Xem mẫu
- 8/4/2020
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
ĐỐI TƯỢNG: ĐẠI HỌC
Chuyên ngành kế toán tài chính
Cấu trúc 3TC (36,9)
Tài liệu tham khảo
1 Luật kế toán số 88/2015/QH13 ngày 20/11/2015
2 Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
3.Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Thông tư
200/2014/BTC ngày 22/12/2014.
4 PGS.TS. Đỗ Minh Thành, Giáo trình Nguyên lý kế toán,
Trường Đại học Thương Mại, NXB Thống kê, năm 2009.
5 TS. Nguyễn Tuấn Duy, Giáo trình kế toán tài chính, NXB
Thống Kê, năm 2010.
6 PGS.TS Phạm Đức Hiếu, Giáo trình kế toán đơn vị sự nghiệp,
NXB Thống kê, năm 2014.
7 PGS.TS Lưu Đức Tuyên, Giáo trình tổ chức công tác kế toán
trong doanh nghiệp, NXB Tài chính, năm 2011.
1
- 8/4/2020
Đề tài thảo luận nhóm
Đề tài 1:
Đề tài 2:
Đề tài 3:
Chương 1 Tổng quan về tổ chức công tác kế toán
1.1 Khái niệm và ý nghĩa của tổ chức công tác kế toán
1.2 Căn cứ và nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán
1.3 Nguyên tắc và nội dung tổ chức công tác kế toán
2
- 8/4/2020
1.1 Khái niệm và ý nghĩa của tổ chức
công tác kế toán
1.1.1 Khái niệm của tổ chức công tác kế toán
1.1.2 Ý nghĩa của tổ chức công tác kế toán
1.1.1 Khái niệm của tổ chức công tác
kế toán
Theo giáo trình NLKT của ĐHTM
Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị kế toán
là tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức áp dụng các
nguyên tắc, phương pháp kế toán, nhằm thu
nhận, xử lý và cung cấp các thông tin kinh tế tài
chính phục vụ cho công tác quản lý kinh tế ở
đơn vị
3
- 8/4/2020
1.1.2 Ý nghĩa của tổ chức công tác
kế toán
Đảm bảo cho đơn vị có bộ máy kế toán gọn nhẹ, hoạt động có hiệu quả,
tinh giảm bộ máy quản lý trong đơn vị, tăng năng suất lao động kế toán và
hiệu lực của bộ máy quản lý.
Đảm bảo ghi chép, phản ánh và giám sát chặt chẽ sự biến động của các loại
tài sản, nguồn vốn và các hoạt động kinh tế trong đơn vị, tăng cường quản
lý và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, nguồn vốn và hoạt động kinh tế
của đơn vị.
Đảm bảo cung cấp thông tin kinh tế tài chính của đơn vị đầy đủ, kịp thời,
trung thực và hợp lý, giúp đưa ra quyết định đứng đắn, kịp thời trong quan
hệ kinh tế với đơn vị.
Đảm bảo cho kế toán của đơn vị thực hiện tốt nhất chức năng, nhiệm vụ,
chất lượng công tác kế toán cao nhất với chi phí hạch toán tiết kiệm nhất.
1.2 Căn cứ và nhiệm vụ của tổ chức
công tác kế toán
1.2.1 Căn cứ tổ chức công tác kế toán
- Căn cứ vào các quy định pháp lý của kế toán
như: Luật kế toán, chuẩn mực kế toán, chế độ kế
toán và các văn bản khác hướng dẫn về kế toán
- Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của đơn vị
- Căn cứ đặc điểm tổ chức quản lý, đặc điểm hoạt
động kinh doanh của đơn vị
4
- 8/4/2020
1.2.1 Căn cứ tổ chức công tác kế toán
- Căn cứ vào năng lực, trình độ chuyên môn của
người làm kế toán trong đơn vị
- Căn cứ vào trang thiết bị cho công tác kế toán
trong đơn vị
- Căn cứ vào điều kiện kinh phí trong đơn vị
…
1.2.2 Nhiệm vụ của tổ chức công tác
kế toán
- Tổ chức hợp lý bộ máy kế toán ở đơn vị một cách hợp
lý đảm bảo phù hợp với mô hình phân cấp quản lý kinh
tế và đặc điểm hoạt động kinh doanh
- Tổ chức phân công, phân nhiệm rõ ràng công việc kế
toán cho từng bộ phận, từng người trong bộ máy.
- Tổ chức vận dụng các nguyên tắc, phương pháp kế
toán trong thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin
- Tổ chức lựa chọn hình thức kế toán và chính sách kế
toán hợp lý, phù hợp với đặc thù của đơn vị, ứng dụng
các phương tiện kỹ thuật tính toán hiện có nhằm đảm
bảo chất lượng của thông tin kế toán.
