Xem mẫu
- Bài 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ NHÀ NƯỚC
GV. Nguyễn Thị Tuyết Mai
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
1) Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và
Pháp luật - Khoa NN&PL Học viện CTQG
Hồ Chí Minh-Nxb LLCT, Hà nội, 2004;
2) Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và
Pháp luật – Khoa Luật, ĐH Quốc gia Hà Nội,
NXB ĐHQG Hà nội, 2005;
3) Giáo trình Lý luận nhà nước và pháp luật -
Trường ĐH Luật Hà Nội-Nxb CAND, Hà nội,
2005.
- Nội dung
- Nguồn gốc ra đời nhà nước
- Bản chất của nhà nước
- Đặc trưng của nhà nước
- Chức năng của nhà nước
- Các kiểu nhà nước
- Hình thức nhà nước
- Bộ máy nhà nước
- I- Nguồn gốc ra đời nhà nước
1. Các quan điểm phi mác-xít lý giải về nguồn
gốc ra đời nhà nước
Thuyết “Thần học”: NN do Thượng đế sáng tạo
ra
Tồn tại trong mọi xã hội
Hệ quả
Sự phục tùng quyền lực NN
là đương nhiên
- Thuyết khế ước: Nhà nước ra đời là kết quả của
một khế ước được ký kết giữa những con
người sống trong trạng thái tự nhiên không có
nhà nước.
Ý chí
Sự thoả
thuận
NHÀ NƯỚC
Sự thoả
Ý chí thuận
- CN Mác-Lênin: Nhà nước là một hiện tượng
xã hội mang tính lịch sử.
Nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của nhà
nước nảy sinh từ trong lòng xã hội cộng
sản nguyên thuỷ.
1.1 Xã hội cộng sản nguyên thuỷ và tổ chức
Thị tộc – Bộ lạc
- Cơ sở kinh tế : Chế độ sở hữu chung về
tư liệu sản xuất và sản phẩm lao động.
- Đời sống xã hội: Xã hội cộng sản nguyên
thuỷ được tổ chức dưới hình thức Thị tộc.
- Cấu trúc XH: Huyết thống
Thị tộc
Quyền lực: Quyền lực Xã
hội Tù trưởng
Thị tộc….
Hội
đồng Thủ lĩnh
BÀO TỘC BÀO TỘC
thị Quân sự
tộc
BỘ LẠC
- 1.2 Tổ chức thị tộc – bộ lạc tan rã và sự
ra đời của nhà nước
Quá trình phát triển của xã hội cộng
sản nguyên thuỷ đã làm cho lực lượng
sản xuất ngày càng phát triển, năng suất
lao động ngày càng cao.
Xã hội trải qua ba lần phân công lao
động xã hội lớn trong lịch sử:
- 3 lần phân công lao động xã
hội
Lần thứ nhất Lần thứ hai Lần thứ ba
Chăn nuôi tách Thủ công nghiệp Thương nghiệp
trồng trọt ra đời
Tư hữu(MN) Tư hữu hoàn toàn Giàu>
- Nhà nước ra đời, theo Ph.Ăngghen, có 3
hình thức nhà nước điển hình:
3 hình thức nhà nước điển hình
Nhà nước Nhà nước Nhà nước
Aten Rôma Giécmanh
- 2. Bản chất, đặc trưng, chức năng, các
kiểu, hình thức và bộ máy nhà nước
2.1 Bản chất của nhà nước
- Tính giai cấp:
- Tính xã hội:
- Định nghĩa nhà nước
Có bộ máy cưỡng chế nhằm
NN là tổ chức và quản lý xã hội
một
tổ chức Bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
đặc biệt trị trong XH có giai cấp đối kháng
của
quyền
lực Duy trì trật tự xã hội và phục vụ nhu
chính trị cầu thiết yếu của đời sống cộng đồng
- 2.2. Đặc trưng cơ bản của NN
Thiết lập quyền lực
công cộng đặc biệt
Phân chia & Có chủ
qlý dân cư theo quyền quốc gia
các đơn vị Nhà
Hchính, lãnh thổ nước
Quy định và thu
Ban hành pháp luật các loại thuế dưới
& Qlý XH bằng PLuật hình thức bắt buộc
- 2.3 Chức năng của nhà nước: Là những mặt hoạt
động cơ bản của nhà nước nhằm thực hiện các
nhiệm vụ đặt ra trước nhà nước.
