Xem mẫu
- khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo
HIỆU QUẢ TỪ CÁC DỰ ÁN NÔNG THôN MIỀN NÚI Ở THANH HÓA
TS Nguyễn Ngọc Túy
Giám đốc Sở KH&CN Thanh Hóa
Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ của Bộ
Khoa học và Công nghệ (KH&CN), nhiều dự án thuộc
Chương trình nông thôn miền núi đã được triển khai
thực hiện tại tỉnh Thanh Hóa. Kết quả thực hiện các dự
án này thực sự tạo được điểm sáng về ứng dụng tiến bộ
KH&CN, thúc đẩy liên kết 4 nhà trong sản xuất, mang
lại hiệu quả kinh tế - xã hội thiết thực cho địa phương,
góp phần nâng cao trình độ sản xuất, dân trí và cải
thiện đời sống người dân...
Tác động của Chương trình nông thôn xuất rau an toàn với diện tích gần dược liệu ở huyện Bá Thước1 đã
miền núi đối với sự phát triển kinh tế 1.000 ha; chăn nuôi phát triển tạo cho người dân miền núi làm
- xã hội tại địa phương theo hướng gia trại, trang trại; quen với kỹ thuật sản xuất giống
xây dựng vùng thâm canh luồng và trồng dược liệu, có khả năng
Từ năm 2001 đến nay, tỉnh
tập trung với diện tích hàng chục độc lập nhân rộng mô hình sản
Thanh Hóa đã được Bộ KH&CN
nghìn ha; cải tạo và khai thác tốt xuất hàng hóa và có thêm thực
phê duyệt thực hiện 20 dự án
rừng vầu, đảm bảo nguyên liệu tiễn về khả năng chuyển dịch cơ
thuộc Chương trình nông thôn cấu cây trồng ngày càng có hiệu
miền núi. Các nhiệm vụ đề xuất phục vụ sản xuất ngành hàng thủ
công mỹ nghệ xuất khẩu. Các quả trên vùng đất gắn bó lâu đời
tham gia Chương trình đảm bảo với nền sản xuất nông nghiệp tự
phù hợp với quy hoạch tổng thể địa phương nơi triển khai dự án
cung, tự cấp; có thêm cơ hội tự
phát triển kinh tế - xã hội của đã được tiếp nhận và ứng dụng
so sánh đánh giá việc trồng cây
tỉnh, của vùng, tập trung vào các công nghệ để chủ động sản xuất
thuốc với cây trồng khác, đặc
cây trồng, vật nuôi chủ lực của các giống cây trồng trong nông biệt là đối với người dân các bản
địa phương như mía, luồng, vầu, nghiệp, lâm nghiệp, phát triển Son - Bá - Mười (xã Lũng Cao) và
các loại cây dược liệu quý, chăn các sản phẩm có lợi thế của địa các vùng lân cận khó khăn về đời
nuôi dê, bò, lợn, gà, đà điểu… phương về nghề trồng nấm, đan sống do điều kiện thời tiết khắc
Thông qua việc triển khai thực đèn lồng xuất khẩu, du nhập và nghiệt.
hiện các dự án nông thôn miền cải tạo các giống vật nuôi thích
núi, tỉnh Thanh Hoá đã tiếp nhận hợp với hàng trăm quy trình kỹ Sự thành công của mô hình
được nhiều tiến bộ KH&CN áp trồng hoa tươi chất lượng cao tại
thuật công nghệ tiên tiến; đào tạo
dụng vào sản xuất, đời sống tại TP Thanh Hóa2 đã thu hút được
hàng trăm kỹ thuật viên cơ sở và
các địa bàn nông thôn, miền núi, tập huấn các tiến bộ KH&CN cho
vùng sâu, vùng xa, vùng đồng gần 3.000 lượt nông dân. Kết quả 1
Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất giống và
bào dân tộc ít người; góp phần
các dự án đã tạo ra được nhiều trồng dược liệu tại huyện Bá Thước, Thanh
tích cực phát triển kinh tế - xã
mô hình ứng dụng và chuyển giao Hóa” do UBND huyện Bá Thước chủ trì.
hội, nâng cao chất lượng cuộc
tiến bộ KH&CN vào sản xuất đạt 2
Dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng công
sống, đảm bảo quốc phòng - an
hiệu quả cao, có thể kể đến như: nghệ sản xuất hoa tươi chất lượng cao có
ninh trên địa bàn tỉnh. Bước đầu hiệu quả ở vùng ngoại ô, TP Thanh Hóa” do
đã hình thành được các vùng sản Mô hình sản xuất giống và trồng UBND TP Thanh Hóa chủ trì.
45
Soá 9 naêm 2019
- Khoa học - Công nghệ và đổi mới sáng tạo
tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù
Luông, Thanh Hóa” (do Khu bảo
tồn thiên nhiên Pù Luông chủ trì)
đã tiếp nhận các quy trình nông
lâm kết hợp, các quy trình trồng
xen cây lâu năm và cây ngắn
ngày. Trồng 50 ha rừng luồng
thâm canh; chăn nuôi bò cái sinh
sản kết hợp trồng cỏ Voi VA06;
nuôi gà đồi và vịt cổ lũng; trồng
xen cây lâu năm ngắn ngày. Kết
quả của dự án đã góp phần làm
thay đổi tập quán canh tác, nâng
cao nhận thức của người dân, là
mô hình điểm để các hộ còn lại
trong các thôn, bản, xã vùng lân
cận làm theo, tạo thêm việc làm,
Mô hình sản xuất nấm dược liệu theo hướng công nghiệp tại Thanh Hóa. nâng cao thu nhập cho người
dân, hạn chế việc khai thác rừng
một bộ phận không nhỏ lực lượng 100.000-150.000vđồng/ngày), không đúng quy định, tạo được sự
lao động khu vực thành phố và tận dụng nguồn phụ phẩm nông gắn kết giữa các hoạt động bảo
vùng phụ cận, tăng thu nhập nghiệp (rơm rạ, bã mía...) góp tồn, bảo vệ và phát triển rừng đặc
cho người lao động và góp phần phần bảo vệ môi trường, xây dựng dụng tại Khu bảo tồn.
thực hiện có kết quả chủ trương nông thôn mới. Đặc biệt, dự án Việc xây dựng và nhân rộng
chuyển đổi cơ cấu cây trồng, làm còn chuyển giao thành công kỹ thành công mô hình nuôi nhím,
tăng giá trị trên một đơn vị diện thuật nhân giống và sản xuất nấm nhân giống cây lâm nghiệp, trồng
tích canh tác. Đến nay, người dân thương phẩm cho tỉnh Hủa Phăn, rừng thâm canh và phát triển kinh
và các doanh nghiệp vừa và nhỏ CHDCND Lào.
tại TP Thanh Hóa đã mở rộng
Mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ
diện tích trồng hoa lên gấp hàng
thuật chăn nuôi gia súc, gia cầm
chục lần so với các mô hình dự án
tại 6 xã đặc biệt khó khăn của
đã xây dựng, đặc biệt một số mô
huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh
hình trồng hoa công nghệ cao đã
Hóa4 đã góp phần nâng cao dân
cho thu nhập 500-700 triệu đồng/
trí, thay đổi tập quán chăn nuôi
ha/năm.
kém hiệu quả, mở ra hướng sản
Từ kết quả mô hình sản xuất, xuất mới có khả năng bảo vệ và
chế biến và tiêu thụ nấm ăn, nấm phát triển nguồn giống dê, lợn, Mô hình nuôi nhím tại Khu bảo tồn
dược liệu theo hướng công nghiệp gà chất lượng cao, tăng thu nhập thiên nhiên Xuân Liên.
tại Thanh Hóa3, đến nay đã hình cho người dân, góp phần xóa đói
thành và phát triển nghề trồng giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã tế theo hướng sinh thái tổng hợp
nấm tại 24/27 huyện, thị xã, thành hội cho người dân vùng nông thôn phục vụ phát triển, ổn định kinh
phố trong tỉnh, chủ động cung ứng miền núi của tỉnh Thanh Hóa. tế - xã hội vùng đệm tại Khu bảo
giống nấm ăn, nấm dược liệu tại tồn thiên nhiên Xuân Liên5 đã tác
Các mô hình của dự án “Ứng động tích cực đến xã hội và môi
chỗ, đáp ứng nhu cầu sản xuất
dụng tiến bộ KH&CN xây dựng mô
nấm tại địa phương, tạo công
hình phát triển kinh tế theo hướng
ăn việc làm, tăng thu nhập cho
sinh thái tổng hợp cho người dân
lao động nông thôn (bình quân Dự án“Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật xây
5
dựng mô hình nuôi nhím, nhân giống cây
lâm nghiệp và trồng rừng thâm canh phục
3
Dự án“Xây dựng mô hình sản xuất, chế 4
Dự án“Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật chăn nuôi vụ phát triển, ổn định kinh tế - xã hội vùng
biến và tiêu thụ nấm ăn, nấm dược liệu theo gia súc, gia cầm tại 6 xã đặc biệt khó khăn đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên,
hướng công nghiệp tại Thanh Hóa” do Trung huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa” do tỉnh Thanh Hoá” do Khu bảo tồn thiên nhiên
tâm Nuôi cấy mô thực vật Thanh Hóa chủ trì. UBND huyện Thạch Thành chủ trì. Xuân Liên chủ trì.