5
- 8/4/2020
1.2.2 Nhiệm vụ của tổ chức công tác
kế toán
- Xây dựng và xác định rõ mối quan hệ giữa các bộ phận
trong bộ máy kế toán với các bộ phận quản lý khác trong
tổ chức các công việc có liên quan đến thu nhận, xử lý
và cung cấp thông tin kế toán.
- Tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin và trang bị cơ
sở vật chất phục vụ cho công tác kế toán
- Tổ chức hướng dẫn và bồi dưỡng chuyên môn cho
người làm kế toán trong việc chấp hành chế độ quản lý
kinh tế, tài chính nói chung và chế độ kế toán nói riêng
- Tổ chức kiểm tra kế toán trong DN
1.3 Nguyên tắc và nội dung tổ chức
công tác kế toán
1.3.1 Nguyên tắc tổ chức công tác kế toán
- Tổ chức công tác trong đơn vị phải đảm bảo
tuân thủ theo các văn bản pháp lý về kế toán hiện
hành của Nhà Nước như: Luật kế toán, chuẩn
mực kế toán, chế độ kế toán và các văn bản khác
- Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị phải đảm
bảo phù hợp với đặc điểm tổ chức quản lý, đặc
điểm hoạt động kinh doanh của đơn vị
6
- 8/4/2020
1.3 Nguyên tắc và nội dung tổ chức
công tác kế toán
1.3.1 Nguyên tắc tổ chức công tác kế toán
- Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị phải đảm
bảo nhất quán
- Lựa chọn những người đủ năng lực, trình độ và
điều kiện làm công tác kế toán
- Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị phải đảm
bảo tiết kiệm và hiệu quả
1.3.2 Nội dung tổ chức công tác kế
toán
- Tổ chức lựa chọn chính sách kế toán
- Tổ chức thu nhận thông tin
- Tổ chức xử lý, hệ thống hóa thông tin
- Tổ chức cung cấp thông tin kế toán
- Tổ chức bộ máy kế toán và người làm kế
toán
- Tổ chức kiểm tra kế toán
- Tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin
7
- 8/4/2020
Chương 2:
Tổ chức bộ máy kế toán, chính sách kế toán
và kiểm tra kế toán
Mục tiêu:
Chương này giúp cho người học nắm được:
Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán trong đơn vị kế toán;
Các mô hình và hình thức tổ chức bộ máy kế toán, ưu nhược
điểm và điều kiện áp dụng
Tuyển dụng, bố trí nhân sự và phân công lao động kế toán
Tiêu chuẩn, nhiệm vụ và quyền hạn của người làm kế toán và
kế toán trưởng đơn vị kế toán
Lựa chọn chính sách kế toán và tổ chức kiểm tra kế toán trong
đơn vị
8
- 8/4/2020
Nội dung chương 2
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.2 Người làm kế toán
2.3 Tổ chức lựa chọn chính sách kế toán
2.4 Tổ chức kiểm tra kế toán
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Bộ máy kế toán của một đơn vị là tập hợp những người
làm kế toán cùng với các phương tiện trang thiết bị dùng
để ghi chép, tính toán xử lý toàn bộ thông tin liên quan đến
công tác kế toán tại đơn vị từ khâu thu nhận, kiểm tra, xử lý
đến khâu tổng hợp, cung cấp những thông tin kinh tế về
các hoạt động của đơn vị.
9
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Bộ máy kế toán trong một đơn vị kế toán là tập hợp nhân lực kế
toán trên cơ sở
- Đảm bảo tính độc lập trong thực hiện từng công việc kế toán
cụ thể,
- Trong mối quan hệ có tính hỗ trợ và hợp tác
nhằm đảm bảo toàn bộ khối lượng công tác kế toán của đơn vị
được thực hiện.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Để tổ chức bộ máy kế toán khoa học, hợp lý đơn vị kế toán cần
dựa vào một số cơ sở quan trọng sau đây:
Mức độ phân cấp quản lý kinh tế - tài chính trong nội bộ đơn
vị kế toán
Dựa trên mức độ phân cấp và ủy quyền giữa đơn vị chính với các
đơn vị trực thuộc hoặc giữa cấp trên với cấp dưới trong nội bộ
đơn vị kế toán, có thể chia thành 3 cấp độ phân cấp quản lý
(i) quản lý tập trung: là mô hình có rất ít (hoặc không có) phân
cấp trong quản lý giữa cấp trên với các đơn vị cấp dưới, mọi
quyết định đều tập trung tại đơn vị chính. Mô hình này chỉ áp
dụng đối với các đơn vị kế toán quy mô nhỏ.