Có 2 chức năng cơ bản:
- Chức năng đối nội: là những mặt hoạt động chủ
yếu của nhà nước trong nội bộ đất nước như bảo
vệ chế độ chính trị, chế độ kinh tế,văn hoá – xã
hội, trấn áp các phần tử chống đối chế độ, giữ gìn
trật tự xã hội…
- Chức năng đối ngoại: thể hiện vai trò của nhà nước
trong quan hệ với các nước, các dân tộc trên thế
giới như chống xâm lược từ bên ngoài, thiết lập
mối quan hệ ngoại giao hợp tác quốc tế …
- 2.4 Các kiểu nhà nước
- Khái niệm:
Kiểu nhà nước là tổng thể những dấu hiệu cơ
bản, đặc thù của nhà nước, thể hiện bản chất giai cấp
và những điều kiện tồn tại, phát triển của nhà nước
trong một hình thái kinh tế - xã hội nhất định.
- Các kiểu:
Tương ứng với 4 hình thái kinh tế xã hội có giai cấp là
4 kiểu nhà nước:
+ Nhà nước chủ nô + Nhà nước tư sản
+ Nhà nước phong kiến + Nhà nước XHCN
- - Quy luật thay thế: Sự thay thế kiểu pháp luật
này bằng kiểu pháp luật khác tiến bộ hơn là quy
luật tất yếu, gắn liền với quy luật phát triển và
thay thế của các hình thái kinh tế xã hội. Cách
mạng là con đường dẫn tới sự thay thế đó.
Nhà nước XHCN
Nhà nước TS
Nhà nước PK
Nhà nước CN
- 2.5 Hình thức nhà nước:
Là cách thức tổ chức và phương pháp thực
hiện quyền lực chính trị của giai cấp thống trị.
=>Hình thức nhà nước bao gồm 3 yếu tố:
- Hình thức chính thể: là cách thức tổ chức
quyền lực chính trị ở cơ quan nhà nước tối
cao.
- Hình thức cấu trúc nhà nước: là sự tổ chức
nhà nước thành các đơn vị hành chính – ãnh thổ
và xác lập mối quan hệ giữa các bộ phận với
nhau.
- Chế độ chính trị: là cách thức, biện pháp thực
hiện quyền lực chính trị của một giai cấp.
- HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
HÌNH THỨC HÌNH THỨC CHẾ ĐỘ
CHÍNH THỂ CẤU TRÚC CHÍNH TRỊ
QUÂN
CỘNG
CHỦ
HOÀ
ĐƠN LIÊN PHẢN
DÂN
TUYỆT HẠN QUÍ DÂN NHẤT BANG DÂN
CHỦ
ĐỐ I CHẾ TỘC CHỦ CHỦ
- Hồng y giáo chủ Benedict XVI
Benedict vẫy chào và mỉm
cười với các đám đông tụ
tập dọc con đường từ
Vatican với căn hộ cũ của
ông. “Giáo hoàng muôn
năm”, một số người hô lớn.
Đáp lại, ông giơ cả hai tay
lên chào.
- 2.6- Bộ máy nhà nước
a - Khái niệm
Hệ thống CQNN Thành
Từ TW đến cơ chế
Bộ đồng bộ
địa phương
máy nhằm
Nhà
Được tổ chức và hoạt động thực hiện
nước chức năng
theo những nguyên tắc
chung, thống nhất nhiệm vụ
nguon tai.lieu . vn