46
Soá 9 naêm 2019
- khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo
trường. Thông qua dự án đã tạo
thêm việc làm, nâng cao hiệu quả
kinh tế và tạo thu nhập ổn định
cho người dân; giảm thiểu chặt
phá rừng, tăng độ che phủ, hạn
chế xói mòn, bảo vệ đất, tiết kiệm
nguồn nước dự trữ cho vùng lòng
hồ tại vùng đệm Khu bảo tồn thiên
nhiên Xuân Liên. Dự án đã sản
xuất thành công giống cây keo
lai nuôi cấy mô, xây dựng thành
công mô hình chiết luồng, mô
hình trám ghép và các mô hình
trồng rừng thâm canh (trồng được
10 ha luồng thâm canh, 15 ha
keo lai...). Mô hình nuôi nhím sinh
sản và thương phẩm đạt kết quả
tốt với trọng lượng trung bình đàn
nhím đạt 8-9 kg/con, tăng 0,7-0,8 Kiểm tra mô hình trồng cam công nghệ cao (dự án thuộc Chương trình nông thôn
kg/con so với nuôi bình thường. miền núi) năm 2018.
Một vài đề xuất, kiến nghị đối với cơ
chế quản lý của Chương trình nông tuyên truyền, đẩy mạnh công tác Đồng thời, xem xét điều chỉnh
thôn miền núi khuyến nông, khuyến lâm. mức hỗ trợ của Chương trình cho
dự án. Cơ chế hỗ trợ hiện tại của
Chương trình nông thôn miền Hai là, cần có chính sách và cơ
Chương trình là Nhà nước chỉ hỗ
núi đã mang lại kết quả rất lớn, chế ưu đãi thúc đẩy các nhà khoa
trợ tối đa 30% tổng kinh phí thực
những hiệu quả tích cực, thể hiện học tìm giải pháp hỗ trợ các địa
hiện dự án, còn lại là đối ứng của
được vai trò của KH&CN trong phương trong việc phát triển nông
doanh nghiệp và người dân, nên
việc thúc đẩy phát triển kinh tế - nghiệp ứng dụng công nghệ cao
việc thực hiện các mô hình dự án
xã hội tại vùng nông thôn miền núi và ứng dụng công nghệ cao trong
gặp nhiều khó khăn vì người dân
còn nhiều khó. Từ thực tiễn triển các dự án thuộc Chương trình
và các doanh nghiệp tham gia
khai thực hiện và quản lý các dự nông thôn miền núi để góp phần
Chương trình thuộc vùng nông
án thuộc Chương trình nông thôn phát triển kinh tế - xã hội tại vùng
thôn miền núi có tiềm lực hạn chế.
miền núi trên địa bàn tỉnh Thanh nông thôn và miền núi.
Năm là, trong thời gian tới,
Hóa từ năm 2001 đến nay, để Ba là, có cơ chế quy định việc
Chương trình nông thôn miền
Chương trình này phát huy hiệu phối hợp, kết hợp giữa cơ quan
núi cần hỗ trợ để phát triển các
quả hơn nữa, chúng tôi xin đề chủ trì, chủ nhiệm dự án, chính
loại cây, con đặc sản, duy trì phát
xuất một số vấn đề sau: quyền địa phương nơi triển khai
triển các nghề truyền thống nhằm
dự án, cơ quan quản lý ngành
Một là, cần ban hành cơ chế nâng cao giá trị và hình thành các
trong việc tổng kết, đánh giá kết
phối hợp, lồng ghép với các vùng sản xuất hàng hóa lớn, góp
quả các dự án triển khai có hiệu
chương trình khác để tập trung phần vào phát triển kinh tế - xã
quả để xây dựng kế hoạch duy trì
sức mạnh tổng hợp về nguồn tài hội các địa phương ?
và nhân rộng.
chính và đội ngũ kỹ thuật viên các
dự án tại cùng một địa bàn, nhằm Bốn là, những dự án thuộc
huy động được nhiều nguồn lực nhóm Trung ương quản lý nên
xã hội thực hiện chuyển giao công cân đối kinh phí quản lý cho Sở
nghệ, nhân rộng kết quả các mô KH&CN địa phương để phục vụ
hình, đồng thời có giải pháp phối cho việc phối hợp giám sát, kiểm
hợp như vay vốn ưu đãi, thông tin tra tiến độ, hướng dẫn báo cáo.
47
Soá 9 naêm 2019
nguon tai.lieu . vn