10
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Để tổ chức bộ máy kế toán khoa học, hợp lý đơn vị kế toán cần
dựa vào một số cơ sở quan trọng sau đây:
Mức độ phân cấp quản lý kinh tế - tài chính trong nội bộ đơn
vị kế toán
(ii) quản lý phân tán: là mô hình có sự phân chia trách nhiệm giữa
cấp trên và cấp dưới, có sự ủy quyền và phê chuẩn trong thực thi
các hoạt động trong nội bộ đơn vị kế toán. Vì thế mô hình này tạo
ra nhiều trung tâm trách nhiệm quản lý, thích hợp với các đơn vị
có quy mô lớn, hoạt động phân tán;
(iii) quản lý vừa tập trung vừa phân tán: là sự kết hợp một cách
hài hòa cả hai mô hình nêu trên khi mà trình độ của các đơn vị
phụ thuộc trong nội bộ đơn vị kế toán chưa có sự đồng nhất.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Để tổ chức bộ máy kế toán khoa học, hợp lý đơn vị kế toán cần
dựa vào một số cơ sở quan trọng sau đây:
Khối lượng công việc kế toán, định biên bộ máy kế toán và
năng lực trình độ chuyên môn của nhân viên kế toán:
Ước tính dựa trên đặc điểm hoạt động của đơn vị và mức độ phức
tạp của hoạt động, của yêu cầu thông tin và yêu cầu quản lý trong
đơn vị. Từ đó có kế hoạch tuyển dụng nhân viên, sắp xếp, bố trí
nhân sự phù hợp.
11
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
Để tổ chức bộ máy kế toán khoa học, hợp lý đơn vị kế toán cần
dựa vào một số cơ sở quan trọng sau đây:
Khả năng về tài chính, mức độ trang bị các phương tiện kỹ
thuật tính toán sử dụng cho công tác kế toán, đặc biệt là ứng
dụng công nghệ thông tin trong quản lý nói chung, trong kế
toán nói riêng.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.1 Cơ sở của tổ chức bộ máy kế toán
- Công nghệ thông tin làm thay đổi cơ bản công việc của nhân viên
kế toán. Do vậy, khi tổ chức bộ máy kế toán cần lưu ý đến các vấn
đề sau:
+ Đặc điểm hệ thống trang thiết bị và cơ sở hạ tầng kỹ thuật
hiện có của đơn vị: máy chủ, máy trạm, mạng máy tính, Internet…
+ Định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác
quản lý: ví dụ đơn vị sẽ sử dụng phần mềm kế toán hay hệ thống
ERP.
12
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.2 Yêu cầu bộ máy kế toán
Về nhân sự
Nhân sự trong bộ phận kế toán cần đáp ứng được các yêu cầu về
trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp
- Trình độ chuyên môn nghiệp vụ được thể hiện qua bằng cấp đào
tạo và kinh nghiệm thực tiễn (nếu có).
- Các kĩ năng mềm: kiến thức, kỹ năng sử dụng công nghệ thông
tin, hiểu biết về các phần mềm ứng dụng thông thường, ngoại
ngữ….có khả năng làm việc theo nhóm, quan hệ tốt với các bộ
phận, phòng ban khác trong đơn vị.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.2 Yêu cầu bộ máy kế toán
Về nhân sự
Nhân sự trong bộ phận kế toán cần đáp ứng được các yêu cầu về
trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp
- Đạo đức nghề nghiệp: người làm kế toán phải có những hiểu
biết nhất định về đạo đức nghề nghiệp, về các nguyên tắc đạo
đức cơ bản đối với người hành nghề, các nguy cơ có ảnh hưởng
tới sự độc lập của nghề nghiệp, các hành vi sai phạm trong kế
toán và các dạng gian lận trong điều kiện ứng dụng công nghệ
thông tin và cam kết tuân thủ các yêu cầu đạo đức nghề nghiệp.
13
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.2 Yêu cầu bộ máy kế toán
Về tổ chức và phân công công tác
Khi tổ chức bộ máy kế toán, phân công công tác, cần đảm bảo
- Ghi nhận, xử lý và cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời,
chính xác
- Hợp lý trong phân công khối lượng công việc của mỗi nhân viên
kế toán
- Thông suốt trong mối quan hệ chỉ đạo từ trên xuống hay báo cáo
từ dưới lên
Việc phân công công tác cần rõ ràng, cụ thể cho từng chức danh,
từng bộ phận, từng cá nhân, phù hợp với khả năng, trình độ
chuyên môn và sự hiểu biết về công nghệ thông tin trong kế toán.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.2 Yêu cầu bộ máy kế toán
Về quản lý và kiểm soát
- Đảm bảo cung cấp thông tin trung thực và đáng tin cậy
- Đảm bảo an toàn tài sản của đơn vị kế toán
- Phải rõ ràng, khoa học, có quy chế và bảng mô tả công việc và
các quy định về quan hệ với nội bộ đơn vị hay với các đối tác bên
ngoài.
