Xem mẫu
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
Đề tài
“Tác Động Của Tiến Bộ Khoa
Học Công Nghệ Tới Phát Triển
Ngành Than ở Quảng Ninh”
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
lêi më ®Çu
Theo sö s¸ch ®· ghi, th¸ng 12 n¨m 1939 díi triÒu ®×nh Minh M¹ng, Tæng
®èc H¶i An (tªn gäi cña Qu¶ng Ninh lóc ®ã ) T«n ThÊt BËt ®· d©ng sí xin
triÒu ®×nh ®îc thuª d©n c«ng ®Ó khai th¸c than ë nói Yªn L·ng ( x· Yªn Thä
- §«ng TriÒu ngµy nay). Ngµy 12/3/1883 thùc d©n Ph¸p ®¸nh chiÕm Hßn Gai
- CÈm Ph¶ nhanh chãng chiÕm ®o¹t tµi nguyªn than vµ sau ®ã tiÕn hµnh khai
th¸c c«ng nghiÖp. Víi gÇn 120 n¨m lÞch sö khai th¸c vµ 67 n¨m truyÒn thèng
vÎ vang, tõ cuéc tæng b·i c«ng ngµy 12/11/1936 cña h¬n 3 v¹n c«ng nh©n má
than CÈm Ph¶, Hßn Gai, U«ng BÝ, §«ng TriÒu ®· giµnh th¾ng lîi rùc rì , ®¸nh
dÊu mét mèc son chãi läi trong trang sö hµo hïng ®Êu tranh v× sù nghiÖp gi¶i
phãng giai cÊp , gi¶i phãng d©n téc . Trong suèt thêi k× kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p , díi sù l·nh ®¹o cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh , nh÷ng ngêi thî má ®·
®oµn kÕt ®Êu tranh chèng l¹i chÕ ®é hµ kh¸c cña bän chñ má , tÝch cùc tham
gia kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p , gãp phÇn to lín trong sù nghiÖp gi¶i
phãng d©n téc . Khi vïng má Qu¶ng Ninh ®îc gi¶i phãng 25/4/1955 thî má
®· thi ®ua ngµy ®ªm kh«i phôc hÇm má ,xëng m¸y ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu than
phôc vô kiÕn quèc. Khi ®Õ qu«c Mü më réng chiÕn tranh ra miÒn b¾c
(5/8/1964) díi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng , thùc hiÖn lêi kªu gäi thiªng liªng cña
B¸c Hå , thî má ®· nhanh chãng chuyÓn sang s¶n xuÊt thêi chiÕn : Võa s¶n
xuÊt ®ñ than cho nhu cÇu phôc vô s¶n xuÊt , chiÕn ®Êu ; võa trùc tiÕp chiÕn
®Êu b¶o vÖ vïng má.Sau ngµy MiÒn Nam ®îc gi¶i phãng , ®Æc biÖt lµ khi
bíc vµo thêi kú ®æi míi , nhÊt lµ sù ra ®êi Tæng c«ng ty than ViÖt Nam
(10/10/1994) ngµnh than ®· ®îc sù quan t©m rÊt lín cña ®¶ng vµ nhµ níc ta
. Khi cßn sèng B¸c Hå ®· nhiÒu lÇn vÒ th¨m vµ lµm viÖc víi ngµnh than .
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã rÊt nhiÒu c¸n bé l·nh ®¹o cao cÊp cña ®¶ng
vµ nhµ níc ta vÒ th¨m vµ lµm viÖc víi ngµnh than .Ngµy 19/1/2003 phã thñ
tíng Vò Khoan ®· ®Õn chóc mõng c«ng nh©n c¸n bé ngµnh than hoµn thµnh
xuÊt s¾c môc tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m tríc thêi h¹n . Ngµy 13/2/2004 Chñ tÞch
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
TrÇn §øc L¬ng ®· ®Õn th¨m vµ gÆp gì trß chuyÖn víi ®«ng ®¶o anh chÞ em
c«ng nh©n , c¸n bé trùc tiÕp s¶n xuÊt trªn khai trêng chÝnh c«ng ty than Cao
S¬n. Ngµy 20/2/2004 ®ång chÝ Lª Kh¶ Phiªu , nguyªn tæng bÝ th ban chÊp
hµnh TW §¶ng ®· cã nh÷ng cuéc gÆp gì , lµm viÖc víi l·nh ®¹o tæng c«ng ty;
th¨m c«ng trêng khai th¸c thuéc c«ng ty than Nói BÐo; nãi chuyÖn víi ®«ng
®¶o c«ng nh©n c¸n bé ngµnh Than dù lÔ chµo mõng c«ng ty than Hµ Tu ®ãn
nhËn danh hiÖu anh hïng Lao ®éng thêi kú ®æi míi....
Tõ truyÒn thèng lÞch sö ,qu¸ khø hµo hïng cña ngµnh than ®Õn nh÷ng
thµnh tùu cña ®æi míi ngµy h«m nay trªn ®Êt má ®· cho thÊy vai trß lín lao
cña ngµnh than trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ _ x· héi cña tØnh Qu¶ng
Ninh nãi riªng vµ c¶ níc nãi chung. Còng chÝnh ph¸t triÓn ngµnh than lµ mét
trong nh÷ng mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¶ níc ®Æc biÖt lµ cña tØnh Qu¶ng
Ninh.
Ngµy nay khoa häc c«ng nghÖ cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ , t¸c
®éng lªn mäi ngµnh , mäi lÜnh vùc, trë thµnh lùc lîng lao ®éng míi, cã kh¶
n¨ng t¹o ra nh÷ng bíc ph¸t triÓn thÇn kú cho nh÷ng ngµnh , lÜnh vùc ,quèc
gia nµo biÕt vËn dông nã . Do ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c
than lªn n¨ng xuÊt ngµnh than phô thuéc rÊt lín vµo nh÷ng tiÕn bé khoa häc
c«ng nghÖ . §ã lµ lý do em viÕt ®Ò tµi “T¸c §éng Cña TiÕn Bé Khoa Häc
C«ng NghÖ Tíi Ph¸t TriÓn Ngµnh Than ë Qu¶ng Ninh”
Trong qu¸ tr×nh viÕt ®Ò tµi nµy nhÊt ®Þnh em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai
xãt , vËy em kÝnh mong c« söa ch÷a vµ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó em cã thÓ thùc
hiÖn ®Ò ¸n cña m×nh ®îc tèt h¬n.
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
PhÇn 1 : néi dung vµ ®iÒu kiÖn t¸c ®éng cña tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ tíi ph¸t ngµnh than.
1.Quan niÖm vÒ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lµ sù ph¸t triÓn liªn tôc c¸c thµnh phÇn vËt
chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt g¾n lion víi viÖc tÝch luü kiÕn thøc , hoµn thiÖn hÖ
thèng qu¶n ly s¶n xuÊt , n©ng cao tiÒm lùc s¶n xuÊt vµ ®îc thÓ hiÖn trong
møc t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.
