- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Đề án tốt nghiệp: Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng Tiên Sơn Hà Tây
Xem mẫu
- Luận văn
Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí
sản xuất và tính giá thành sản
phẩm tại Công ty Cổ phần xi măng
Tiên Sơn Hà Tây
- Chuyên t t nghi p
L I NÓI U
Trong n n kinh t th trư ng, cùng v i chính sách m c a h i nh p ã t
các doanh nghi p trong nư c, nh t là các doanh nghi p s n xu t, trư c nh ng
thách th c mà các doanh nghi p ph i i m t ó là quy lu t c nh tranh. Cu c
chi n này không ch di n ra nh ng doanh nghi p trong cùng m t ngành, m t
lĩnh v c mà còn di n ra nhi u lĩnh v c khác nhau. ng trư c tình th ó, òi
h i các doanh nghi p mu n ng v ng, t n t i và phát tri n thì các doanh
nghi p ph i không ng ng i m i sáng t o, nh m h th p chi phí cá bi t so v i
chi phí xã h i, mang l i hi u qu kinh t cao nh t.
Do v y, nhi m v t ra là i v i các nhà s n xu t là ph i nâng cao s c
c nh tranh c a s n ph m c a doanh nghi p mình. T c là bên c nh vi c chú ý t i
ch t lư ng, ki u dáng, m u mã c a s n ph m thì m t trong nh ng bi n pháp
quan tr ng là ph i qu n lý ch t ch t i m i kho n chi phí h th p ư c giá thành
s n ph m c a doanh nghi p mình giúp doanh nghi p không nh ng t n t i
ng v ng mà còn phát tri n trên th trư ng.
Xét trong ph m vi m t doanh nghi p giá thành s n ph m th p là i u ki n
xác nh giá bán h p lý, t ó không nh ng giúp doanh nghi p y nhanh
ư c quá trình tiêu th s n ph m, mà còn t o i u ki n tái s n xu t gi n ơn và
m r ng cho quá trình tái s n xu t. Vì v y, song song v i vi c nâng cao ch t
lư ng s n ph m, doanh nghi p còn ph i tìm m i cách h giá thành s n ph m.
Xét trong ph m vi toàn b n n kinh t , h giá thành s n ph m, trong các
doanh nghi p s mang l i s ti t ki m lao ng xã h i, tăng tích lũy cho n n
kinh t , tăng ngu n thu cho qu c gia. Do ó k toán chi phí s n xu t và tính giá
thành s n ph m óng m t ví trí vô cùng quan tr ng trong công tác h ch toán
kinh t m i doanh nghi p s n xu t, nó cung c p các thông tin v chi phí và giá
thành cho các nhà qu n tr t ó có nh ng i sách h p lý v chi phí và giá
thành s n ph m, giúp doanh nghi p c nh tranh có hi u qu trong n n kinh t th
trư ng. Mang l i k t qu kinh t cao cho doanh nghi p.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
Nh n th c ư c t m quan tr ng c a công tác k toán chi phí s n xu t và
tính giá thành s n ph m có vai trò c bi t quan tr ng trong công tác h ch toán
kinh t t t c các doanh nghi p. Xu t phát t t m quan tr ng ó em ã làm
tài v : "Hoàn thi n k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m t i Công ty C ph n xi măng Tiên Sơn Hà Tây".
tài g m các ph n chính sau:
Ph n I: Lý lu n chung v h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m trong các doanh nghi p s n xu t.
Ph n II: Th c tr ng k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m t i Công ty C ph n Xi măng Tiên Sơn Hà Tây.
Ph n III: M t s ki n ngh nh m hoàn thi n công tác h ch toán t p
h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty C ph n Xi
măng Tiên Sơn Hà Tây.
Trong th i gian th c t p t i Công ty, em ã nh n ư c s giúp rt
nhi u c a các cán b phòng k toán, tài v Công ty C ph n Xi măng Tiên Sơn
Hà Tây. c bi t là s hư ng d n ch b o nhi t tình c a th y giáo Th.S inh
Th Hùng giáo viên gi ng d y khoa K toán.
