1. Trang Chủ
  2. Luận Văn - Báo Cáo
  3. Đề án: Mở rộng và nâng cao hiệu quả KTĐN ở nước ta theo hướng tăng khả năng cạnh tranh và chủ động hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế

Đề án: Mở rộng và nâng cao hiệu quả KTĐN ở nước ta theo hướng tăng khả năng cạnh tranh và chủ động hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế

Trước làn sóng toàn cầu hóa và khu vực hóa đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, mỗi quốc gia cần phải tích cực và chủ động tham gia hội nhập vào nền kinh tế thế giới để tạo dựng một vị trí thuận lợi trong quá trình phân công lao động quốc tế và trao đổi thương mại quốc tế. Xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế không ngừng mở rộng với sức lan tỏa nhanh chóng đã làm thay đổi chiến lược phát triển của kinh tế đối ngoài, đưa chiến lược phát triển kinh... BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: “Mở rộng và nâng ca

Thể loại Tài liệu miễn phí Luận Văn - Báo Cáo

Số trang 27

Ngày tạo 8/30/2018 12:44:24 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.17 M

Tên tệp

Tải Đề án: Mở rộng và nâng cao hiệu quả KTĐN ở nước ta... (.pdf)

Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: “Mở rộng và nâng cao hiệu quả KTĐN ở nước ta theo hướng tăng khả năng cạnh tranh và chủ động hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế”.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu Tr­íc lµn sãng toµn cÇu hãa vµ khu vùc hãa ®ang diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ, mçi quèc gia cÇn ph¶i tÝch cùc vµ chñ ®éng tham gia héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó t¹o dùng mét vÞ trÝ thuËn lîi trong qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ trao ®æi th­¬ng m¹i quèc tÕ. Xu h­íng toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ kh«ng ngõng më réng víi søc lan táa nhanh chãng ®· lµm thay ®æi chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña kinh tÕ ®èi ngoµi, ®­a chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i ë n­íc ta trë thµnh mét bé phËn cña kinh tÕ quèc tÕ. Kinh tÕ ®èi ngo¹i (viÕt t¾t lµ KT§N) bao gåm sù hîp t¸c trong lÜnh vùc s¶n xuÊt; hîp t¸c quèc tÕ vÒ kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ; ngo¹i th­¬ng; ®Çu t­ quèc tÕ; c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ kh¸c...KT§N tham gia cã hiÖu qu¶ vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ trao ®æi th­¬ng m¹i quèc tÕ, sö dông hîp lÝ c¸c nguån tµi nguyªn, t¹o thªm viÖc lµm míi, t¨ng thªm c¸c nguån thu ngo¹i tÖ. KT§N lµ yÕu tè tÝch cùc hç trî cho sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng qua sù hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, chiÕn l­îc ph¸t triÓn KT§N tËn dông lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia nh»m tËp trung x©y dùng c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, thóc ®Èy c¸c nh©n tè t¨ng tr­ëng theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Nh­ vËy, viÖc nghiªn cøu KT§N cã ý nghÜa quan träng c¶ vÒ lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p luËn, t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chiÕn l­îc KT§N. Ngµy nay, toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· trë thµnh mét xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña lÞch sö. ChÝnh v× vËy, chiÕn l­îc KT§N cÇn ®­îc më réng vµ n©ng cao theo h­íng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ chñ ®éng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Thùc tiÕn lÞch sö cã thÓ chøng minh, nhiÒu quèc gia ®· ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong n­íc thµnh c«ng th«ng qua chiÕn l­îc KT§N, tËn dông c¸c ®iÒu kiÖn hîp t¸c quèc tÕ vµ khai th¸c tèt c¸c nguån lùc ë bªn ngoµi. Ch¼ng h¹n, Anh, Ph¸p, BØ, T©y Ban Nha... ®· tËn dông ­u 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thÕ ®­êng biÓn ®Ó t¨ng c­êng trao ®æi bu«n b¸n víi n­íc ngoµi nh»m môc tiªu më réng thÞ tr­êng, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Ng­îc l¹i chÝnh s¸ch ®ãng cöa nÒn kinh tÕ, bÕ quan táa c¶ng cã thÓ dÉn ®Õn sù tôt hËu rÊt xa so víi c¸c n­íc kh¸c. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam, víi xuÊt ph¸t ®iÓm lµ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, do ®ã kh«ng thÓ ph¸t triÓn nÕu kh«ng cã chiÕn l­îc KT§N hîp lý, chñ ®éng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. NhËn ra tÇm quan träng cña KT§N, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã chñ tr­¬ng “®a d¹ng hãa, ®a ph­¬ng hãa” c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, nªu râ quan ®iÓm ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hßa b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Víi nh÷ng ý nghÜa vµ tÇm quan träng nªu trªn, t¸c gi¶ xin ®i s©u vµo ph©n tÝch vÊn ®Ò “Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N ë n­íc ta theo h­íng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ”. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. I. C¬ së kh¸ch quan cña sù më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N 1. Mét sè kh¸i niÖm 1.1. ThÕ nµo lµ KT§N? KT§N cña mét quèc gia lµ mét bé phËn cña kinh tÕ quèc tÕ, lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh víi c¸c quèc gia kh¸c cßn l¹i hoÆc víi c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ kh¸c, ®­îc thùc hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. 1.2. ThÕ nµo lµ kinh tÕ quèc tÕ? Kinh tÕ quèc tÕ lµ mèi quan hÖ víi nhau cña hai hay nhiÒu n­íc,lµ tæng thÓ quan hÖ kinh tÕ cña céng ®ång quèc tÕ. 1.3. Quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ lµ g× ? Toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ hiÖn nay lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao cña quèc tÕ ho¸ kinh tÕ. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ chÝnh lµ sù gia t¨ng nhanh chãng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ v­ît qua mäi biªn giíi quèc gia, khu vùc, t¹o ra sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ trong sù vËn ®éng ph¸t triÓn h­íng tíi mét nÒn kinh tÕ thÕ giíi thèng nhÊt.Sù gia t¨ng cña xu thÕ nµy ®­îc thÓ hiÖn ë sù më réng møc ®é vµ quy m« mËu dÞch thÕ giíi, sù l­u chuyÓn cña c¸c dßng vèn vµ lao ®éng trong ph¹m vi toµn cÇu . 2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña KT§N C¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Ban ®Çu, do sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn gi÷a c¸c quèc gia nh­ ®Êt ®ai, khÝ hËu, kho¸ng s¶n...dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mçi quèc gia cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt mét sè lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã vµ trao ®æi cho nhau ®Ó c©n b»ng phÇn d­ thõa s¶n phÈm nµy víi sù thiÕu hôt vÒ s¶n phÈm kh¸c. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Sau ®ã, sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu vÒ kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt gi÷a c¸c quèc gia ®· t¹o ra sù kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn t¸i s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i më réng ph¹m vi trao ®æi quèc tÕ. Do ®ã ®èi t­îng tham gia vµo viÖc trao ®æi quèc tÕ ®­îc më réng. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ tÊt yÕu dÉn ®Õn ph©n c«ng lao ®éng. Sù ph©n c«ng dÇn dÇn v­ît qua ngoµi ph¹m vi biªn giíi quèc gia, dÉn ®Õn sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ gi÷a c¸c c«ng ty thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau. Tõ ®ã ®èi t­îng vµ ph¹m vi trao ®æi quèc tÕ cµng ®­îc më réng. Bªn c¹nh ®ã còng ®Æt ra yªu cÇu chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c quèc gia nh»m ®¹t ®­îc quy m« tèi ­u cho tõng ngµnh s¶n xuÊt. Nh­ vËy, kh«ng ph¶i mçi n­íc ®Òu tù s¶n xuÊt mäi thø hµng ho¸ ®Ó tù ®¸p øng nhu cÇu cña m×nh, mµ quèc gia ph¶i tËp trung vµo mét sè ngµnh vµ s¶n phÈm lîi thÕ. §©y còng lµ mét nÒn t¶ng quan träng ®Ó quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn vÒ chiÒu s©u. Mét c¬ së quan träng kh¸c cña viÖc ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ lµ sù ®a d¹ng ho¸ cña nhu cÇu vÒ tiªu dïng ë mçi quèc gia. Nãi tãm l¹i, c¬ së cña viÖc ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ lµ sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tr×nh ®é ph¸t triÓn, c¸c nguån lùc s½n cã cña c¸c quèc gia mµ cßn lµ sù ®a d¹ng vÒ nhu cÇu, sù ­u viÖt cña qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh hîp t¸c ho¸ vµ ­u thÕ cña quy m« tèi ­u trong sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. 3. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña KT§N. 3.1. Vai trß cña KT§N KT§N nèi liÒn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ trao ®æi trong n­íc víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ trao ®æi quèc tÕ, nèi liÒn thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KT§N cã vai trß thu hót c¸c nguån vèn nh­ vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI), vèn viÖn trî ph¸t triÓn (ODA); thu hót khoa häc c«ng nghÖ; khai th¸c vµ øng dông kinh nghiÖm x©y dùng vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ë n­íc ta. KT§N gãp phÇn tÝch lòy vèn phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc, ®­a n­íc ta tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. KT§N gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp, t¨ng thu nhËp, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n víi môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh vµ h­íng tíi x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. 3.2. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc më réng KT§N ThÕ giíi ngµy nay lµ mét thÓ thèng nhÊt, trong ®ã c¸c quèc gia lµ nh÷ng ®¬n vÞ ®éc lËp, tù chñ, nh­ng phô thuéc vµo nhau vÒ kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ. Sù phô thuéc gi÷a c¸c quèc gia b¾t nguån tõ nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan. Do ®iÒu kiÖn ®Þa lý, sù ph©n bè kh«ng ®Òu cña c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, kh«ng mét quèc gia nµo cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tÊt c¶ nh÷ng s¶n phÈm c¬ b¶n. Mäi quèc gia ®Òu phô thuéc n­íc ngoµi víi møc ®é kh¸c nhau vÒ c¸c s¶n phÈm ®ã . MÆt kh¸c, sù phô thuéc gi÷a c¸c quèc gia cßn b¾t nguån tõ sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. LÞch sö thÕ giíi ®· chøng minh r»ng kh«ng cã mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi cã thÓ ph¸t triÓn nÕu thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù cÊp, tô tóc. Ng­îc l¹i, nh÷ng n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao ®Òu lµ nh÷ng n­íc dùa vµo chiÕn l­îc KT§N ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn; biÕt sö dông nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ nÒn s¶n xuÊt, biÕt khai th¸c nh÷ng nguån lùc ngoµi n­íc ®Ó ph¸t huy c¸c nguån lùc trong n­íc. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §èi vèi n­íc ta, vèn lµ mét n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn, n«ng nghiÖp l¹c hËu, trang bÞ kü thuËt vµ c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi thÊp kÐm, song cã nhiÒu tiÒm n¨ng ch­a ®­îc khai th¸c, viÖc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, më réng hîp t¸c kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ víi bªn ngoµi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. 4. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vµ nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu cña KT§N 4.1. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña KT§N  B×nh ®¼ng: §©y lµ nguyªn t¾c cã ý nghÜa rÊt quan träng, lµ nÒn t¶ng ®Ó thiÕt lËp vµ lùa chän ®èi t¸c trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña c¸c n­íc. Mçi quèc gia, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quèc gia cã lîi thÕ so s¸nh kÐm h¬n so víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn cÇn tu©n thñ chÆt chÏ nguyªn t¾c nµy trong tiÕn tr×nh më cöa vµ héi nhËp.  Cïng cã lîi: Nguyªn t¾c nµy ®ãng vai trß lµ nÒn t¶ng kinh tÕ ®Ó thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ kinh tÕ , ®ång thêi lµ ®éng lùc kinh tÕ ®Ó thiÕt lËp vµ duy tr× l©u dµi mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia. Nguyªn t¾c nµy ®­îc cô thÓ ho¸ trong c¸c ®iÒu kho¶n lµm c¬ së ®Ó ký kÕt trong c¸c nghÞ ®Þnh th­ gi÷a c¸c chÝnh phñ vµ trong c¸c hîp ®ång kinh tÕ gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ.  T«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña mçi quèc gia: Trong quan hÖ quèc tÕ, mçi quèc gia víi t­ c¸ch lµ quèc gia ®éc lËp cã chñ quyÒn vÒ mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi vµ ®Þa lý.  Gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn d©n téc vµ gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®· chän: §©y lµ nguyªn t¾c võa mang tÝnh chÊt chung cho tÊt c¶ c¸c n­íc khi thiÕt lËp vµ thùc hiÖn quan hÖ ®èi ngo¹i,võa lµ nguyªn t¾c cã tÝnh ®Ëc thï ®èi víi c¸c n­íc XHCN trong ®ã cã n­íc ta. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Bèn nguyªn t¾c nãi trªn cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vµ ®Òu cã ý nghÜa chi phèi ho¹t ®éng KT§N, ®Æ biÖt lµ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn KT§N ë n­íc ta. 4.2. Nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu cña KT§N 4.2.1. Ngo¹i th­¬ng Ngo¹i th­¬ng, hay th­¬ng m¹i quèc tÕ lµ sù trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô (hµng ho¸ h÷u h×nh, v« h×nh) gi÷a c¸c quèc gia th«ng qua xuÊt khÈu. Trong KT§N, ngo¹i th­¬ng gi÷ vÞ trÝ trung t©m vµ cã ý nghÜa quan träng, gãp phÇn n©ng cao søc m¹nh tæng hîp, t¨ng tÝch luü cña mçi n­íc nhê sö dông cã hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh cña c¸c quèc gia trong trao ®æi quèc tÕ, lµ ®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, "®iÒu tiÕt thõa thiÕu" ë mçi quèc gia, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ c¬ cÊu ngµnh nghÒ trong n­íc, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng nhÊt lµ trong c¸c ngµnh xuÊt khÈu. Trong KT§N, ngo¹i th­¬ng gi÷ vÞ trÝ trung t©m vµ cã ý nghÜa quan träng, gãp phÇn n©ng cao søc m¹nh tæng hîp, t¨ng tÝch luü cña mçi n­íc nhê sö dông cã hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia trong trao ®æi quèc tÕ, lµ ®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, "®iÒu tiÕt thõa thiÕu" ë mçi quèc gia, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ c¬ cÊu ngµnh nghÒ trong n­íc, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng nhÊt lµ trong c¸c ngµnh xuÊt khÈu. Ngo¹i th­¬ng bao gåm c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, thuª n­íc ngoµi gia c«ng t¸i xuÊt khÈu, trong ®ã xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm cña ho¹t ®éng KT§N ë c¸c n­íc nãi chung vµ n­íc ta nãi riªng. ë n­íc ta, chÝnh s¸ch xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m tíi lµ tiÕp tôc n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ møc xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ng­êi, t¨ng tû träng c¸c mÆt hµng ®· qua chÕ biÕn, gi¶m tû träng xuÊt khÈu nguyªn liÖu th« vµ c¸c mÆt hµng s¬ chÕ. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ChÝnh s¸ch nhËp khÈu trong thêi gian tíi ph¶i tËp trung vµo nguyªn liÖu, vËt liÖu, c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ViÖc h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i theo huíng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ phôc vô chiÕn l­îc h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng cã thÓ s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ë trong n­íc. Mét yªu cÇu ®Æt ra lµ cÇn gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do vµ chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i. ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do cã nghÜa lµ chÝnh phñ kh«ng can thiÖp b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®èi víi ngo¹i th­¬ng, cho phÐp hµng ho¸ c¹nh tranh tù do trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc, kh«ng thùc hiÖn ®Æc quyÒn ­u ®·i ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña n­íc m×nh, kh«ng cã sù kú thÞ víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña n­íc ngoµi. ChÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i cã nghÜa lµ chÝnh phñ th«ng qua biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan nh­ h¹n chÕ sè l­îng nhËp khÈu, chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i tÖ ®Ó h¹n chÕ sù x©m nhËp cña hµng hãa n­íc ngoµi. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi n­íc ta lµ ph¶i xö lý tho¶ ®¸ng hai xu h­íng nãi trªn b»ng c¸ch kÕt hîp hai xu h­íng ®ã trong chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng sao cho võa b¶o vÖ võa ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, b¶o vÖ thÞ tr­êng trong n­íc, thóc ®Èy tù do th­¬ng m¹i, khai th¸c cã hiÖu qu¶ thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, ph¶i h×nh thµnh mét tû gi¸ hèi ®o¸i s¸t víi søc mua cña ®ång tiÒn ViÖt Nam. Tû gi¸ hèi ®o¸i, ®­îc hiÓu lµ gi¸ c¶ ngo¹i tÖ hoÆc gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, tû gi¸ gi÷a hai ®ång tiÒn cña n­íc së t¹i víi ®ång tiÒn cña n­íc ngoµi, ®ãng vai trß mét trong nh÷ng ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng trong kinh tÕ quèc tÕ. Do vËy, viÖc x©y dùng mét tû gi¸ hèi ®o¸i, thèng nhÊt gi¸ thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ rÊt cÇn thiÕt cho mçi n­íc. 4.2.2. Hîp t¸c s¶n xuÊt 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Hîp t¸c trong lÜnh vùc s¶n xuÊt bao gåm gia c«ng, x©y dùng xÝ nghiÖp chung, chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c s¶n xuÊt quèc tÕ... NhËn gia c«ng lµ h×nh thøc cho phÐp tËn dông nguån dù tr÷ lao ®éng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc hiÖn cã. X©y dùng c¸c xÝ nghiÖp chung víi sù hïn vèn vµ c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi... lµ kiÓu tæ chøc xÝ nghiÖp th­¬ng nghiÖp, dÞch vô vµ tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông tån t¹i d­íi d¹ng c¸c c«ng ty cæ phÇn. C¸c xÝ nghiÖp nµy ®­îc ­u tiªn x©y dùng ë nh÷ng ngµnh kinh tÕ quèc d©n h­íng vµo xuÊt khÈu thay thÕ hµng nhËp khÈu vµ trë thµnh nguån thu ngo¹i tÖ chuyÓn ®æi, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ n­íc tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ. Hîp t¸c s¶n xuÊt quèc tÕ trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸. Chuyªn m«n ho¸ bao gåm chuyªn m«n ho¸ ë c¸c ngµnh kh¸c nhau vµ chuyªn m«n ho¸ trong cïng mét ngµnh. H×nh thøc hîp t¸c nµy lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh cña c¸c n­íc tham gia ®an kÕt vµo nhau, phô thuéc lÉn nhau. 4.2.3. Hîp t¸c khoa häc – c«ng nghÖ Tõ nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX, c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· t¹o ra nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät trong lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi, lµm xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh c«ng nghÖ míi nh­ c«ng nghÖ n¨ng l­îng h¹t nh©n, c«ng nghÖ vËt liÖu míi, c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc... Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ vµ sù bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin, c¸c vÊn ®Ò hîp t¸c quèc tÕ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ngµy cµng cã ý nghÜa quan träng. §Æc biÖt, c«ng nghÖ th«ng tin chÝnh lµ mét nh©n tè lµm thay ®æi c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ, chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ dùa trªn v¨n minh c«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ dùa trªn v¨n minh hËu c«ng nghiÖp – nÒn kinh tÕ tri thøc. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Hîp t¸c khoa häc c«ng nghÖ ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­: trao ®æi tµi liÖu kü thuËt vµ thiÕt kÕ, mua b¸n giÊy phÐp, trao ®æi kinh nghiÖm, chuyÓn giao c«ng nghÖ, phèi hîp nghiªn cøu khoa häc kü thuËt, hîp t¸c ®µo t¹o,.. Hîp t¸c khoa häc c«ng nghÖ cã thÓ t¹o ra c¬ héi ®Ó nhanh chãng rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu vÒ kinh tÕ, kü thuËt – c«ng nghÖ, gi¸o dôc - ®µo t¹o... 4.2.4. §Çu t­ quèc tÕ §Çu t­ quèc tÕ lµ sù gãp vèn cña hai hay nhiÒu bªn (cã quèc tÞch kh¸c nhau) ®Ó x©y dùng vµ triÓn khai mét dù ¸n ®Çu t­ quèc tÕ nh»m môc ®Ých ®em l¹i lîi nhuËn. §Çu t­ quèc tÕ cã t¸c dông hai mÆt ®èi víi c¸c n­íc nhËn ®Çu t­. Mét mÆt, nã lµm t¨ng nguån vèn, chuyÓn giao c«ng nghÖ míi, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, t¨ng thªm viÖc lµm, ®µo t¹o tay nghÒ, khai th¸c tµi nguyªn... MÆt kh¸c, ®Çu t­ quèc tÕ còng cã thÓ lµm t¨ng sù ph©n ho¸ giai tÇng x· héi, lµm c¹n kiÖt c¸c nguån tµi nguyªn, g©y « nhiÔm m«i tr­êng sinh th¸i, t¨ng sù lÖ thuéc víi bªn ngoµi. Cã hai h×nh thøc ®Çu t­ lµ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp. §Çu t­ trùc tiÕp (vèn FDI) lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông qu¶n lý vèn cña ng­êi ®Çu t­ thèng nhÊt víi nhau, tøc lµ ng­êi cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tham gia vµo viÖc tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh dù ¸n ®Çu t­, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶, rñi ro trong kinh doanh vµ thu lîi nhuËn. C¸c biÓu hiÖn cña ®Çu t­ trùc tiÕp lµ: Hîp ®ång hîp r¸c kinh doanh, xÝ nghiÖp liªn doanh (hai bªn cïng gãp vèn theo tû lÖ nhÊt ®Þnh), hîp ®ång x©y dùng - kinh doanh- chuyÓn giao. §Çu t­ gi¸n tiÕp lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ quyÒn së h÷u t¸ch rêi víi quyÒn sö dông vèn ®Çu t­. Chñ thÓ ®Çu t­ gi¸n tiÕp cã thÓ lµ chÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ... 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt, v× vËy viÖc thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi b(c¶ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp) ®Òu cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, muèn vËy chóng ta ph¶i nç lùc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó thu hót c¸c dßng vèn tõ n­íc ngoµi. 4.2.5. DÞch vô thu ngo¹i tÖ – XuÊt khÈu t¹i chç Xu thÕ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy nay lµ tû träng cña c¸c ngµnh dÞch vô ngµy cµng t¨ng, v× vËy viÖc ®Èy m¹nh c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn KT§N. C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ – xuÊt khÈu t¹i chç bao gåm:  Du lÞch quèc tÕ, kÓ c¶ l÷ hµnh.  Du lÞch kh¸ch s¹n, nhµ hµng quèc tÕ  DÞch vô giao th«ng vËn t¶i quèc tÕ  DÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ  C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ kh¸c... II. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N ë n­íc ta theo h­íng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ – Thùc tr¹ng vµ mét sè ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p. A. Thùc tr¹ng 1. C¸c nguån lùc cña ViÖt Nam trong viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N. 1.1. VÞ trÝ ®Þa lý ViÖt Nam cã c¸c ®­êng hµng kh«ng vµ hµng h¶i quèc tÕ cã vÞ trÝ quan träng trong khu vùc. Biªn giíi gi¸p Trung Quèc, mét quèc gia cã d©n sè ®«ng nhÊt thÕ giíi vµ nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. ViÖt Nam n»m ë khu vùc §«ng 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nam ch©u ¸, n¬i cã nh÷ng diÔn biÕn kinh tÕ rÊt ®¸ng chó ý, mét khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng vµo bËc nhÊt trªn thÕ giíi. 1.2. Tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó ®a d¹ng Nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn n­íc ta v« cïng phong phó vµ ®a d¹ng, cho phÐp ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp nh»m tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Tµi nguyªn ®Êt ®ai víi 64 lo¹i ®Êt, chiÕm gÇn 30 triÖu hecta, song chØ cã hai lo¹i ®Êt phï sa vµ ®Êt ®á ba gian chiÕm kho¶ng 6 triÖu hecta lµ thuËn lîi cho viÖc trång trät. KhÝ hËu n­íc ta lµ khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm kh¸ thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn trång trät. N­íc ta cã 8 triÖu hecta ®Êt rõng. Vïng biÓn ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng thuËn lîi cho viÖc nu«i trång nhiÒu lo¹i h¶i s¶n t¹o thÕ m¹nh xuÊt khÈu thñy h¶i s¶n. Kho¸ng s¶n ®a d¹ng, song ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cÇn biÕt c¸ch khai th¸c hîp lý. N­íc ta còng cã lîi thÕ vÒ du lÞch víi nhiÒu th¾ng c¶nh ®Ñp vµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng sÏ trë thµnh mét mòi nhän trong viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô. 1.3. Nguån nh©n lùc ThÞ tr­êng lao ®éng ViÖt Nam kh¸ dåi dµo, gi¸ nh©n c«ng rÎ. Ng­êi ViÖt Nam cã truyÒn thèng cÇn cï trong lao ®éng, biÕt s¸ng t¹o vµ tiÕp thu nhanh c«ng nghÖ míi, cã thÓ tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Tuy nhiªn, ng­êi lao ®éng ViÖt Nam còng bÞ h¹n chÕ vÒ mÆt thÓ lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é tay nghÒ vµ ý thøc kû luËt lao ®éng ch­a cao. 2. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña n­íc ta trong viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N 2.1. Nh÷ng thuËn lîi Tr­íc hÕt, ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, tµi nguyªn thiªn nhiªn, nguån lùc con ng­êi nh­ ®· nãi ë trªn. ViÖt Nam ®ang ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong bèi c¶nh ®Êt n­íc hßa b×nh, m«i tr­êng 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chÝnh trÞ – x· héi æn ®Þnh. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cã ý nghÜa quan träng ®èi víi môc tiªu héi nhËp kinh tÕ. Lµ quèc gia ®i sau, ViÖt nam cã thÓ häc hái kinh nghiÖm cña c¸c quèc gia ®i tr­íc, tr¸nh lÆp l¹i nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc. Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh ®æi míi tõ n¨m 1986 ®Õn nay còng ®· ®em l¹i cho ViÖt nam nh÷ng bµi häc quý b¸u tõ chÝnh kinh nghiÖm thùc tiÔn cña b¶n th©n. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ tri thøc, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nguån lùc con ng­êi cµng trë nªn cã vai trß quan träng. Víi ­u thÕ vÒ nguån nh©n lùc, ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng lín trong qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ. 2.2. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc Tr­íc hÕt xuÊt ph¸t ®iÓm cña n­íc ta lµ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp, kh«ng cã nÒn t¶ng vÒ c«ng nghiÖp, s¶n phÈm ch­a cã søc c¹nh tranh. C¬ së vËt chÊt nghÌo nµn, l¹c hËu, phô thuéc nhiÒu vµo n­íc ngoµi. Nguån lao ®éng ë tr×nh ®é thÊp, ch­a ®ñ søc c¹nh tranh khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, cã thÓ gÆp khã kh¨n trong viÖc tiÕp nhËn c¸c nguån lùc s½n cã tõ bªn ngoµi. HiÖn t¹i chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam lµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu, song c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña n­íc ta d­êng nh­ ch­a cã ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cña n­íc ngoµi. ViÖc më cöa thÞ tr­êng trong khu«n khæ AFTA, hay tham gia vµo WTO cã thÓ ®e däa biÕn ViÖt nam trë thµnh thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña n­íc ngoµi. Tr×nh ®é chuyªn m«n cña chóng ta cßn thÊp vµ hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng cßn yÕu kÐm, dÔ bÞ tæn th­¬ng, dÔ bÞ thao tóng, do ®ã trong qu¸ tr×nh tù do hãa thÞ tr­êng vèn, chóng ta cã thÓ cã nguy c¬ r¬i vµo lÖ thuéc n­íc ngoµi. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nguy c¬ tôt hËu cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi lµ mét th¸ch thøc to lín. §Ó tr¸nh nguy c¬ nµy, ViÖt Nam cÇn ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®óng ®¾n, kÞp thêi. Xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, ngµy cµng lan réng tíi nhiÒu quèc gia, song mét sè nÒn kinh tÕ lín nh­ Mü, EU còng ®ang ¸p ®Æt chÝnh s¸ch b¶o hé vµ trî cÊp ®èi víi c¸c mÆt hµng n«ng s¶n, dÖt may,... g©y khã kh¨n cho c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. 3. Thùc tr¹ng KT§N ë ViÖt Nam §Õn n¨m 2005, ViÖt Nam ®· cã quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi trªn 170 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, trong ®ã cã 80 hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ song ph­¬ng. ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn lín víi viÖc gia nhËp ASEAN, tham gia APEC, diÔn ®µn kinh tÕ khu vùc ¸- ¢u (ASEM), ®ang ®µm ph¸n gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), ký kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü vµ c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, ViÖt Nam còng tham gia vµo nhiÒu tæ chøc kinh tÕ ®a ph­¬ng. Sù tiÕn bé cña KT§N ®­îc thÓ hiÖn ë sù gia t¨ng tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, khèi l­îng vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi, sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ du lÞch,... Tuy nhiªn, ho¹t ®éng KT§N ë n­íc ta còng béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.  VÒ ngo¹i th­¬ng: §Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp, Nhµ n­íc ®· ban hµnh míi, bæ sung nhiÒu Bé LuËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, nh­ QuyÕt ®Þnh sè 46/TTg (th¸ng 4/2001) nh»m c«ng bè lé tr×nh c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cho c¶ giai ®o¹n 2001-2005, nhê ®ã m«i tr­êng xuÊt nhËp khÈu minh b¹ch vµ th«ng tho¸ng h¬n, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu liªn tôc t¨ng: N¨m 2004 ®¹t 58,46 tû USD, t¨ng 94% so víi n¨m 2000, trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 26,5 tû USD, t¨ng 84%. Tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu tõ 3,8% n¨m 2001 t¨ng lªn 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 11,2% n¨m 2002; 20,8% n¨m 2003; 31,5% n¨m 2004. Tõ n¨m 2003 ViÖt Nam ®· c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu trªn 1700 mÆt hµng theo ®óng lé tr×nh AFTA. Tuy ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu, song ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam cßn cã nhiÒu h¹n chÕ. ChÊt l­îng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thÓ hiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ch­a hîp lý, tr×nh ®é chÕ biÕn cßn kÐm, mÉu m·, bao b× ch­a cã søc hÊp dÉn so víi c¸c s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. XuÊt khÈu hµng th« lµ chñ yÕu, c¬ së h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt cßn l¹c hËu, tæ chøc bé m¸y xuÊt khÈu ch­a hîp lý, ho¹t ®éng nhËp khÈu ch­a g¾n liÒn víi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, vÉn cßn næi cém hiÖn t­îng l·ng phÝ trong sö dông hµng nhËp khÈu, tÖ n¹n bu«n lËu thÓ hiÖn trÇm träng, cßn cã hiÖn t­îng ch¹y theo lîi nhuËn, chÌn Ðp s¶n xuÊt trong n­íc vµ khuyÕn khÝch tiªu dïng hµng ngo¹i. C¸c vô tranh chÊp kiÖn tông liªn quan ®Õn b¸n ph¸ gi¸, c¸c vÊn ®Ò vÒ th­¬ng hiÖu ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu ë mét sè thÞ tr­êng vµ mét sè mÆt hµng.  VÒ ®Çu t­ quèc tÕ Tõ khi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ban hµnh , ngµy cµng c¸c nhiÒu quèc gia vµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo n­íc ta. Theo Niªn gi¸m thèng kª, n¨m 2001 sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp lµ 550 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký cã gi¸ trÞ 3230 triÖu USD vµ tæng sè vèn thùc hiÖn lµ 2450,5 triÖu USD; ®Õn n¨m 2004 sè dù ¸n FDI ®· t¨ng lªn ®Õn 723 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký lµ 4222,2 triÖu USD vµ tæng sè vèn thùc hiÖn lµ 2852,4 triÖu USD. C¬ cÊu vèn ®Çu t­ trùc tiÕp ngµy cµng phï hîp víi nhu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Vèn FDI thu hót vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ ®Òu t¨ng.Tuy nhiªn, ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ t¹i ViÖt Nam cßn ch­a cã ®Þnh h­íng vµ quy ho¹ch râ rµng, chñ yÕu phôc vô cho nhu cÇu trong n­íc, qu¶n lý vÜ m« thiÕu chÆt chÏ, mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c vïng. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.  VÒ hîp t¸c s¶n xuÊt N­íc ta cã nguån lao ®éng ®«ng ®¶o. §©y lµ lîi thÕ cho viÖc nhËn gia c«ng trong nh÷ng n¨m tíi vµ xuÊt khÈu lao ®éng sang c¸c n­íc ph¸t triÓn lµm viÖc. Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, chóng ta cÇn t¨ng c­êng nhËn gia c«ng ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong n­íc. Xu h­íng hiÖn nay lµ chuyÓn nh÷ng ngµnh cã hµm l­îng lao ®éng vµ nguyªn liÖu cao sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Xu h­íng ®ã còng phï hîp víi n­íc ta v× c¸c ngµnh nµy Ýt vèn ®Çu t­, viÖc ®µo t¹o c«ng nh©n nhanh .. ë n­íc ta hiÖn nay ®ang næi lªn c¸c doanh nghiÖp cã sù gãp vèn vµ c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi d­íi d¹ng c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. Hîp t¸c s¶n xuÊt quèc tÕ dùa trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸. H×nh thøc nµy lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh cña c¸c n­íc tham gia ®an kÕt vµo nhau, phô thuéc vµo nhau.  VÒ hîp t¸c khoa häc c«ng nghÖ Trong nh÷ng n¨m qua, chóng ta ®· tiÕp thu vµ cËp nhËt nh÷ng tri thøc míi cña thÕ giíi, tiÕp cËn víi nÒn khoa hiÖn ®¹i vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, trang bÞ kiÕn thøc chuyªn m«n cho nhiÒu c¸n bé khoa häc. §ång thêi häc hái, thu nhËn nhiÒu ph­¬ng ph¸p kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý khoa häc vµ tiÕn hµnh nghiªn cøu cña n­íc ngoµi, giíi thiÖu vµ qu¶ng b¸ c¸c thµnh tùu khoa häc, tiÒm n¨ng cña khoa häc c«ng nghÖ, nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, sù hîp t¸c c«ng nghÖ còng cung cÊp nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i, gióp c¸c c¸ nh©n, tæ chøc...chuyÓn giao ®­îc nhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®i t¾t ®ãn ®Çu trong nghiªn cøu vµ øng dông. Th«ng qua sù hîp t¸c cã hiÖu qu¶, chóng ta ®· ®µo t¹o ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc tù m×nh tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc. Th«ng qua sù hîp t¸c 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c«ng nghÖ, chóng ta còng gi¶i quyÕt ®­îc c¸c nhu cÇu cÊp b¸ch cña s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ ®êi sèng x· héi ViÖt Nam. Song, bªn c¹nh c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, chóng ta còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh­ ch­a tiÕp cËn ®­îc toµn diÖn víi nÒn khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi, ch­a khuyÕn khÝch c¸c quan hÖ trùc tiÕp gi÷a c¸c tæ chøc c¸ nh©n vµ víi thµnh phÇn t­ nh©n, kinh phÝ chñ yÕu lµ viÖn trî cña c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ...  