§Ó thóc ®Èy tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ph¶i chó träng nh©n lùc khoa häc
c«ng nghÖ b»ng c¸c biÖn ph¸p nh:
+ T¹o m«i trêng thuËn lîi cho ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ th«ng qua x©y
dùng nÒn v¨n ho¸ c«ng nghÖ vµ ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ lao ®éng khoa häc c«ng
nghÖ
+ Cã ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n lùc khoa häc ®ång bé , dµi h¹n vµ nhÊt
qu¸n.
+ Bè trÝ vµ sö dông ®óng lùc lîng c¸n bé khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn cã.
Ngoµi ra ®¶m b¶o tµi chÝnh cho sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ còng mang
ý nghÜa quyÕt ®Þnh. §Ó thóc ®Èy vµ t¹o ®iÒu kiÖn thùc hµnh tiÕn bé khoa häc
c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ , ph¶i t¹o lËp ®îc nguån vèn thÝch ®¸ng, ph©n bæ
nguån vèn cã träng ®iÓm vµ sö dông ®óng môc ®Ých.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lµ mét viÖc lµm thêng xuyªn , liªn tôc trong
mäi tæ chøc . Nã cã t¸c dông n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng nghÖ.
1.2 : nãi chung t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ
tíi ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp
1.2.1 : t¸c ®éng tíi h×nh thµnh ngµnh c«ng nghiÖp.
Sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ trong kho¶ng ba thËp kû gÇn ®©y
®· t¹o nªn cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ . Nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
c«ng nghÖ diÔn ra nhanh chãng vµ réng kh¾p trªn c¸c lÜnh vùc . Cã mét sè
thµnh tùu rÊt næi bËt vµ cã ý nghÜa quan träng víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp , nã
lµ nh©n tè chÝnh thóc ®Èy sù ra ®êi cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp. VÝ dô lµ sù
ra ®êi cña c«ng nghÖ vËt liÖu míi víi nh÷ng ®Æc tÝnh lµ lµm b»ng c¸c vËt liÖu
®Æc biÖt : nhÑ , bÒn , c¸ch ©m , chôi nhiÖt , chôi ¸p , ®é tinh khiÕt ...®· dÉn tíi
sù ra ®êi cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn rÊt m¹nh nh : tõ vËt liÖu lµ
chÊt b¸n dÉn – vi m¹ch – m¸y tÝnh ®iÖn tö .... Vµ cïng víi sù ph¸t triÓn vît
bËc cña ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÐp , polime, vµ c¸c hîp chÊt c«ng
nghiÖp kh¸c ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng
nghiÖp hµng kh«ng, vò trô.....
1.2.2 : T¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ tíi n¨ng suÊt , t¸c
®éng tíi chÊt lîng s¶n phÈm.
HÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ ®îc s¶n xuÊt vµ ¸p dông ®Òu
nh»m môc ®Ých lµ t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm, vµ còng chØ cã con
®êng lµ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt míi cã thÓ
t¹o ra nh÷ng bíc tiÕn vît bËc vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm , ë ®©y
xin nªu ra mét sè vÝ dô
Ngµnh c¬ khÝ ®îc coi lµ ngµnh l¹c hËu tríc ®©y, qua qu¸ tr×nh ®æi míi
c«ng nghÖ n¨ng lùc s¶n xuÊt ®îc t¨ng lªn cã thÓ ®¸p øng ®îc 60% m¸y
n«ng nghiÖp trong c¶ níc, 25% m¸y lo¹i nhÑ phôc vô trong n«ng nghiÖp,
30% m¸y x©y dùng vµ khai th¸c má , 60% thiÕt bÞ ®iÖn, 20% ph¬ng tiÖn vËn
t¶i. ChÊt lîng m¸y mãc do ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o ra còng ngµy cµng ®îc
n©ng cao .
Ngµnh DÖt – May ®Çu t thªm 121.222 cäc sîi, t¨ng s¶n lîng sîi lªn 10
000 – 12 000 t©n/ n¨m . N¨ng lùc dÖt ®îc ®Çu t 1 087 m¸y khæ réng , hiÖn
®¹i cña NhËt vµ c¸c níc Ch©u ¢u, s¶n lîng cã thÓ ®¹t thªm 50 triÖu m/n¨m.
ViÖc ®æi míi c«ng nghÖ ®· lµm t¨ng n¨ng suÊt , më réng mÆt hµng , n©ng cao
chÊt lîng s¶n phÈm , t¨ng kh¶ n¨ng cµnh tranh cña hµng ho¸ c«ng nghiÖp
trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. C¸c mÆt hµng cña dÖt may ViÖt Nam ®·
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
vµ ®ang cã mÆt ë rÊt nhiÒu thÞ trêng trªn thÕ giíi nh Ch©u ¸, Ch©u Phi, EU,
NhËt , Mü .....
1.2.3 : T¸c ®éng tíi ph¸t triÓn thÞ trêng.
ThÞ trêng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi s¶n lîng s¶n xuÊt
hµng n¨m cña doanh nghiÖp. §Çu tiªn doanh nghiÖp muèn s¶n xuÊt th× ph¶i
n¾m b¾t ®îc nhu cÇu , ph¶i cã ®îc thÞ trêng .
Khoa häc c«ng nghÖ còng cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc t¹o ra thÞ trêng vµ
ph¸t triÓn thÞ trêng cña doanh nghiÖp .
+. Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ thuéc vµo d¹ng ph¸t minh , s¸ng
chÕ th× nã cã thÓ më ra mét thÞ trêng hoµn toµn míi ®èi víi doanh nghiÖp
còng nh ®èi víi nÒn kinh tÕ . Mét sè vÝ dô nh khi con ngêi chÕ t¹o ra c¸c
thiÕt bÞ truyÒn th«ng th× nã më ra mét thÞ trêng míi s¶n xuÊt vµ cung cÊp c¸c
thiÕt bÞ truyÒn th«ng trªn toµn thÕ giíi . HoÆc khi chÕ t¹o thµnh c«ng chiÕc
m¸y bay ®Çu tiªn ®· më ra mét thÞ trêng míi vÒ m¸y bay vµ c¸c thiÕt bÞ hµng
kh«ng kh¸m ph¸ vò trô.
+.Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ®îc c¶i tiÕn , c¶i thiÖn tõ c¸i cò
( hay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th× ®ã lµ do viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ
cña m×nh ) th× nã cã t¸c dông b¶o vÖ thÞ trêng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng cho
doanh nghiÖp . VÝ dô viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ trong c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp nhÑ nh may mÆc , da giÇy ...®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp
dÖt may , da giÇy cña ViÖt Nam cã thÓ th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng nh NhËt
B¶n , Ch©u ¢u , Mü......
1.2.4 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ tíi m«i
trêng s¶n xuÊt.
Khoa häc c«ng nghÖ khi ®îc ¸p dông vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt th× ®Òu cã
nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña nã. Bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc
lµ n©ng cao n¨ng suÊt , chÊt lîng s¶n phÈm th× cã rÊt nhiÒu c«ng nghÖ trong
c¸c ngµnh , c¸c lÜnh vùc ®Òu g©y ra nh÷ng t¸c ®éng xÊu tíi m«i trêng, kÓ tõ
m«i trêng s¶n xuÊt tíi m«i trêng tù nhiªn. Nhng c¸c c«ng nghÖ theo chiÒu
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
híng nµy thêng ®îc ¸p dông trong mét vµi thËp kû tríc nh c¸c c«ng
nghÖ s¶n xuÊt ®êng , giÊy, thuéc da, may , s¶n xuÊt c¬ khÝ.... T¹i c¸c nhµ
m¸y , xÝ nghiÖp s¶n xuÊt m«i trêng bÞ « nhiÔm nÆng lÒ ro nguån níc sö
dông trong s¶n xuÊt kh«ng ®îc sö lý cho ch¶y hoÆc dß dØ ra c¸c n¬i lµm viÖc
cña c«ng nh©n viªn. ¤ nhiÔm tiÕng ån do m¸y mãc c¬ khÝ ho¹t ®éng, « nhiÔm
kh«ng khÝ do bôi , l«ng sîi trong c¸c nhµ m¸y may mÆc , thuéc da....
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y , díi søc Ðp cña nhµ níc , cña c«ng luËn vµ
yªu cÇu thiÕt yÕu n©ng cao ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cho ngêi lao ®éng lªn c¸c c«ng
tr×nh , c«ng nghÖ ®îc ¸p dông ngµy nay ®Òu ®· ®îc quan t©m , bªn c¹nh
viÖc n©ng cao n¨ng suÊt , chÊt lîng s¶n phÈm cßn ph¶i chó ý tíi viÖc n©ng
cao m«i trêng s¶n xuÊt cho ngêi lao ®éng.
1.2.5: T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ®Õn nguån
tµi nguyªn.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ nguån tµi nguyªn lu«n cã mét mèi liªn hÖ
kh¨ng khÝt nhng kh«ng mÊy tèt ®Ñp , ®ã lµ khoa häc c«ng nghÖ cµng ph¸t
triÓn bao nhiªu th× tèc ®é tµn ph¸ tµi nguyªn , thiªn nhiªn cña con ngêi ngµy
cµng nhanh bÊy nhiªu, ®Æc biÖt lµ trong ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c kho¸ng
s¶n. Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc , c«ng nghÖ t¹o ra nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ cã
c«ng suÊt lín trong viÖc khai th¸c. Bªn c¹nh ®ã th× còng chÝnh nh÷ng m¸y
mãc nµy sÏ gãp phÇn tµn ph¸ m«i trêng tù nhiªn mét c¸ch nhanh chãng h¬n.
Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lµ khi con ngêi bíc vµo cuéc c¸ch m¹ng th«ng tin c«ng
nghÖ lÇn thø ba thø t , nhê sù trî gióp cña cña c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ m¸y mãc –
c¬ khÝ ho¸ , tù ®éng ho¸ , ®iÖn ,®iÖn tö , ®iÖn khÝ ho¸ vµ víi c¸c lo¹i h×nh
th«ng tin ®a d¹ng , phong phó , con ngêi ®· cã ®ñ mäi diÒu kiÖn vµ ph¬ng
tiÖn ®Î nh©n lªn nhiÒu lÇn søc m¹nh cña m×nh trong viÖc khai th¸c c¸c nguån
tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i trêng. ChØ h¬n 300 n¨m díi thêi v¨n minh
c«ng nghiÖp ®· g©y ra sù suy tho¸i c¶ vÒ chÊt lÉn lîng cña m«i trêng tù
nhiªn , gÊp rÊt nhiÒu lÇn so víi sù tµn ph¸ cña con ngêi trong hµng ngµn n¨m
tríc ®ã.
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng t¸c h¹i ®ã th× ngµy nay nh÷ng tiÕn bé khoa häc
c«ng nghÖ ®îc ¸p dông còng cã mét phÇn , mét khÝa c¹nh nµo ®ã gãp phÇn
vµo viÖc b¶o vÖ c¸c nguån tµi nguyªn th«ng qua viÖc n©ng cao tû lÖ thu håi
s¶n phÈm . Khai th¸c vµ sö dông triÖt ®Ó h¬n c¸c nguån tµi nguyªn tr¸nh sù
l·ng phÝ trong c«ng cuéc khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn.
1.3 : Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó t¨ng cêng t¸c
®éng cña khoa häc c«ng nghÖ trong ph¸t triÓn
ngµnh than.
1.3.1 : C«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai.
C«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai lµ m¾t xÝch quan träng trong toµn bé chu
kú tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ . Nghiªn cøu triÓn khai nh»m lµm vÊt chÊt ho¸
c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, chuyÓn c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vµo s¶n xuÊt . S¶n
phÈm cña ho¹t ®éng nghiªn cøu triÓn khai lµ h×nh t¹o mÉu vÒ kü thuËt míi ,
s¶n phÈm míi , bao gåm : thiÕt kÕ ( s¶n phÈm vµ quy tr×nh ) , thö nghiÒm m«
h×nh , thùc nghiÖm.
HiÖn nay hÇu hÕt c¸c c«ng nghÖ trong ngµnh than níc ta lµ nhËp tõ níc
ngoµi . §iÒu ®ã , ®ßi hái chóng ta kh«ng chØ n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thu , kh¶
n¨ng vËn hµnh , n¾m v÷ng , sö dông cã hiÖu qu¶ c«ng nghÖ nhËp , chuyÓn
giao tõ níc ngoµi mµ cßn ph¶i c¶i tiÕn , lµm thÝch nghi vµ ®æi míi c«ng nghÖ
nhËp ®ã. Tuy nhiªn do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vÒ tù nhiªn, ®Æc ®iÓm ®Þa
chÊt trong c¸c má than cña chóng ta cã nh÷ng nÐt kh¸c biÖt víi cña c¸c níc
kh¸c trªn thÕ giíi lªn chóng ta còng ph¶i tù nghiªn cøu mét sè nh÷ng c«ng
nghÖ thiÕt bÞ sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c¸c má ë níc ta.
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
1.3.2 : N©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ
N¨ng lùc c«ng nghÖ cña mét doanh nghiÖp bao gåm nguån lùc vÒ vèn , lao
®éng kü thuËt . N¨ng lùc c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp ®îc ®o b»ng kh¶ n¨ng
nghiªn cøu øng dông khoa häc tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ , ®æi míi c«ng
nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng tiÕp thu , n¾m v÷ng , c¶i tiÕn ®æi míi c«ng
nghÖ nhËp.
HiÖn nay ngµnh than ®ang cã nh÷ng bíc tiÕn lín vÒ ®Çu t trang thiÕt bÞ
c«ng nghÖ míi phôc vô cho s¶n xuÊt . Víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t lín vÒ trang
thiÕt bÞ khoa häc c«ng nghÖ , hµng n¨m ngµnh than bá ra hµng tr¨m tû ®ång
®Ó ®Çu t vµo c¸c dù ¸n nµy. Ngoµi ra c¸c ngµnh than còng cã ®îc mèi liªn
hÖ víi c¸c trêng ®¹i häc nh §¹i Häc Má §Þa ChÊt – Hµ Néi , §¹i Häc Má
§Þa ChÊt Qu¶ng Ninh ,c¸c trêng Cao §¼ng Má –Qu¶ng Ninh , Trêng d¹y
nghÒ Má Hång CÈm vÒ viÖc tæ chøc c¸c héi nghÞ khoa häc , ®èi tho¹i vÒ c¸c
vÊn ®Ò gi÷a khoa häc víi s¶n xuÊt vµ khoa häc víi s¶n xuÊt ®µo t¹o.
1.3.3 : Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh than ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín
vÒ c¸c mÆt khai th¸c vµ s¶n xuÊt kinh doanh . Nh÷ng kÕt qu¶ trªn cã ®îc lµ
nhê ngµnh than ®· vËn dông tèt nghÞ quyÕt cña ®¹i héi ®¶ng toµn quèc vÒ viÖc
¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt . Tuy nhiªn ®Ó lµm
chñ ®îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn chóng ta cÇn cã mét
®éi ngò tri thøc cã tay nghÒ vµ tr×nh ®é , ngµnh than còng ®· hÕt søc quan t©m
®Õn vÊn ®Ò nµy. VÝ dô :
VÒ ®µo t¹o , ngµnh than ®îc sù trî gióp cña nhµ níc ®· cã hai trêng
®¹i häc ®Çu ngµnh lµ “ §¹i Häc Má §Þa ChÊt – Hµ Néi “ vµ “ §¹i Häc Má
§Þa ChÊt – Qu¶ng Ninh “ ®µo t¹o nh÷ng kü s Má cã tr×nh ®é ®¹i häc . Ngoµi
ra ngµnh cßn cã trêng “Cao §¼ng Kü ThuËt Má “ vµ trêng “§µo T¹o NghÒ
Má Hång CÈm “ ®µo t¹o nh÷ng kü s cã tr×nh ®é cao ®¼ng vµ nh÷ng c«ng
nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é . Ngoµi ra còng cã sù liªn kÕt gi÷a c¸c Má víi c¸c
trêng do ®ã ®· phÇn nµo c©n ®èi ®îc sè lîng c«ng nh©n cÇn tuyÓn cña c¸c
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
c«ng ty Than hµng n¨m vµ trong t¬ng lai víi sè lîng ®µo t¹o cña c¸c trêng
trong n¨m . C«ng ty than Khe Chµm lµ mét trong sè ®ã . T¸m th¸ng ®Çu n¨m
2003 c«ng ty ®· tuyÓn thªm 116 c«ng nh©n kü thuËt , 29 kü s , cao ®¼ng .
Ngoµi ra c«ng ty cßn liªn kÕt víi c¸c trêng trong viÖc n©ng cao tay nghÒ cho
mét sè c«ng nh©n cña c«ng ty : göi ®µo t¹o 100 häc sinh, thi n©ng bËc cho 171
c«ng nh©n kü thuËt, t¹o ®iÒu kiÖn cho 47 ngêi trong c«ng ty ®ang theo häc
®¹i häc. C«ng ty Than Hµ Tu trong nh÷ng n¨m tõ 1997 ®Õn n¨m 2003 ®· ®a
h¬n 2 000 c«ng nh©n ®i häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cËp nhËt .
Nhng cã mét thùc tÕ mµ Ngµnh than còng nh hÇu hÕt c¸c ngµnh kh¸c
trong nÒn kinh tÕ níc ta m¾c ph¶i ®ã lµ : ChÊt lîng cña c¸c kü s , c¸c c«ng
nh©n kü thuËt Má ®îc ®µo t¹o ra cã tr×nh ®é cßn yÕu . HiÖn nay chóng ta míi
chØ ®¸p øng ®îc phÇn nµo vÒ sè lîng c¸n bé trÎ song vÒ chÊt lîng th× cha
®îc ®¶m b¶o n¾m.
1.3.4 : Huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn.
Huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vµ
c«ng nghÖ ¶nh hëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng
nghÖ . Nã bao gåm c¸c vÊn ®Ò huy ®éng vèn , cÊp ph¸t vèn cho c¸c ch¬ng
tr×nh , ®Ò tµi quan träng vµ sö dông vèn .
ViÖc huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty
than cã thÓ tõ nhiÒu nguån : ng©n s¸ch , lîi nhuËn cña doanh nghiÖp , vay
ng©n hµng , vèn cæ phÇn ....
§Ó sö dông c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ cã hiÖu
qu¶ ngµnh than cÇn chó ý ®Õn mét sè ®iÓm sau ®©y :
+. §èi víi c¸c nguån vèn do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp hoÆc vay ng©n hµng cÇn
ph©n bæ tËp trung cho nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ träng ®iÓm ,
tr¸nh khuynh híng dµn ®Òu t¶n m¹n.
+. §èi víi c¸c nguån vèn cßn l¹i nh : vèn tõ lîi nhuËn doanh nghiÖp , vèn cæ
phÇn th× cã thÓ ®Çu t cho nhiÒu h¹ng môc cÇn thiÕt nh s¶n xuÊt , kinh doanh,
®µo t¹o , n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh , h¹ng môc phôc vô ®êi sèng cña c¸n bé
c«ng nh©n trong c«ng ty....
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
1.3.5 : x©y dùng quy chÕ khai th¸c tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i
trêng.
§Ó cã thÓ ph¸t triÓn ngµnh than trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp hµng ®Çu
cña tæ quèc , lµ ®Çu tÇu kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. Tuy
nhiªn do ®Æc thï cña ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c than lµ t¸c ®éng trùc tiÕp
m«i trêng tù nhiªn , s¶n xuÊt cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi m«i trêng lªn ®Ó
ph¸t triÓn bÒn v÷ng ngµnh than nhµ níc cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng b¶n quy chÕ
vÒ khai th¸c tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i trêng . Theo nh quy chÕ nµy chóng ta
míi cã ®îc mét chiÕn lîc vÒ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt
hîp lý vµo khai th¸c trong ngµnh than ®¶m b¶o ®îc n¨ng xuÊt chÊt lîng vµ
b¶o vÖ m«i trêng.
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
PhÇn 2 : Thùc tr¹ng ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng
nghÖ vµo ph¸t triÓn ngµnh than ë Qu¶ng Ninh
2.1 : Mét sè kÕt qu¶ ph¸t triÓn ngµnh than qu¶ng
ninh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
a. N¨ng suÊt , chÊt lîng vµ an toµn lao ®éng ®èi víi ngµnh than.
Do nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña khoa häc kü thuËt víi ngµnh than
nªn ngµnh than lµ mét trong nh÷ng ngµnh sím ¸p dông ngay nh÷ng tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ vµo ngµnh , do ®ã ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rùc rì
+. N¨ng suÊt : N¨m 2003 ®¸nh dÊu mét mèc son ph¸t triÓn cña ngµnh than ,
víi s¶n lîng khai th¸c 20,0 triÖu tÊn than nguyªn khai, trong ®ã cã 17,7 triÖu
tÊn than s¹ch ®· hoµn thµnh vµ vît møc kÕ ho¹ch cña n¨m 2005. ( T¹i ®¹i héi
®¶ng toµn quèc lÇn thø n¨m ®¶ng ®Ò ra cho ngµnh than lµ ®Õn n¨m 2005 ph¶i
khai th¸c ®îc 16 triÖu tÊn than). LÇn ®Çu tiªn toµn ngµnh vît møc kÕ ho¹ch
®µo lß ®¸ ; ®¹t ®îc c¸c møc ®µo giÕng nghiªng ë c¸c má Vµng Danh , Thèng
NhÊt , Khe Chµm , Thµnh C«ng ; ®a m¸y ®µo lß liªn hîp vµo sö dông thµnh
c«ng t¹i má M«ng D¬ng . NhiÒu c«ng ty ®¹t vµ vît møc c«ng suÊt thiÕt kÕ
má : §«ng B¾c 2,20 triÖu tÊn , Cäc S¸u 2,35 triÖu tÊn, §Ìo Nai 1,90 triÖu tÊn ,
Nói BÐo 1,25 triÖu tÊn , M¹o Khª 1,40 triÖu tÊn , Vµng Danh 1,03 triÖu tÊn ,
M«ng D¬ng 0,75 triÖu tÊn
+ . ChÊt lîng : Nhê ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo ngµnh
than mµ chÊt lîng than còng ®îc t¨ng lªn . C¸c lo¹i t¹p chÊt trong than ®îc
lo¹i dÇn ra : d¨m gç , hµm lîng MgO , Fe2O3…., gi¶m tû lÖ than c¸m trong
qu¸ tr×nh khai th¸c …. Tõ ®ã n©ng chÊt lîng than ViÖt Nam lªn cã thÓ phôc
vô tèt trong c«ng nghiÖp nh : ®iÖn , ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp luyÖn thÐp.
+ An toµn lao ®éng :Ngµnh than ®îc xÕp vµo h¹ng môc c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp nguy hiÓm v× sè vô tai n¹n vµ tÝnh chÊt tai n¹n , møc ®é ¶nh hëng cña
c«ng viÖc tíi ngêi lao ®éng . ChÝnh v× vËy an toµn trong s¶n xuÊt lu«n lµ mét
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
trong nh÷ng môc tiªu thêng trùc cña ngµnh than . Ngµnh than lu«n ®Æt ra c¸c
môc tiªu vÒ an toµn lao ®éng hµng n¨m kÌm theo c¸c môc tiªu vÒ s¶n xuÊt , vµ
®a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m c¸c vô tai n¹n xuèng møc thÊp nhÊt . Díi
t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cã rÊt nhiÒu c¸c c«ng nghÖ , thiÕt bÞ
®· ®îc ¸p dông vµo nh»m gi¶m thiÓu c¸c vô tai n¹n lao ®éng vµ møc ®é ®éc
h¹i, n©ng cao chÊt lîng m«i trêng lµm viÖc cho ngêi lao ®éng. N¨m 2003
tæng sè vô tai n¹n lao ®éng cña ngµnh gi¶m 16% so víi n¨m 2002 , sè vô tai
n¹n vµ sè vô g©y chÕt ngêi còng gi¶m 24 vµ 56%
b. §êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn má than.
§êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn má lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu
cña ban l·nh ®¹o c¸c má than, b»ng c¸ch n©ng cao ®iÒu kiÖn lµm viÖc còng
nh hÖ thèng phôc vô cho c«ng nh©n viªn. C«ng ty than Khe Chµm ®· l¾p ®Æt
cho toµn bé 21 phßng nhËn lÖnh giao ca cña c¸c c«ng trêng, ph©n xëng.
L¾p ®Æt hÖ thèng sö lý vµ läc níc ®¶m b¶o nhu cÇu níc nãng vµ vÖ sinh
trong t¾m giÆt vµ sinh ho¹t t¹i c«ng trêng c«ng ty. Tõ ®Çu n¨m 2003 l·nh ®¹o
c«ng ty than Khe Chµm ®· tæ chøc cho 1005 c¸n bé c«ng nh©n c«ng ty ®i ®iÒu
dìng , nghØ cuèi tuÇn vµ du lÞch t¹i nhiÒu n¬i trong vµ ngoµi níc nh Th¸i
Lan , Trung Quèc hay c¸c ®iÓm du lÞch H¹ Long , Trµ Cæ .... T¹i c«ng ty than
D¬ng Huy c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i lµm cã xe ®a ®ãn . Nhµ t¾m vµ giÆt ,
sÊy quÇn ¸o, ñng, mò ...®îc x©y dùng liªn hoµn. C¸c khu nhµ ¨n ë, nhµ tËp
thÓ ®îc quy ho¹ch x©y dùng vµ c¶i t¹o, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn c¶nh quan, vÖ sinh
m«i trêng. Bªn c¹nh ®ã ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn g¾n bã víi
ngµnh than trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh«ng ngõng ®îc t¨ng lªn, thÓ hiÖn
qua doanh thu cña ngêi lao ®éng. T¹i c«ng ty than Hµ Tu : l¬ng c«ng nh©n
b×nh qu©n t¨ng dÇn tõ 500_600 ngµn ®ång /th¸ng n¨m 1999 lªn dÇn tíi 1 triÖu
vµ ®Õn n¨m 2003 l¬ng ®¹t b×nh qu©n 1,7 triÖu ®ång. T¹i c«ng ty than D¬ng
Huy : N¨m 1999 ®¹t 650 ngµn ®ång /ngêi /th¸ng, ®Õn n¨m 2003 ®¹t møc 1,6
triÖu ®ång / ngêi / th¸ng. T¹i c«ng ty than Khe Chµm n¨m 2002 thu nhËp
b×nh qu©n theo ®Çu ngêi lµ 1,958 triÖu ®ång/ngêi/th¸ng. Cao S¬n thu nhËp
b×nh qu©n ®Çu ngêi cha kÓ ¨n c«ng nghiÖp 9.000 ® mét b÷a lµ trªn 1,7 triÖu
12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
®ång /ngêi /th¸ng M¹o Khª lµ 1,7 triÖu ®ång /ngêi /th¸ng.....Nh×n chung
hiÖn t¹i c¸c c«ng ty than ë Qu¶ng Ninh, c«ng nh©n ®Òu cã møc thu nhËp b×nh
qu©n hµng th¸ng ®¹t møc tõ 1,7 tíi trªn 2 triÖu ®ång mét th¸ng. Vµ theo môc
tiªu mµ ngµnh than ®¹t ra trong n¨m 2004 ngµnh than ®Æt môc tiªu c«ng nh©n
ngµnh than sÏ cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®¹t møc tõ 2.003.000 tíi 2.091.000
®ång /ngêi/th¸ng .
c. §ãng gãp vÒ kinh tÕ _x· héi ®èi víi tØnh Qu¶ng Ninh .
Sù ph¸t triÓn vît bËc cña ngµnh than trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· gãp
phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña tØnh Qu¶ng Ninh. VÒ kinh tÕ hµng n¨m
ngµnh than ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch cña tØnh Qu¶ng Ninh tíi hµng tr¨m tû
®ång. MÆt kh¸c víi sè lîng tËp trung kho¶ng 80 000 c«ng nh©n viªn chøc
ngµnh than tËp trung ë Qu¶ng Ninh ngµnh than ®· gi¶i quyÕt cho tØnh mét sè
lîng lín ngêi lao ®éng cã thu nhËp cao so víi møc thu nhËp trung b×nh
trong c¶ níc . Ngoµi ra theo quy luËt kinh tÕ th«ng thêng sù ph¸t triÓn cña
ngµnh than lµ ®Çu tÇu kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ë
Qu¶ng Ninh nh : §ãng vµ söa ch÷a c¸c tµu chë than , xe « t« .... gi¸n tiÕp
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nh : Du lÞch , dÞch vô.... MÆt kh¸c trong
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh ngµnh than còng ®· tiÕn hµnh x©y dùng c¸c trô
së, v¨n phßng ®¹i diÖn hoÆc c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ phôc vô c«ng nh©n ngµnh
than còng nh phôc vô nh©n d©n Qu¶ng Ninh . VÝ dô ®iÓn h×nh lµ c«ng ty
TuyÓn Than Cöa ¤ng b»ng nguån quü phóc lîi vµ c¸n bé c«ng nh©n ®ãng gãp
n¨m 2000 c«ng ty ®· x©y dùng mét trung t©m v¨n ho¸ thÓ thao gåm mét s©n
vËn ®éng hiÖn ®¹i ®¹t tiªu chuÈn quèc gia cã 5000 chç ngåi , n¨m 2003 c«ng
ty ®· x©y dùng Nhµ luyÖn tËp vµ thi ®Êu thÓ thao 1000 chç ngåi , 1 s©n tenis....
HoÆc t¹i c«ng ty than M¹o Khª , c«ng ty ®· x©y dùng t¹i thÞ trÊn M¹o Khª
mét sè trô së vµ v¨n phßng ®¹i diÖn khang trang , mét c«ng viªn Má , mét
bÖnh viÖn Má phôc vô kh¸m ch÷a bÖnh cho c¶ c«ng nh©n má than vµ ngêi
d©n ®Þa ph¬ng. C«ng ty cßn tham gia vµo x©y dùng c¸c tuyÕn ®êng giao
th«ng trong thÞ trÊn phôc vô viÖc tiªu thô than vµ ®i l¹i cho nh©n d©n ®Þa
ph¬ng.
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
2.2 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo
ngµnh than ë Qu¶ng Ninh
2.2.1 : t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo t¨ng
n¨ng suÊt , chÊt lîng than.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y trªn c¸c má lé thiªn quy m« s¶n xuÊt trung b×nh
trë lªn phÇn lín ®îc trang bÞ m¸y xóc thuû lùc , m¸y xóc lËt lµ nh÷ng thiÕt bÞ
xóc bèc cã tÝnh n¨ng kü thuËt vµ c«ng nghÖ vît tréi so víi m¸y xóc tay gµu
kÐo c¸p ; « t« cã t¶i träng lín ( ®Õn 60 tÊn ) , ®Æc biÖt lµ « t« khung mÒm cã
kh¶ n¨ng vît dèc cao vµ lµm viÖc tèt trong ®Þa h×nh chËt hÑp vµ ®êng x¸ lÇy
léi : m¸y khoan thuû lùc cã tÝnh n¨ng c¬ ®éng cao , n¨ng suÊt cao , cã kh¶
n¨ng khoan c¸c lç khoan theo nhiÒu híng kh¸c nhau....Nhê trang bÞ thiÕt bÞ
c«ng nghÖ míi mµ c¸c má ®· t¨ng ®îc c«ng suÊt khai th¸c , bãc ®¸ vµ c¶i
thiÖn ®îc nhiÒu chØ tiªu kinh tÕ _kü thuËt. M¸y xóc thuû lùc sö dông trong
c«ng t¸c ®µo s©u ®· t¨ng tèc ®é xu«ng s©u cña má lªn 15 m/n¨m , trong khi
nÕu dïng m¸y tay gÇu kÐo c¸p chØ ®¹t trung b×nh 7,5 m ( C«ng ty than Cao
S¬n). Dïng m¸y thuû lùc gµu ngîc ®Ó xóc bèc lùa chän than vµ quÆng ®·
gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ tæn thÊt vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm . Nh ë c«ng ty
than Hµ Tu khi ¸p dông thiÕt bÞ nµy tû lÖ tæn thÊt than cßn 8,16%( n¨m 2002)
C«ng ty than Cao S¬n 8,3%, n©ng cao chÊt lîng than (vÝ dô nh ë c«ng ty
than Cao S¬n tríc n¨m 1998 tû lÖ than c¸m 3 chØ ®¹t 13,2% nhng tõ n¨m
1998 ®Õn n¨m 2002 tû lÖ than c¸m 3 ®¹t trung b×nh 17,3% , t¨ng 31% vÒ khèi
lîng , ngoµi ra cßn khai th¸c than c¸m 2 cã ®é tro Ak< 8% .... Trong lÜnh vùc
khai th¸c hÇm lß: ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ ®a vµo ¸p dông c¸c s¬ ®å c«ng
nghÖ kh¸c nhau phï hîp víi tõng ®iÒu kiÒn ®Þa chÊt má cô thÓ cña tõng khu
vùc nh : c«ng nghÖ khai th¸c lß chî ng¾n h¹ trÇn ; c«ng nghÖ khai th¸c chia
líp , sö dông líp ng¨n b»ng líi thÐp ®Ó khai th¸c c¸c vØa dµy dèc tho¶i, dèc
xiªn , ¸p dông c«ng nghÖ chèng v× thuû lùc ®¬n, dµn thuû lùc di ®éng, m¸y
khÊu than trong lß chî . ViÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ nãi trªn ®· cho kÕt qu¶
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
bíc ®Çu nh sau : tæn thÊt than gi¶m tõ 10-15%( vÝ dô ë c«ng ty than Vµng
Danh n¨m 1997 tæn thÊt than lµ 55,87% ®Õn n¨m 2002 gi¶m xuèng cßn
44,34% ) s¶n lîng lß chî t¨ng 2-2,5 lÇn , n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 2 lÇn ,
lîng gç tiªu hao gi¶m 2-3lÇn.ë ®©y xin nªu ra mét vÝ dô ®¹i diÖn cho ngµnh
than vÒ viÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong ngµnh, ®ã lµ ë
c«ng ty than Khe Chµm . Tõ khi míi thµnh lËp n¨m 1986 , c«ng suÊt lß chî
chØ ®¹t 1,8 ®Õn 2 v¹n tÊn/ n¨m chèng b»ng gç 4 cét mét thïi víi d©y chuyÒn
c«ng nghÖ l¹c hËu. S¶n lîng toµn má ®¹t 180 000 ®Õn 200 000 tÊn /n¨m . §Ó
kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn , tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m1998 c«ng ty ®· ngiªn cøu
®a cét ma s¸t chèng trong lß chî , tuy nhiªn n¨ng suÊt míi chØ ®¹t 2.2 tÊn
trªn mét c«ng , c«ng suÊt lß chî t¨ng song míi chØ dõng l¹i ë møc 6 v¹n tÊn /
n¨m. N¨m 1998 c«ng ty than Khe Chµm ¸p dông cét chèng thuû lùc trong lß
chî ®· n©ng c«ng suÊt lß chî lªn 130 000 tÊn /n¨m. GÇn ®©y nhÊt lµ tõ th¸ng
5/2002 ®Õn th¸ng 5/2003 c«ng ty ®· ¸p dông thö nghiÖm “m¸y khÊu than”
mét c«ng nghÖ hiÖn ®¹i bËc nhÊt trªn thÕ giíi ®· cho kÕt qu¶ .
B¶ng 1
TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh Tæng céng
1 S¶n lîng than TÊn 160 458
2 Tiªu hao gç m3 280,9
3 Chi phÝ gç chèng lß m3/1000T 1,75
4 chi phÝ nh©n lùc C«ng 31 104
5 N¨ng suÊt lao ®éng TÊn/ngêi.ca 5,16
(Nguån _§¸nh gi¸ kÕt qu¶ ¸p dông thö nghiÖm c¬ giíi ho¸ khai th¸c
than t¹i c«ng ty than Khe Chµm -§Ò xuÊt ph¬ng híng ph¸t triÓn trong thêi
gian tíi_TS Phïng M¹nh §¾c ; TS NguyÔn Anh TuÊn (ViÖn khoa häc c«ng
nghÖ má)-trang 1_Th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ má sè 8/2003)
§em kÕt qu¶ nµy so s¸nh víi n¨ng suÊt cña lß chî khÊu khoan b¾n m×n
chèng gi÷ b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n th× s¶n lîng t¨ng lªn 2 lÇn n¨ng suÊt
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
t¨ng gÊp 2-2,5 lÇn , chi phÝ gç gi¶m 4 lÇn. VÒ chÊt lîng kÕt qu¶ kiÓm ®Þnh ë
VØa 14-4 cho thÊy tû lÖ than côc +15 t¨ng 2%-3% ®é tro c¸m trong than
nguyªn khai trung b×nh lµ 30,38%, cao h¬n tõ 3%-4%, tû lÖ ®¸ th¶i kh«ng ®æi
so víi khai th¸c b»ng c«ng nghÖ truyÒn thèng khoan næ m×n.
Tuy ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ to lín nh vËy nhng viÖc ¸p dông nh÷ng
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo trong ngµnh than còng cßn cã nhiÒu khã kh¨n
h¹n chÕ.
+. C¸c c«ng nghÖ míi ¸p dông ®ßi hái tÝnh ®ång bé tõ c«ng nghÖ chÝnh ®Õn
c«ng nghÖ liªn quan v× vËy ®ßi hái ph¶i cã kinh phÝ ®Çu t lín .
+. VÒ nh©n lùc cÇn ph¶i ®µo t¹o c¸n bé , c«ng nh©n ®¶m b¶o tr×nh ®é vµ cã t¸c
phong v¨n ho¸ c«ng nghiÖp cao.
+. Do trong mçi má than cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt kh¸c nhau, cÇn nghiªn
cøu kü lìng ®Ó lùa chän c«ng nghÖ hîp lý.
+. Do sù yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty than trong tæng c«ng
ty.
VÝ dô : Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thö nghiÖm m¸y khÊu than t¹i c«ng
ty than Khe Chµm do cha hiÓu ®îc u nhîc ®iÓm cña m¸y lªn n¨ng suÊt
chØ ®¹t trung b×nh lµ 5,2 tÊn /c«ng . Nhng ®Õn khi chuyÓn sang khai th¸c t¹i
vØa 14.2-1 cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh m¸y ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ cao . N¨ng
suÊt ®¹t 8,1 tÊn /c«ng.
2.2.2 : T¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ tíi ph¸t triÓn thÞ
trêng.
Nh÷ng thµnh tùu trong viÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ
trong kho¶ng mét thËp kû trë l¹i ®©y ®· më ra nh÷ng thÞ trêng hÕt søc míi
mÎ cho ngµnh than ViÖt Nam. Than ViÖt Nam b©y giê kh«ng nh÷ng chØ ®îc
s¶n xuÊt ra phôc vô trong níc mµ cßn ®îc xuÊt khÈu ra c¸c níc kh¸c trªn
thÕ giíi . Than ViÖt Nam ®· cã mÆt t¹i Ch©u ¢u, Ch©u Mü , NhËt B¶n ...vµ c¶
níc xuÊt khÈu than nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi lµ Trung Quèc. §ång thêi víi
viÖc lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm lµ t¨ng nhiÖt n¨ng cña than, c¸c t¹p chÊt
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
còng ®ång thêi bÞ lo¹i bá nh d¨m gç, gi¶m tû lÖ s¾t cã lÉn trong than hay c¸c
kim lo¹i kh¸c.... lªn chÊt lîng than æn ®Þnh ,vµ ngµy cµng ®îc n©ng cao t¹o
®iÒu kiÖn cho than ViÖt Nam ®i vµo nh÷ng thÞ trêng míi . HiÖn nay ngµnh
than kh«ng nh÷ng ®· s¶n xuÊt ®ñ lîng than phôc vô cho nhu cÇu néi ®Þa mµ
cßn më réng thÞ trêng ra víi trªn 30 quèc gia kh¸c trªn toµn thÕ giíi. Tuy
nhiªn do c«ng nghÖ cßn kÐm lªn ®Õn nay chÊt lîng than ViÖt Nam cßn cha
thÓ ®¸p øng phôc vô trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp cao nh c«ng nghiÖp
luyÖn thÐp , lß cèc cao .....
2.2.3 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ tíi m«i
trêng s¶n xuÊt cña c«ng nh©n ngµnh than.
Ngµy nay cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh than m«i trêng s¶n xuÊt cña
c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµnh than còng ®îc n©ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ .
Ngêi c«ng nh©n kh«ng cßn ph¶i xuèng má víi nh÷ng ®«i bµn tay trÇn vµ c¸i
cuèc , c¸i xÎng n÷a . Ngµnh than ®· ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng
nghÖ vµo s¶n xuÊt than nh»m n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng m«i trêng lµm
viÖc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Ngêi c«ng nh©n xuèng lß ®îc trang bÞ tèt
h¬n nh gang tay , ñng , ®Ìn .... B©y giê ngêi c«ng nh©n kh«ng cßn ph¶i lµm
viÖc víi ®«i tay trÇn mµ ®· cã sù trî gióp cña m¸y mãc nh : m¸y khÊu than ...
Tû lÖ sö dông gç trong lß còng ®îc gi¶m xuèng ®¸ng kÓ víi m¸y lîng gç
tiªu hao gi¶m 2-3 lÇn cã t¸c dông tèt trong viÖc t¹o ra m«i trêng lµm viÖc
trong lß còng nh b¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn bªn ngoµi chèng chÆt ph¸ rõng .
Ngoµi ra víi hÖ thèng cét chèng thuû lùc ®¬n, thuû lùc kÐp , dµn thuû lùc di
®éng.... còng cã t¸c dông võa ®¶m b¶o ®é an toµn cao h¬n so víi viÖc chèng
lß b»ng gç l¹i võa cã t¸c dông t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh má. Tuy
cã nh÷ng bíc tiÕn vît bËc trong viÖc c¶i thiÖn m«i trêng lµm viÖc cho thî
má song nh×n chung m«i trêng lµm viÖc cña ngêi thî má vÉn ®îc coi lµ
nguy hiÓm vµ ®éc h¹i nhÊt trong c¸c ngµnh kinh tÕ cña c¶ níc ngµy nay.
ViÖc ph¶i lµm vµ tiÕp xóc trùc tiÕp víi than mét chÊt bÈn, vµ nh÷ng ®éc h¹i ro
bôi than g©y ra (tû lÖ bôi cao gÊp 400 lÇn cho phÐp) ®· lµm cho c«ng nh©n
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
ngµnh than cã tû lÖ m¾c bÖnh ®êng h« hÊp rÊt cao. Kh«ng nh÷ng vËy mµ s¶n
xuÊt than cßn ¶nh hëng ®Õn m«i trêng xung quanh . Níc tõ c¸c hÇm lß
khai th¸c díi mùc níc biÓn ®îc b¬m ra ngoµi, níc th¶i tõ qu¸ tr×nh sµng
tuyÓn than cña c«ng ty TuyÓn Than Cöa ¤ng , TuyÓn Than Hßn Gai kh«ng
®îc qua xö lý hoÆc ®îc xö lý rÊt ®¬n gi¶n ®îc x¶ ra c¸c s«ng , kªnh , r¹ch
vµ ®Æc biÖt lµ ®îc ®æ xuèng hoÆc ®îc chÈy vÒ VÞnh H¹ Long ( Di s¶n v¨n
ho¸ thÕ giíi ) ®· lµm « nhiÔm rÊt nÆng m«i nguån níc . HoÆc qua qu¸ tr×nh
chuyªn trë than cña c¸c c«ng ty trªn c¸c con ®êng cã ngêi d©n sinh sèng lµ
rÊt bôi vµ « nhiÔm m«i trêng tiÕng ån .....
2.2.4 : t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ tíi nguån
tµi nguyªn.
Than ®îc xÕp vµo lo¹i tµi nguyªn kh«ng thÓ phôc håi ®îc . Qu¸ tr×nh
h×nh thµnh than ph¶i tr¶i qua hµng triÖu n¨m lÞch sö víi nh÷ng biÕn ®éng to
lín vÒ tù nhiªn . ChÝnh v× vËy mµ ®¶ng vµ nhµ níc ta lu«n quan t©m tíi sù
ph¸t triÓn cña ngµnh than ph¶i lµm sao khai th¸c tiÕt kiÖm, tr¸nh l·ng phÝ.
Nguyªn Tæng BÝ Th §ç Mêi trong khi th¨m vµ lµm viÖc víi c¸n bé ngµnh
than ®· d¹y : Than cña chóng ta tuy nhiÒu nhng khai th¸c còng cã ngµy hÕt.
V× vËy mét mÆt chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh khai th¸c , thóc ®Èy s¶n xuÊt song
mÆt kh¸c còng ph¶i tiÕn hµnh tiÕt kiÖm.
ViÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
®· ®îc tæng c«ng ty than còng ®· quan t©m vµ chó träng ®Õn vÊn ®Ò nµy vµ
chØ ®¹o xuèng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn . C¸c c«ng ty ®· quan t©m tíi viÖc ¸p
dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ mµ sö dông tiÕt kiÖm tµi nguyªn..
Nh ë c«ng ty than Hµ Tu khi ¸p dông m¸y xóc thuû lùc gµu ngîc ®Ó bèc
xóc lùa chän than vµ quÆng ®· gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ tæn thÊt than, tû lÖ tæn thÊt
than cßn 8,16%( n¨m 2002) C«ng ty than Cao S¬n 8,3%.Trong lÜnh vùc khai
th¸c hÇm lß: ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ ®a vµo ¸p dông c¸c s¬ ®å c«ng nghÖ
kh¸c nhau phï hîp víi tõng ®iÒu kiÒn ®Þa chÊt má cô thÓ cña tõng khu vùc
nh : c«ng nghÖ khai th¸c lß chî ng¾n h¹ trÇn ; c«ng nghÖ khai th¸c chia líp ,
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Ò ¸n m«n häc
sö dông líp ng¨n b»ng líi thÐp ®Ó khai th¸c c¸c vØa dµy dèc tho¶i, dèc xiªn ,
¸p dông c«ng nghÖ chèng v× thuû lùc ®¬n, dµn thuû lùc di ®éng, m¸y khÊu
than trong lß chî . ViÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ nãi trªn ®· cho kÕt qu¶ bíc
®Çu nh sau : tæn thÊt than gi¶m tõ 10-15%( vÝ dô ë c«ng ty than Vµng Danh
n¨m 1997 tæn thÊt than lµ 55,87% ®Õn n¨m 2002 gi¶m xuèng cßn 44,34% ) ,
lîng gç tiªu hao gi¶m 2-3lÇn . HoÆc gÇn ®©y lµ viÖc ¸p dông m¸y khÊu than
trong khai th¸c than t¹i c«ng ty than Khe Chµm ®· gi¶m lîng gç tiªu hao
xuèng cßn 1,75 m3/1000 TÊn than gi¶m kho¶ng 4 lÇn so víi c«ng nghÖ khai
th¸c khÊu khoan b¾n m×n chèng gi÷ b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n.
Ngµnh than ®· cã nh÷ng cè g¾ng nh»m h¹n chÕ sù thÊt tho¸t tµi nguyªn
trong khai th¸c, nhng do c«ng nghÖ khai th¸c than cña chóng ta cßn l¹c hËu
so víi c¸c níc trªn thÕ giíi lªn tû lÖ hao hôt , tæn thÊt trong khai th¸c cña
ngµnh than níc ta so víi c¸c níc trªn thÕ giíi vÉn cßn cao, ®ßi hái ngµnh
than ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a trong viÖc khai th¸c vµ chÕ biÕn than , tµi nguyªn
kh«ng thÓ phôc håi l¹i.
2.3 : h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n
2.3.1 H¹n chÕ
Ngµnh than ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín khi ¸p dông nh÷ng tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt. Nhng bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng h¹n chÕ
mµ ngµnh cßn cha kh¾c phôc ®îc nh :
+. M«i trêng s¶n xuÊt còng nh m«i trêng xung quanh vÉn cßn bÞ « nhiÔm
nÆng lÒ .Ngµnh than vÉn cßn ®îc xÐt vµo môc nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp
nguy hiÓm vµ ®éc h¹i nhÊt ë níc ta .
+. TiÕp ®Õn lµ do t¸c ®éng kÐo theo cña ngµnh than mµ mét sè ngµnh kh¸c
nh :
. Ngµnh n«ng l©m bÞ ¶nh hëng bëi ph¶i khai th¸c gç phôc vô cho
viÖc chèng lß dÉn ®Õn sù huû ho¹i m«i trêng tù nhiªn vµ tµi nguyªn rõng...
19
nguon tai.lieu . vn