Em xin chân thành c m ơn.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
PH N I
LÝ LU N CHUNG V H CH TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH
GIÁ THÀNH S N PH M TRONG CÁC DOANH NGHI P S N XU T
1.1. Lý lu n chung v chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.
1.1.1. Chi phí s n xu t
1.1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t
S phát sinh và phát tri n c a xã h i loài ngư i g n li n v i quá trình s n
xu t. N n s n xu t xã h i c a b t kỳ phương th c s n xu t nào cũng g n li n v i
s vn ng và tiêu hao các y u t cơ b n t o nên các quá trình s n xu t. Trong
doanh nghi p s n xu t là nơi tr c ti p ti n hành các ho t ng s n xu t ra c a
c i v t ch t áp ng nhu c u tiêu dùng c a xã h i. Như v y có th nói b t kỳ
m t ho t ng s n xu t nào cũng u ph i có s k t h p ba y u t cơ b n ó là
- Tư li u lao ng: Nhà xư ng, máy móc, thi t b và các TSC khác
- i tư ng lao ng: nguyên, nhiên v t li u
- S c lao ng c a con ngư i
Các y u t ó chính là các chi phí s n xu t mà doanh nghi p ph i b ra
s n xu t ra nh ng lư ng s n ph m v t ch t tương ng. Nh t là trong n n kinh t
th trư ng s h ch toán kinh doanh cũng như các quan h trao i u ư c ti n
t hoá. Như v y các chi phí s n xu t mà doanh nghi p chi ra luôn ư c tính toán
và ư c o lư ng b ng ti n và g n v i m t th i gian xác nh (tháng, quý,
năm.). Các chi phí ó chính là bao g m lao ng s ng ó là vi c hao phí trong
vi c s d ng lao ng như ti n lương, ti n công. lao ng v t hoá ó chính là
nh ng lao ng quá kh ã ư c tích lu trong các y u t v t ch t ư c s d ng
s n xu t, như chi phí tài s n c nh, chi phí nguyên, nhiên v t li u.
Như v y, chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các hao phí
v lao ng s ng và lao ng v t hoá mà doanh nghi p ã b ra có liên quan n
ho t ng s n xu t kinh doanh. Trong m t th i kỳ nh t nh (tháng, quý, năm,.)
chi phí s n xu t phát sinh thư ng xuyên trong su t quá trình t n t i và ho t ng
c a doanh nghi p. Nhưng vi c t p h p chi phí và tính chi phí ph i phù h p v i
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
t ng th i kỳ; hàng tháng, hàng quý, hàng năm. Ch nh ng chi phí s n xu t mà
doanh nghi p ph i b ra trong kỳ m i ư c tính vào chi phí s n xu t trong kỳ.
1.1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t có nhi u lo i, nhi u kho n khác nhau c v n i dung,
tính ch t, công d ng, m c ích, vai trò, v trí. Trong quá trình s n xu t kinh
doanh. thu n l i cho công tác qu n lý h ch toán cũng như nh m s d ng ti p
ki m, h p lý chi phí thì c n thi t ph i ti n hành phân lo i chi phí s n xu t. Và
cũng xu t phát t các m c ích và yêu c u khác nhau c a qu n lý thì chi phí s n
xu t ư c phân lo i theo nh ng tiêu th c khác nhau. Trên cơ s ó ti n hành
và t ch c t t công tác k toán. Thì k toán ti n hành l a ch n các tiêu th c
phân lo i chi phí cho phù h p và ch y u sau:
* Phân lo i theo y u t chi phí
Căn c vào tính ch t kinh t c a các chi phí s n xu t khác nhau, chia ra
các y u t chi phí, m i y u t chi phí bao g m nh ng chi phí có cùng n i dung
kinh t ban u ng nh t, mà không phân bi t công d ng c th , a i m phát
sinh chi phí. Theo s phân chia như v y thì toàn b chi phí ư c chia thành các
y u t chi phí sau:
+ Y u t chi phí nguyên li u, v t li u: Bao g m toàn b giá tr nguyên v t
li u chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c d ng c . s d ng vào s n
xu t.
+ Y u t chi phí nhiên li u, ng l c s d ng vào quá trình s n xu t.
+ Y u t chi phí ti n lương và các kho n ph c p lương: Ph n ánh t ng s
ti n lương và ph c p mang tính ch t lư ng ph i tr cho toàn b ngư i lao
ng.
+ Y u t chi phí b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn: Ph n
ánh ph n b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn trích theo t l
quy nh trên t ng s ti n lương và ph c p lương ph i tr cho công nhân viên.
+ Y u t chi phí kh u haoTSC : Ph n ánh t ng s kh u hao tài s n c
nh ph i trích trong kỳ c a t t c tài s n c nh ,s d ng cho s n xu t c a
doanh nghi p.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
+ Y u t chi phí d ch v mua ngoài: Ph n ánh toàn b chi phí d ch v mua
ngoài dùng vào s n xu t c a doanh nghi p.
+ Y u t chi phí khác b ng ti n: Ph n ánh toàn b chi phí khác b ng ti n
chưa ph n ánh các y u t trên dùng vào ho t ng s n xu t c a doanh nghi p
trong kỳ.
Cách phân lo i chi phí theo y u t , có tác d ng quan tr ng i v i vi c
qu n lý chi phí c a lĩnh v c s n xu t cho phép hi u rõ cơ c u, t tr ng t ng y u
t chi phí là cơ s phân tích ánh giá tình hình th c hi n d toán chi phí s n
xu t. ó cũng là căn c t p h p và l p báo cáo chi phí s n xu t theo y u t
cung c p cho qu n tr doanh nghi p.
* Phân lo i theo kho n m c chi phí trong tính giá thành s n ph m.
Theo tiêu th c này chi phí s n xu t ư c chia theo kho n m c v i cách
phân lo i này nh ng chi phí có cùng công d ng kinh t và m c phân b chi phí
cho t ng i tư ng thì ư c s p x p vào m t kho n m c không phân bi t tính
ch t kinh t c a nó.
S lư ng kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m tuỳ thu c vào c
i m tính ch t c a t ng ngành và yêu c u qu n lý trong t ng th i kỳ khác nhau.
Theo s phân chia như v y thì chi phí ư c chia thành các y u t chi phí
sau:
+ Chi phí NVLTT: Ph n ánh toàn b chi phí v nguyên v t li u chính,
ph , nhiên li u. tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t ch t o s n ph m hay th c
hi n lao v , d ch v . Không tính vào m c này nhưng chi phí nguyên, nhiên v t
li u dùng cho m c ích ph c v s n xu t chung hay nh ng ho t ng ngoài lĩnh
v c s n xu t.
+ Chi phí NCTT: G m ti n lương, ph c p lương và các kho n trích cho
các qu b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn, theo t l v i ti n
lương phát sinh, tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t, ch t o s n ph m, không
tính vào m c ích này các kho n ti n lương, ph c p và các kho n trích ti n
lương c a nhân viên qu n lý, ph c v phân xư ng, bán hàng và qu n lý doanh
nghi p.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
+ Chi phí s n xu t chung: Là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân
xư ng s n xu t (tr chi phí nguyên v t li u tr c ti p và chi phí nhân công tr c
ti p) là:
-> Chi phí nhân viên phân xư ng: Là chi phí v ti n lương, ph c p và các
kho n trích theo lương c a nhân viên qu n lý phân xư ng, b o v , ph c v ... t i
phân xư ng.
-> Chi phí d ng c s n xu t: Chi phí v các lo i công c d ng c dùng
cho nhu c u s n xu t chung phân xư ng.
-> Chi phí kh u hao TSC : Bao g m s giá tr kh u hao tài s n c nh
h u hình, vô hình, thuê tài chính s d ng phân xư ng.
-> Chi phí d ch v mua ngoài: Bao g m các kho n chi phí v d ch v mua
ngoài, thuê ngoài ph c v cho nhu c u s n xu t chung c a phân xư ng.
-> Chi phí b ng ti n khác: Bao g m nh ng chi phí ngoài các chi phí trên
trong chi phí s n xu t chung.
+ Chi phí bán hàng: Bao g m toàn b chi phí phát sinh liên quan n tiêu
th s n ph m.
+ Chi phí qu n lý doanh nghi p: Bao g m nh ng chi phí phát sinh liên
quan n qu n tr và qu n lý hành chính trong doanh nghi p.
Phân lo i chi phí s n xu t theo tiêu chí này (công d ng kinh t ) có tác
d ng ph c v cho vi c qu n lý chi phí theo nh m c là cơ s cho k toán t p
h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m theo kho n m c là căn c
phân tích tình hình th c hi n k ho ch giá thành và nh m c chi phí cho kỳ sau.
* Phân lo i chi phí s n xu t theo m i quan h v i kh i lư ng s n ph m
s n xu t trong kỳ ( ng x c a chi phí).
- Chi phí bi n i (bi n phí): Là nh ng chi phí có quan h t l thu n v i
bi n ng v m c ho t ng (kh i lư ng s n ph m s n xu t ra trong kỳ).
- Chi phí c nh: ( nh phí): Là nh ng kho n chi phí không bi n i khi
mc ho t ng thay i (kh i lư ng s n ph m s n xu t thay i).
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
Phân lo i chi phí bi n i và chi phí c nh có tác d ng l n i v i công
tác qu n tr ph c v cho vi c ra quy t nh qu n lý c n thi t, giúp doanh nghi p
ho t ng có hi u qu trên th trư ng.
* Phân lo i chi phí s n xu t theo phương pháp t p h p chi phí s n xu t và
m i quan h v i i tư ng ch u chi phí:
- Chi phí tr c ti p: Là chi phí có th tách bi t phát sinh m t cách riêng
bi t cho m t ho t ng c th c a doanh nghi p như m t s n ph m m t phân
xư ng s n xu t.
- Chi phí gián ti p: Là chi phí chung hay chi phí k t h p không có liên
quan t i ho t ng c th nào mà liên quan cùng lúc t i nhi u ho t ng, nhi u
công vi c.
Cách phân lo i này có ý nghĩa i v i vi c xác nh các phương pháp k
toán t p h p và phân b chi phí cho các i tư ng m t cách úng n, h p lý và
cũng qua ó cung c p thông tin cho các nhà qu n tr có nh ng quy t sách k p
th i và úng n có hi u qu trong ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p.
1.1.2. Giá thành s n ph m
1.1.2.1.Khái ni m giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí
v lao ng s ng và lao ng v t hoá liên quan n kh i lư ng công tác, s n
ph m lao v ã hoàn thành.
Giá thành s n ph m là m t ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh k t qu s
d ng tài s n v t tư, lao ng, ti n v n trong quá trình s n xu t cũng như tính
úng n c a các gi i pháp t ch c, kinh t , k thu t. Nh ng chi phí ưa vào giá
thành s n ph m ph n ánh ư c giá tr th c c a các tư li u s n xu t tiêu dùng cho
s n xu t và các kho n chi tiêu khác có liên quan t i vi c bù p gi n ơn hao
phí, lao ng s ng. K t qu thu ư c là s n ph m, công vi c lao v ã hoàn
thành ánh giá ư c m c bù p chi phí và hi u qu c a chi phí.
1.1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m
Phân lo i giá thành giúp cho k toán nghiên c u và qu n lý, h ch toán t t
giá thành s n ph m và cũng áp ng t t yêu c u xây d ng giá c s n ph m. D a
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
vào tiêu th c khác nhau và xét dư i nhi u góc mà ngư i ta phân thành các
lo i giá thành khác nhau.
* Phân lo i gía thành xét theo th i i m tính và ngu n s li u tính giá
thành.
Theo cách này thì giá thành ư c chia thành:
- Giá thành k ho ch: Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s chi phí
s n xu t k ho ch và s n lư ng k ho ch. Giá thành k ho ch ư c xác nh
trư c khi bư c vào s n xu t trên cơ s giá thành th c t kỳ trư c và các nh
m c các d toán chi phí c a kỳ k ho ch. Gía thành k ho ch là giá thành mà
các doanh nghi p l y nó làm m c tiêu ph n u, nó là căn c so sánh phân
tích ánh giá tình hình th c hi n h giá thành s n ph m c a doanh nghi p.
- Giá thành nh m c: Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s các
nh m c chi phí hi n hành t i t ng th i i m nh t nh trong kỳ k ho ch và
ch tính cho ơn v s n ph m. Giá thành nh m c cũng ư c xác nh trư c khi
bt u s n xu t s n ph m và là công c qu n lý nh m c c a doanh nghi p là
thư c o chính xác xác nh k t qu s d ng v t tư, tài s n lao ng trong s n
xu t. Giá thành nh m c luôn thay i phù h p v i s thay i c a các nh
m c chi phí trong quá trình s n xu t. Giá thành nh m c giúp cho vi c ánh giá
tính úng n c a các gi i pháp kinh t k thu t mà doanh nghi p ã áp d ng
trong s n xu t nh m em l i hi u qu kinh t cao.
- Giá thành th c t : Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s s li u chi
phí th c t phát sinh t ng h p trong kỳ và s n lư ng s n ph m ã s n xu t trong
kỳ. Sau khi ã hoàn thành vi c s n xu t s n ph m d ch v và ư c tính toán cho
c ch tiêu t ng giá thành và giá thành ơn v th c t , là ch tiêu kinh t t ng h p
ph n ánh k t qu ph n u c a doanh nghi p là cơ s xác nh k t qu s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
* Phân lo i theo ph m vi phát sinh chi phí, giá thành s n ph m ư c chia
thành:
- Giá thành s n xu t (giá thành công xư ng): Giá thành s n xu t c a s n
ph m bao g m các chi phí s n xu t phát sinh liên quan n vi c s n xu t ch t o
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
s n ph m trong ph m vi phân xư ng, b ph n s n xu t như chi phí NVLTT, chi
phí NCTT, chi phí s n xu t chung tính cho s n ph m, d ch v hoàn thành.
Giá thành s n xu t ư c s d ng h ch toán thành ph m nh p kho và
giá v n hàng bán (trong trư ng h p bán th ng cho khách hàng không qua kho).
Giá thành s n xu t là căn c xác nh giá v n hàng bán và m c lãi g p trong
kỳ c a các doanh nghi p.
- Giá thành tiêu th (giá thành toàn b ): Bao g m giá thành s n xu t s n
ph m c ng thêm chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p ư c tính toán
xác nh khi s n ph m ư c tiêu th . Giá thành toàn b s n ph m tiêu th là căn
c xác nh m c l i nhu n trư c thu c a doanh nghi p.
1.1.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.
Chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m là hai m t bi u hi n c a quá
trình s n xu t có m i quan h v i nhau và gi ng nhau v ch t. Chúng u là các
hao phí v lao ng và các kho n chi tiêu khác c a doanh nghi p. Tuy v y
chúng v n có s khác nhau trên các phương di n sau:
- V m t ph m vi: Chi phí s n xu t bao g m c chi phí chi s n xu t s n
ph m và chi phí cho qu n lý doanh nghi p và tiêu th s n ph m. Còn giá thành
s n ph m ch bao g m chi phí s n xu t ra s n ph m. ( chi phí s n xu t tr c ti p
và chi phí s n xu t chung).
M t khác chi phí s n xu t ch tính nh ng chi phí phát sinh trong m i kỳ
nh t nh (tháng, quý, năm) không tính n chi phí liên quan n s lư ng s n
ph m ã hoàn thành hay chưa. Còn giá thành s n ph m là gi i h n s chi phí s n
xu t liên quan n kh i lư ng s n ph m, d ch v ã hoàn thành.
- V m t lư ng: Nói n chi phí s n xu t là xét n các hao phí trong m t
th i kỳ còn giá thành s n ph m liên quan n chi phí c a c kỳ trư c chuy n
sang và s chi phí kỳ này chuy n sang kỳ sau. S khác nhau v m t lư ng và
m i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m th hi n công th c
tính giá thành s n ph m t ng quát sau:
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
T ng giá thành Chi phí s n xu t d T ng chi phí s n xu t Chi phí s n
= + -
S nph m dang u kỳ phát sinh trong kỳ su t d dang cu i kỳ
Như v y, chi phí s n xu t là cơ s xây d ng giá thành s n ph m còn
giá thành là cơ s xây d ng giá bán. Trong i u ki n n u giá bán không thay
i thì s ti t ki m ho c lãng phí c a doanh nghi p v chi phí s n xu t có nh
hư ng tr c ti p n giá thành th p ho c cao t ó s tác ng t i l i nhu n c a
doanh nghi p. Do ó ti t ki m chi phí, h th p giá thành là nhi m v quan tr ng
và thư ng xuyên c a công tác qu n lý kinh t . Nó giúp cho doanh nghi p c nh
tranh có hi u qu trên th trư ng.
1.1.4. S c n thi t và nhi m v k toán chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m.
* S c n thi t: B t kỳ m t doanh nghi p nào ho t ng s n xu t kinh
doanh trong cơ ch th trư ng hi n nay cũng u nh n th c ư c t m quan tr ng
c a nguyên t c h t s c cơ b n là ph i làm sao m b o l y thu nh p bù p chi
phí ã b ra b o toàn ư c v n và có lãi tích lu , tái s n xu t m r ng t ó
mi m b o cho s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Chìa khoá gi i
quy t v n này chính là vi c h ch toán ra sao cho chi phí s n xu t và giá
thành m c th p nh t trong i u ki n có th ư c c a doanh nghi p.
Ngoài ra làm t t công tác t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m s
giúp cho doanh nghi p nhìn nh n úng n th c tr ng c a quá trình s n xu t,
qu n lý cung c p thông tin m t cách chính xác k p th i cho b máy lãnh o
ra các quy t sách, bi n pháp t i ưu nh m ti t ki m chi phí s n xu t, nâng cao
ch t lư ng s n ph m, tăng l i nhu n cho doanh nghi p và cũng ng th i giúp
doanh nghi p có s ch ng sáng t o trong s n xu t kinh doanh.
i v i Nhà nư c khi m i doanh nghi p có s th c hi n t t v t p h p chi
phí s n xu t và tính giá thành s n ph m s giúp Nhà nư c có s nhìn nh n và
xây d ng ư c nh ng chính sách ư ng l i phù h p v i s phát tri n c a n n
kinh t cũng như t o ra nh ng s tin c y c a các i tác trong h p tác s n xu t
kinh doanh v i doanh nghi p.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
* Nhi m v :Căn c vào c i m t ch c s n xu t kinh doanh, quy trình
công ngh s n xu t, lo i hình s n xu t, c i m c a s n ph m, yêu c u qu n lý
c th c a doanh nghi p, l a ch n xác nh úng n i tư ng k toán chi
phí s n xu t, l a ch n phương pháp t p h p chi phí s n xu t phù h p v i i u
ki n c a doanh nghi p. Cũng t ó xác nh i tư ng tính giá thành cho phù
h p.
Trên cơ s m i quan h gi a i tư ng k toán chi phí s n xu t và i
tư ng tính giá thành ã xác nh t ch c áp d ng phương pháp tính giá thành
cho phù h p và khoa h c.
T ch c b máy k toán m t cách khoa h c h p lý trên cơ s phân công
rõ ràng trách nhi m t ng b ph n k toán có liên quan c bi t l à b ph n k
toán các y u t chi phí và tính giá thành s n ph m.
Th c hi n t ch c ch ng t , h ch toán ban u, h th ng tài kho n s k
toán phù h p v i các nguyên t c, chu n m c, ch k toán m b o áp ng
ư c yêu c u thu nh n, x lý h th ng hoá các thông tin v chi phí và giá thành
c a doanh nghi p.
Thư ng xuyên ki m tra thông tin v k toán chi phí, và giá thành s n
ph m c a các b ph n k toán có liên quan và b ph n k toán chi phí và giá
thành s n ph m.
T ch c l p và phân tích các báo cáo v chi phí, giá thành s n ph m cung
c p nh ng thông tin c n thi t v chi phí, giá thành s n ph m giúp cho các nhà
qu n tr doanh nghi p ra ư c các quy t nh nhanh chóng và phù h p v i quá
trình s n xu t kinh doanh.
1.2. H ch toán chi phí s n xu t.
1.2.1. i tư ng và phương pháp h ch toán chi phí s n xu t
1.2.1.1. i tư ng h ch toán chi phí s n xu t
i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là xác nh gi i h n t p h p chi phí
mà th c ch t là xác nh nơi phát sinh chi phí và nơi ch u chi phí.
- Nơi phát sinh chi phí như: Các b ph n s n xu t, các giai o n công
ngh .
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
- Nơi ch u chi phí s n ph m: Nhóm s n ph m, s n ph m ,chi ti t s n
ph m, ơn t hàng..
Tuỳ thu c vào quy trình công ngh s n xu t s n ph m, yêu c u công tác
tính giá thành mà i tư ng h ch toán chi phí có th là s n ph m t ng b ph n
s n xu t, nhóm s n ph m, ơn t hàng... Xác nh úng i tư ng h ch toán
chi phí có tác d ng ph c v cho vi c tăng cư ng qu n lý chi phí s n xu t và
ph c v cho công tác tính giá thành s n ph m ư c k p th i úng n.
Vi c xác nh úng i tư ng h ch toán chi phí s n xu t trong doanh
nghi p ph i d a vào các cơ s sau:
* D a vào c i m quy trình công ngh s n xu t.
+ i v i doanh nghi p có quy trình công ngh s n xu t gi n ơn không
chia thành các giai o n c th rõ r t thì i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là
toàn b quy trình s n xu t.
+ i v i nh ng doanh nghi p có quy trình công ngh ph c t p thì i
tư ng h ch toán chi phí s n xu t có th là t ng s n ph m, có th là t ng b
ph n, t ng nhóm chi ti t, t ng chi ti t các giai o n ch bi n..
*D a vào lo i hình s n xu t c a doanh nghi p.
+ Lo i hình s n xu t ơn chi c và s n xu t hàng lo t nh thì i tư ng
h ch toán chi phí có th là s n ph m, các ơn t hàng riêng bi t.
+ Lo i hình s n xu t ng lo t v i kh i lư ng l n: Ph thu c vào quy
trình công ngh s n xu t và i tư ng h ch toán chi phí s n xu t có th là s n
ph m, nhóm s n ph m, chi ti t, nhóm chi ti t, giai o n công ngh ..
*D a vào vào yêu c u và trình qu n lý t ch c s n xu t kinh doanh.
+ Theo yêu c u và trình qu n lý. N u yêu c u qu n lý ngày càng cao,
trình và kh năng c a nhân viên qu n lý càng t t thì i tư ng t p h p chi phí
s n xu t ngày càng chi ti t và ngư c l i.
+ Theo cơ c u t ch c s n xu t c a doanh nghi p. N u doanh nghi p t
ch c theo ki u phân xư ng thì i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là theo phân
xư ng còn không thì i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là toàn b .
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
Vi c xác nh i tư ng h ch toán chi phí úng và phù h p v i c im
c a ơn v và yêu c u qu n lý có nghĩa r t l n trong vi c t ch c công tác h ch
toán chi phí s n xu t. T vi c t ch c công tác h ch toán ban u n t ch c
t ng h p s li u ghi chép trên tài kho n ,s chi ti t..
1.2.1.2. Phương pháp h ch toán chi phí s n xu t.
Phương pháp h ch toán chi phí s n xu t là m t phương pháp hay h th ng
các phương pháp ư c s d ng t p h p và phân lo i các chi phi s n xu t
trong ph m vi gi i h n c a i tư ng h ch toán chi phí.
Tuỳ theo t ng lo i chi phí và i u ki n c th k toán có th v n d ng các
phương pháp h ch toán t p h p chi phí thích h p.
Có hai phương pháp t p h p chi phí s n xu t mà các doanh nghi p s n
xu t thư ng áp d ng.
Phương pháp t p h p tr c ti p: Áp d ng trong trư ng h p chi phí s n xu t
phát sinh có liên quan tr c ti p n t ng i tư ng k toán chi phí s n xu t riêng
bi t. Do ó có th căn c vào ch ng t ban u h ch toán tr c ti p cho t ng
i tư ng riêng bi t.
ây là phương pháp t p h p tr c ti p cho t ng i tư ng ch u chi phí nên
mb o chính xác cao, nó cũng có ý nghĩa l n i v i k toán qu n tr doanh
nghi p.
Thông thư ng chi phí nguyên v t li u tr c ti p chi phí nhân công tr c ti p
thư ng áp d ng phương pháp này.
Tuy nhiên không ph i lúc nào cũng áp d ng phương pháp này ư c trên
th c t có r t nhi u chi phí liên quan n các i tư ng và không th theo dõi
tr c ti p ư c trư ng h p t p h p chi phí theo phương pháp tr c ti p t n nhi u
th i gian công s c nhưng không chính xác hi u qu .
Phương pháp phân b gián ti p: Áp d ng trong trư ng h p chi phí s n
xu t phát sinh có liên quan n nhi u i tư ng k toán chi phí, không t ch c
ghi chép ban u riêng cho t ng i tư ng ư c. Trong trư ng h p ó ph i t p
h p chung cho nhi u i tư ng sau ó l a ch n tiêu chu n phân b , thích h p
phân b kho n chi phí này cho t ng i tư ng k toán chi phí.
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
Vi c t ch c ư c ti n hành theo trình t .
- Xác nh h s phân b .
T ng chi phí c n phân b
H s phân b = T ng các tiêu th c dùng phân
b
- Xác nh chi phí phân b
cho t ng i tư ng.
Ci = Ti x H
Ci: Là chi phí phân b cho t ng i tư ng th i
Ti: Là tiêu th c phân b cho t ng i tư ng th i
H: Là h s phân b
Tiêu th c phân b h p lý gi vai trò quan tr ng trong khi t p h p chi phí
gián ti p. B i v y vi c l a ch n tiêu th c phân b ph i tuỳ thu c vào lo i chi phí
s n xu t và các i u ki n cho phép khác như: nh m c tiêu hao nguyên v t li u,
s n lư ng s n xu t ư c. l a ch n tiêu th c h p lý là cơ s t p h p chi phí
chính xác cho các i tư ng tính giá thành có liên quan.
1.2.2. H ch toán các kho n m c chi phí s n xu t.
1.2.2.1. Theo phương pháp kê khai thư ng xuyên.
a. H ch toán chi phí NVLTT: Chi phí NVLTT bao g m giá tr nguyên v t
li u chính, v t li u ph , nhiên li u. ư c xu t dùng tr c ti p cho vi c ch t o s n
ph m c a doanh nghi p. ây là lo i chi phí thư ng chi m t tr ng l n trong các
doanh nghi p s n xu t.
Sau khi xác nh i tư ng k toán t p h p chi phí s n xu t thì k toán
ti n hành xác nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p trong kỳ cho t ng i tư ng
t p h p chi phí t ng h p theo t ng tài kho n s d ng l p b ng phân b chi phí
v t li u làm căn c h ch toán t p h p chi phí NVLTT.
Chi phí NVLTT ư c căn c vào các ch ng t xu t kho, lo i các hoá ơn
tính ra giá tr v t li u xu t dùng. i v i nh ng v t li u khi xu t dùng có liên
quan tr c ti p n t ng i tư ng t p h p chi phí riêng bi t thì h ch toán tr c
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
ti p cho i tư ng ó. Trư ng h p có liên quan n nhi u i tư ng t p h p chi
phí thì áp d ng phương pháp phân b gián ti p.
theo dõi các kho n chi phí NVLTT k toán s d ng tài kho n 621
"Chi phí nguyên v t li u tr c ti p" tài kho n này ư c m chi ti t theo t ng i
tư ng t p h p chi phí.
K t c u tài kho n 621:
Bên n :T p h p chi phí nguyên,v t li u xu t dùng tr c ti p cho ch t o
s n ph m hay th c hi n các lao v , d ch v .
Bên có:
Giá tr v t li u xu t dùng không h t
K t chuy n chi phí NVLTT
Tài kho n 621cu i kỳ không có s dư
H ch toán chi phí NVLTT
N TK 621:( chi ti t theo t ng i tư ng)
N TK 1331: (N u có)
Có TK 152 (Giá th c t xu t dùng cho t ng lo i)
Có TK 331, 112, 111: (v t li u mua ngoài)
Giá tr v t li u xu t dùng không h t
N TK152 (chi ti t v t li u)
Có TK621 (chi ti t i tư ng)
Cu i kỳ,k t chuy n chi phí NVLTT theo t ng i tư ng tính gía thành
N TK 154 (chi ti t theo i tư ng)
Có TK621 (chi ti t theo i tư ng)
Sơ 1.1: Sơ h ch toán t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p
TK152,151,111, TK 621 TK 154
112,331.
K t chuy n chi phí
V t li u dùng tr c ti p ch t o
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
TK 152
- Chuyên t t nghi p
b. H ch toán chi phí nhân công tr c ti p.
Chi phí NCTT là nh ng kho n thù lao ph i tr cho công nhân tr c ti p s n
xu t s n ph m tr c ti p th c hi n các lao v d ch v ,như ti n lương chính,
lương ph , các kho n ph c p có tính ch t lương. Ngoài ra chi phí NCTT còn
bao g m các kho n óng góp cho các qu b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh
phí công oàn theo t l nh t nh ư c tính vào chi phí kinh doanh do ch s
d ng lao ng ch u.
Ti n lương, ti n công là m t b ph n c a s n ph m xã h i ư c phân ph i
cho ngư i lao ng dư i hình th c ti n t nh m tái s n xu t s c lao ng ã
tiêu hao trong quá trình s n xu t.
Hi n nay h ch toán ti n lương công nhân s n xu t vào giá thành ph
thu c vào hình th c tr lương và h ch toán th c t doanh nghi p.
theo dõi chi phí NCTT k toán s d ng tài kho n 622 "Chi phí nhân
công tr c ti p". Tài kho n này cũng ư c m chi ti t cho t ng i tư ng t p h p
chi phí.
K t c u tài kho n 622:
Bên n :T p h p chi phí NCTT s n xu t s n ph m th c hi n lao v ,
d chv .
Bên có:K t chuy n chi phí NCTT vào tài kho n tính giá thành.
Tài kho n 622 cu i kỳ không có s dư.
H ch toán chi phí NCTT
N TK 622 (chi ti t theo i tư ng)
Có TK 334, 338 (3382,3383,3384)
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
Cu i kỳ , k t chuy n chi phí NCTT vào tài kho n tính giá thành theo
t ng i tư ng:
N TK154( chi ti t theo i tư ng)
Có TK 622 (chi ti t theo i tư ng)
Sơ 1.2: Sơ h ch toán t ng h p chi phí nhân công tr c ti p
TK 334 TK 622 TK 154
K t chuy n chi phí
Ti n lương và ph c p lương ph i
tr cho công nhân viên tr c ti p
TK 338
Các kho n đóng góp theo t l
V i ti n lương th c t c a
c. H ch toán chi phí s n xu t chung.
Chi phí s n xu t chung là nh ng chi phí c n thi t còn l i s n xu t s n
ph m sau chi phí nguyên v t li u tr c ti p và chi phí nhân công tr c ti p. ây là
nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi các phân xư ng, b ph n s n xu t c a
doanh nghi p như ti n lương nhân viên phân xư ng, v t li u d ng c dùng cho
phân xư ng chi phí kh u hao TSC . Các kho n chi phí d ch v mua ngoài, chi
phí b ng ti n khác.
theo dõi và t p h p các kho n chi phí s n xu t chung, k toán s d ng
tài kho n 627 "Chi phí s n xu t chung" m chi ti t theo t ng phân xư ng, b
ph n s n xu t, d ch v .
Bên n :T p h p CPSXC th c t phát sinh.
Bên có:Các kho n ghi gi m CPSXC .
K t chuy n hay phân b CPSXC.
Tài kho n 627 cu i kỳ không có s dư.
- Tài kho n 627 ư c chi ti t thành 6 i u kho n
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
+ TK 6271: Chi phí nhân viên phân xư ng
+ TK 6272: Chi phí v t li u
+ TK 6273: Chi phí d ng c s n xu t
+ TK 6274: Chi phí kh u hao TSC
+ TK 6277: Chi phí d ch v mua ngoài
+ TK 6278: Chi phí b ng ti n khác
Ngoài ra theo yêu c u qu n lý c a t ng doanh nghi p. T ng ngành TK
627 có th ư c m thêm 1 s ti u kho n khác ph n ánh m t s n i dung
ho c y u t chi phí.
H ch toán CPSXC.
N TK 627: (Chi ti t theo t ng phân xư ng, b ph n)
Có TK liên quan:(334, 338, 152, 153, 214,111,112.)
Các kho n ghi gi m CPSXC.
N TK liên quan(111,112,152,138......)
Có TK627 (chi ti t phân xư ng)
Cu i kỳ ti n hành phân b CPSXC theo tiêu th c phù h p cho các i
tư ng ch u chi phí.
N TK154 (chi ti t theo t ng i tư ng)
Có TK627(chi ti t theo t ng ti u kho n)
Do CPSXC có liên quan n nhi u lo i s n ph m,lao v , d ch v trong
phân xư ng nên c n thi t ph i phân b kho n chi phí này cho t ng i tư ng
ch u chi phí (s n ph m ,d ch v ) theo tiêu th c phù h p.
i v i CPSXC bi n i, k toán s phân b h t cho lư ng s n ph m
,dich v hoàn thành theo công th c:
T ng bi n phí s n xu t
M c bi n phí s n T ng tiêu th c
chung c n phân b
xu t chung phân = x phân b c a
T ng tiêu th c phân b
cho t ng i tư ng t ng i tư ng
c a t t c các i tư ng
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
- Chuyên t t nghi p
iv i nh phí s n xu t chung ,trong trư ng h p m c s n ph m th c t
s n xu t cao hơn m c công su t bình thư ng,thì nh phí s n xu t chung ư c
phân b h t cho s s n ph m s n xu t theo công th c:
T ng d nh phí s n xu t
Mc nh phí s n T ng tiêu th c
chung c n phân b
xu t chung phân = x phân b c a
T ng tiêu th c phân b
cho t ng i tư ng t ng i tư ng
c a t t c các i tư ng
Trư ng h p m c s n ph m th c t s n xu t nh hơn m c công xu t bình
thư ng thì ph n nh phí s n xu t chung ph i phân b theo m c công su t bình
thư ng ,trong ó s nh phí s n xu t chung tính cho lư ng s n ph m chênh l ch
gi a th c t so v i m c bình thư ng ư c tính vào giá v n hàng tiêu th .Công
th c phân b như sau:
Mc nh phí T ng tiêu th c phân b c a
s n xu t chung m c s n ph m s n xu t th c t T ng nh phí
= x s n xu t chung
phân b cho T ng tiêu th c phân b c a s n
c n phân b
mc
s n ph m t h c t ph m theo công xu t bình thư ng
M c CPSXC tính cho ph n chênh l ch s n ph m th c t v i công su t
bình thư ng s tính như sau:
Mc nh phí s n su t chung T ng nh phí Mc nh phí s n xu t
(không phân b ) tính cho = s n su t chung - chung phân b cho
lư ng s n ph m chênh l ch c n phân b m c s n ph m t h c t
Sơ 1.3: Sơ h ch toán t ng h p chi phí s n xu t chung
TK 334, 338 TK 627 TK 111,112,152..
Chi phí nhân viên Các kho n thu h i ghi gi m
TK 152,153
TK 154
Chi phí v t li u
Phân b ho c k t chuy n chi
Nguy n Qu c Trung - K toán E - K13 VBII
d ng c
phí s n xu t chung cho các
TK 242,335
nguon tai.lieu . vn