VÒ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ Ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch 9 th¸ng ®Çu n¨m 2005 ph¸t triÓn kh¸. Sè l­îng du kh¸ch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2005 ­íc tÝnh ®¹t 2,56 triÖu ng­êi, t¨ng 20,6% so víi cïng kú n¨m tr­íc, trong ®ã kh¸ch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam víi môc ®Ých du lÞch t¨ng 31,5%. Riªng l­îng kh¸ch vµo ViÖt Nam v× c«ng viÖc lµ 352,7 ng×n l­ît ng­êi, gi¶m 6,9%. ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn vËn t¶i quèc tÕ nh­ bê biÓn dµi, cã nhiÒu h¶i c¶ng vµ vïng vÞnh, nh­ng thùc tÕ vËn t¶i quèc tÕ ë ViÖt Nam vÉn ch­a ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng thùc sù. C¸c ho¹t ®éng dÞch vô thu ngo¹i tÖ kh¸c ë ViÖt Nam nh×n chung míi ë giai ®o¹n ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. §Ó ®­a ngµnh nµy trë thµnh mét khu vùc kinh tÕ cã ý nghÜa quan träng, cÇn ®Çu t­ cã träng ®iÓm vµ phï hîp víi tiÒm n¨ng cña tõng vïng l·nh thæ, tÝch luü ngo¹i tÖ, t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n... B. Ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña KT§N 1. Môc tiªu, quan ®iÓm ph¸t triÓn KT§N, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.1. Môc tiªu §èi víi n­íc ta, viÖc më réng quan hÖ KT§N ph¶i nh»m tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh theo 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Þnh h­íng XHCN.Trong thêi gian tr­íc m¾t, viÖc më réng quan hÖ KT§N nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ nhiÖm vô träng t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é. Ph¸t triÓn KT§N ph¶i ®¶m b¶o gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. 1.2. Quan ®iÓm  Thùc hiÖn nhÊt qu¸n ph­¬ng ch©m: ViÖt Nam muèn lµm b¹n vµ ®èi t¸c tin cËy víi c¸c n­íc, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é x· héi kh¸c nhau; thùc hiÖn ®a d¹ng hãa, ®a ph­¬ng hãa quan hÖ quèc tÕ, song kh«ng ®Ó bÊt cø quèc gia nµo hay bÊt cø tËp ®oµn kinh tÕ nµo chiÕm vÞ thÕ ®éc quyÒn ë bÊt cø lÜnh vùc nµo trong nÒn kinh tÕ n­íc ta.  Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¶i dùa trªn c¬ së v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh vÒ x· héi, kh«ng ngõng ph¸t huy néi lùc, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¶ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, cña tõng ngµnh vµ mçi doanh nghiÖp.  Trong qu¸ tr×nh héi nhËp ph¶i kiªn tr× vµ gi÷ v÷ng ph­¬ng ch©m b×nh ®¼ng cïng cã lîi, b¶o vÖ lîi Ých cña quèc gia.  Ph¶i lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c, kh«ng m¬ hå tr­íc nh÷ng ©m m­u cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch muèn lîi dông quan hÖ kinh tÕ ®Ó x©m nhËp, thùc hiÖn chiÕn l­îc “diÔn biÕn hßa b×nh”, ph¸ ho¹i, lËt ®æ chÕ ®é.  §¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ m«i tr­êng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi.  Cã chÝnh s¸ch phï hîp víi tõng h×nh thøc KT§N.  X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ kü thuËt vµ x· héi.  T¨ng c­êng vai trß cña nhµ n­íc ®èi víi KT§N.  X©y dùng ®èi t¸c vµ t×m kiÕm ®èi t¸c trong quan hÖ KT§N. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn KT§N. 2.1. VÒ ngo¹i th­¬ng - T¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu – chÝnh s¸ch mÆt hµng nhËp khÈu. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· cã quan hÖ bu«n b¸n víi 140 quèc gia vµ c¸c vïng l·nh thæ. N¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña n­íc ta ®¹t 180 USD, v­ît qua ng­ìng 170 USD, ®­îc xÕp vµo hµng ngò c¸c n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn nhê duy tr× ®­îc møc t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu t­¬ng ®èi cao. Trong nh÷ng n¨m tíi, chóng ta cÇn tiÕp tôc n©ng cao tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ møc xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ng­êi, t¨ng nhanh gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng hãa ®· qua chÕ biÕn, gi¶m tû träng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nguyªn liÖu vµ s¬ chÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc... - VÒ nhËp khÈu: ChÝnh s¸ch nhËp khÈu trong thêi gian tíi ph¶i tËp trung vµo nguyªn liÖu, vËt liÖu, c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. - Gi¶i quyÕt hîp lý mèi quan hÖ gi÷a chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do vµ chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i. Thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu nh­ ®· cam kÕt trong khu«n khæ AFTA - H×nh thµnh mét tû gi¸ hèi ®o¸i s¸t víi søc mua cña ®ång tiÒn ViÖt Nam 2.2. VÒ ®Çu t­ quèc tÕ - Trong lÜnh vùc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong giai ®o¹n 1988-2000, ViÖt Nam ®· thu hót kho¶ng 3000 dù ¸n ®Çu t­ vèn trùc tiÕp cña 700 doanh nghiÖp tõ 62 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi víi tæng sè vèn lµ 36,394 tû USD, tõ ®ã ®· h×nh thµnh nhiÒu khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt t¹i c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm. 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược