ ®Çu mèc ®Õn mÆt ph¼ng cña têng hay
cét ®Ó ®¶m b¶o viÖc ®Æt mia ®îc thuËn tiÖn. §èi víi c¸c lo¹i mia dùng trªn
®Çu mèc, nªn ®Æt mèc ë ®é cao tõ 15-20 cm so víi mÆt nÒn. Víi c¸c lo¹i mia
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
15
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
treo nªn ®Æt mèc ë ®é cao tõ 80-200 cm so víi mÆt nÒn. Kho¶ng c¸ch tõ ®Çu
mèc tíi têng hoÆc cét thêng tõ 3-4 cm. N¬i ®Æt c¸c mèc cÇn ph¶i ghi ký
hiÖu quy íc trªn b¶n vÏ cña toµ nhµ víi tû lÖ 1:100 1:500 vµ ®Æt tªn cho
mçi mèc.
§èi víi c¸c toµ nhµ quan träng, c¸c toµ nhµ mÆt ngoµi èp b»ng men hoÆc
®¸ quý nªn chän lo¹i mèc ®o ®é lón cã b¶n lÒ quay, cã n¾p ®Ëy nh»m ®¶m b¶o
mü quan cho toµ nhµ.
NÕu trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c ph¸t hiÖn thÊy mèc bÞ mÊt th× ph¶i thay mèc
míi trong vßng b¸n kÝnh tèi ®a lµ 3m kÓ tõ vÞ trÝ mèc bÞ mÊt. Sau khi g¾n mèc
ph¶i ®Æt tªn cho mèc míi va thªm ký hiÖu quy íc.
Sau khi ®Æt mèc cÇn ®o nèi tíi c¸c trôc ®Þnh vÞ c¸c cöa sæ, hay tíi c¸c
mèc cöa, c¸c phÇn låi cña c«ng tr×nh vµ c¸c gãc nhµ víi ®é chÝnh x¸c tèi ®a lµ
10 cm.
§èi víi c¸c lo¹i mèc nÒn, kh«ng nªn ®Æt cao qu¸ 1 cm vµ chó ý ®Õn ®iÒu
kiÖn ®Æt mia trªn ®Çu mèc. Khi ®o lón nÒn ®Êt xung quanh c«ng tr×nh hoÆc
nÒn ®Êt yÕu trªn ph¹m vi réng cÇn bè trÝ c¸c mèc ®o lón n»m s©u so víi mÆt
®Êt tõ 40 ®Õn 50 cm.
Sè lîng mèc ®o ®é lón ®Æt cho nhµ d©n dông hoÆc c«ng tr×nh c«ng
nghiÖp ®îc íc tÝnh theo c«ng thøc tæng qu¸t sau ®©y :
P
N
L
Trong ®ã :
N lµ sè lîng mèc ®o ®é lón
P lµ chu vi nhµ hoÆc chiÒu dµi mãng (m)
L lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é lón (m)
Thêng th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é lón lÊy b»ng 10 15 m hoÆc theo
c¸c bíc cét toµ nhµ.
§èi víi c¸c nhµ x©y trªn mãng cäc hoÆc mãng bÌ sè lîng ®Çu mèc ®îc
tÝnh b»ng c«ng thøc:
S
N
F
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
16
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
Trong ®ã:
S lµ diÖn tÝch mÆt mãng (m2)
F lµ diÖn tÝch khèng chÕ cña mét mèc (m2), thêng lÊy tõ 100 – 150m.
CÊu t¹o mèc ®o ®é lón ®îc ph©n ra 3 phÇn chÝnh:
- Th©n mèc.
- §Çu mèc.
- PhÇn b¶o vÖ.
Tïy thuéc vµo toµ nhµ mµ th©n mèc cã cÊu t¹o kh¸c nhau. Khi ®Æt mèc
ph¶i ®¶m b¶o sù liªn kÕt v÷ng ch¾c gi÷a th©n mèc víi th©n c«ng tr×nh. §Çu
mèc d¹ng h×nh cÇu, hoÆc h×nh b¸n cÇu, ®Ó b¶o ®¶m khi dùng mia th× mia sÏ
lu«n lu«n tiÕp xóc t¹i mét ®iÓm cè ®Þnh.
Mèc ®o ®é lón toµ nhµ cÇn ®îc b¶o qu¶n, tr¸nh va ®Ëp. Trêng hîp cÇn
thiÕt nªn cã v¨n b¶n bµn giao viÖc b¶o qu¶n mèc víi ®¬n vÞ chñ qu¶n vµ thi
c«ng c«ng tr×nh.
Mét sè mèc thêng dïng trong quan tr¾c nhµ cao tÇng
(b)
(a)
H×nh 2.5 : Mèc g¾n nÒn
H×nh 2.4 : Mèc g¾n tuêng
a-Lo¹i cè ®Þnh b-D¹ng ch×m
2.2.2 ThiÕt kÕ líi ®é cao trong quan tr¾c lón
§Ó ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ vµ ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cho viÖc x¸c ®Þnh
®é cao, cÇn thµnh lËp mét m¹ng líi liªn kÕt c¸c mèc lón vµ mèc c¬ s ë trong
mét hÖ thèng thèng nhÊt. Nh vËy m¹ng líi ®é cao trong ®o lón c«ng tr×nh
cã cÊu tróc lµ hÖ thèng víi Ýt nhÊt gåm hai bËc líi : líi c¬ së vµ líi quan
tr¾c.
1. Líi khèng chÕ c¬ së
Cã t¸c dông lµ c¬ së ®é cao ®Ó thùc hiÖn ®o nèi ®é cao ®Õn c¸c ®iÓm
quan tr¾c g¾n trªn th©n c«ng tr×nh trong suèt thêi gian theo dâi ®é lón. Yªu
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
17
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
cÇu ®èi víi líi c¬ së lµ c¸c ®iÓm mèc c¬ së ph¶i æn ®Þnh, cã ®é cao ®îc x¸c
®Þnh víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt. C¸c mèc ®é cao ®îc ®o nèi víi nhau t¹o
thµnh mét m¹ng líi chÆt chÏ víi ®é chÝnh x¸c cao vµ ®îc kiÓm tra thêng
xuyªn trong mçi chu kú quan tr¾c.
Líi khèng chÕ ®é cao c¬ së bao gåm c¸c tuyÕn ®o chªnh cao liªn kÕt
toµn bé c¸c ®iÓm mèc ®é cao c¬ së. M¹ng líi nµy ®îc thµnh lËp vµ ®o trong
tõng chu kú quan tr¾c nh»m hai môc ®Ých :
a. KiÓm tra ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c¸c ®iÓm mèc.
b. X¸c ®Þnh hÖ thèng ®é cao c¬ së thèng nhÊt trong tÊt c¶ c¸c chu
kú ®o.
Th«ng thêng s¬ ®å líi ®îc thiÕt kÕ trªn mÆt b»ng c«ng tr×nh sau khi
®· kh¶o s¸t, chän vÞ trÝ ®Æt mèc khèng chÕ ë thùc ®Þa. VÞ trÝ ®Æt vµ kÕt cÊu
mèc ph¶i lùa chän cÈn thËn sao cho mèc ®îc b¶o toµn l©u dµi, thuËn lîi cho
viÖc ®o nèi ®Õn c«ng tr×nh, ®Æc biÖt cÇn chó ý sù æn ®Þnh cña mèc trong suèt
qu¸ tr×nh quan tr¾c.C¸c mèc c¬ së ®îc ®Æt bªn ngoµi ph¹m vi ¶nh hëng lón
c«ng tr×nh, tuy nhiªn kh«ng nªn ®Æt mèc qu¸ xa ®èi tîng quan tr¾c nh»m h¹n
chÕ ¶nh hëng tÝch luü cña sai sè ®o nèi ®é cao.
§Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra, n©ng cao chÊt lîng tin cËy cña líi khèng
chÕ th× ®èi víi mçi chu kú quan tr¾c cÇn x©y dùng kh«ng díi ba mèc khèng
chÕ ®é cao c¬ së. HÖ thèng mèc khèng chÕ c¬ së cã thÓ ®îc ph©n bè thµnh
tõng côm, c¸c mèc trong côm c¸ch nhau kho¶ng (15-50m) ®Ó cã thÓ ®o nèi
®îc tõ 1 tr¹m ®« hoÆc ph©n bè c¸c mèc r¶i ®Òu xung quanh c«ng tr×nh.
Trªn s¬ ®å thiÕt kÕ ghi râ tªn mèc, v¹ch c¸c tuyÕn ®o vµ ghi râ sè lîng
tr¹m ®o hoÆc chiÒu dµi ®êng ®o trong mçi tuyÕn, trong ®iÒu kiÖn cho phÐp
cÇn cè g¾ng t¹o c¸c vßng ®o khÐp kÝn ®Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra chÊt lîng ®o
chªnh cao, ®ång thêi b¶o ®¶m tÝnh chÆt chÏ cña toµn bé m¹ng líi.
§Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng ®o vµ chØ tiªu h¹n sai, cÇn thùc hiÖn íc tÝnh ®Ó
x¸c ®Þnh sai sè ®o chªnh cao trªn mét tr¹m hoÆc 1km chiÒu dµi tuyÕn ®o. So
s¸nh sè liÖu nµy víi chØ tiªu ®a ra trong quy ph¹m ®Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng cÇn
thiÕt. Thùc tÕ quan tr¾c ®é lón t¹i nhiÒu d¹ng c«ng tr×nh ë ViÖt Nam vµ c¸c
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
18
- §å ¸n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc Má - §Þa chÊt
níc kh¸c cho thÊy líi khèng chÕ c¬ së thêng cã ®é chÝnh x¸c t¬ng ®¬ng
thñy chuÈn h¹ng I hoÆc h¹ng II nhµ níc.
2. Líi quan tr¾c :
Líi quan tr¾c lµ m¹ng líi ®é cao liªn kÕt c¸c ®iÓm lón g¾n trªn c«ng
tr×nh vµ ®o nèi víi hÖ thèng c¸c ®iÓm mèc líi khèng chÕ c¬ së. C¸c tuyÕn ®o
cÇn ®îc lùa chän cÈn thËn, b¶o ®¶m sù th«ng híng tèt, t¹o nhiÒu vßng khÐp
kÝn, c¸c tuyÕn ®o nèi víi líi khèng chÕ ®îc bè trÝ ®Òu quanh c«ng tr×nh. Cè
g¾ng ®¹t ®îc sù æn ®Þnh cña s¬ ®å líi trong tÊt c¶ mäi chu kú quan tr¾c.
C¸c mèc lón ®îc ®Æt ë nh÷ng vÞ trÝ ®Æc trng cho qu¸ tr×nh lón cña
c«ng tr×nh vµ ph©n bè ®Òu kh¾p mÆt b»ng c«ng tr×nh. Mèc ®îc ®Æt ë vÞ trÝ
tiÕp gi¸p cña c¸c khèi kÕt cÊu, bªn c¹nh khe lón, t¹i nh÷ng níi cã ¸p lùc ®éng
m¹nh, nh÷ng khu vùc cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh kÐm æn ®Þnh. C¸c mèc
lón nªn bè trÝ ë cïng ®é cao ®Ó thuËn lîi cho ®o ®¹c vµ h¹n chÕ ¶nh hëng cña
mét sè nguån sai sè trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c, thi c«ng líi. Sè lîng vµ s¬ ®å
ph©n bè mèc lón ®îc thiÕt kÕ cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, mËt ®é ®iÓm mèc
ph¶i ®ñ ®Ó x¸c ®îc c¸c tham sè ®Æc trng cho qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.
§èi víi c¸c tßa nhµ cã kÕt cÊu mãng b¨ng, têng chÞu lùc th× mèc ®îc
®Æt theo chu vi t¹i vÞ trÝ giao cña c¸c têng ngang, däc vµ kho¶ng (10-15m)
®Æt mét mèc.
§èi víi nhµ d©n dông, c«ng nghiÖp kÕt cÊu cét, mèc lón ®îc ®Æt trªn
c¸c cét chÞu lùc víi mËt ®é kh«ng díi 3 mèc trªn mçi híng trôc.
§èi víi nhµ l¾p ghÐp, mèc lón ®îc ®Æt theo chu vi t¹i vÞ trÝ trôc nhµ víi
mËt ®é tõ (6-8m) mét mèc.
§èi víi c«ng tr×nh c¸c kÕt cÊu mãng cäc, mèc ®îc ®Æt theo trôc c«ng
tr×nh th× mËt ®é kh«ng qu¸ 15m.
§èi víi c«ng tr×nh d¹ng th¸p, mèc ®îc bè trÝ ®Òu quanh ch©n ®Õ c«ng
tr×nh, sè lîng mèc tèi thiÓu lµ 4 mèc.
§èi víi c«ng tr×nh cÇu, mèc quan tr¾c ®îc bè trÝ trªn hai mè vµ c¸c trô
cÇu.
§èi víi c«ng tr×nh ®êng hÇm, bè trÝ mèc ë nÒn vµ hai bªn v¸ch hÇm.
NguyÔn Do·n HiÕu Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49
19
nguon tai.lieu . vn