- Đảm bảo tính kiểm soát cao, đáp ứng tốt các quy định và các yêu
cầu của kiểm soát nội bộ, đặc biệt là các thủ tục kiểm soát trong
môi trường tin học.
14
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3 Các quy định của pháp luật kế toán về tổ chức bộ máy kế
toán
Đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán đảm bảo các quy
định của Luật kế toán, số lượng người làm kế toán tùy theo quy
mô hoạt động, yêu cầu quản lý, chức năng nhiệm vụ hoặc biên
chế của đơn vị. Đơn vị kế toán có thể bố trí người làm kế toán
kiêm nhiệm các công việc khác mà pháp luật về kế toán không
nghiêm cấm.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3 Các quy định của pháp luật kế toán về tổ chức bộ máy kế
toán
Việc tổ chức bộ máy kế toán tại các đơn vị kế toán do cơ quan
có thẩm quyền thành lập đơn vị quyết định. Trường hợp tổ
chức, đơn vị không có cơ quan có thẩm quyền thành lập thì do
người đại diện theo pháp luật của đơn vị quyết định.
Việc tổ chức bộ máy và công tác kế toán của các đơn vị
cấp dưới không phải là đơn vị kế toán hoặc đơn vị trực thuộc
không phải là đơn vị kế toán do người đại diện theo pháp luật của
đơn vị kế toán quyết định.
Các đơn vị trong lĩnh vực kế toán nhà nước không được bố
trí kế toán trưởng, phụ trách kế toán ở các đơn vị không phải là
đơn vị kế toán.
15
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3 Các quy định của pháp luật kế toán về tổ chức bộ máy kế
toán
Cơ quan có nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước các cấp tổ
chức bộ máy kế toán để kế toán thu, chi ngân sách nhà nước
phù hợp với tổ chức bộ máy và chức năng nhiệm vụ được giao.
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3 Các quy định của pháp luật kế toán về tổ chức bộ máy kế
toán
Cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách
nhà nước tổ chức công tác kế toán theo đơn vị dự toán ngân
sách.
Trường hợp đơn vị kế toán ở cấp tỉnh không có đơn vị dự
toán trực thuộc vừa là đơn vị dự toán cấp trên vừa là đơn vị sử
dụng ngân sách và đơn vị kế toán ở cấp huyện vừa là đơn vị dự
toán cấp trên vừa là đơn vị sử dụng ngân sách thì được bố trí
chung một bộ máy kế toán để thực hiện toàn bộ công tác kế toán
của đơn vị
16
- 8/4/2020
2.1 Tổ chức bộ máy kế toán
2.1.4 Các mô hình tổ chức bộ máy kế toán
Căn cứ vào đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình phân tán
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình kết hợp
Căn cứ vào cách thức tổ chức thông tin
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tách biệt
- Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình kết hợp
- Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình hỗn hợp
Căn cứ vào đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình phân tán
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình kết hợp
17
- 8/4/2020
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
Toàn đơn vị kế toán chỉ tổ chức một phòng kế toán trung tâm
duy nhất (ở đơn vị chính), còn các đơn vị trực thuộc đều
không có tổ chức kế toán riêng.
Đơn vị kế toán chỉ mở một bộ sổ kế toán để thực hiện tất cả
các phần hành kế toán.
Phòng kế toán trung tâm của đơn vị phải thực hiện toàn bộ
công tác kế toán từ thu nhận, ghi sổ, xử lý và lập báo cáo kế
toán, báo cáo quản trị.
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
Trường hợp đơn vị có các bộ phận trực thuộc, thì các bộ phận
trực thuộc
- Không được mở sổ kế toán và không có bộ máy kế toán riêng
- Chỉ bố trí nhân viên kế toán làm nhiệm vụ hướng dẫn hạch
toán ban đầu, thu nhận và kiểm tra chứng từ để định kỳ chuyển
về phòng kế toán trung tâm;
- Toàn bộ công việc ghi sổ các hoạt động đều thực hiện ở phòng
kế toán trung tâm
18
- 8/4/2020
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
Kế toán trưởng
Bộ phận Bộ phận Bộ phận Bộ phận Bộ phận Bộ phận
kế toán kế toán kế toán kế toán kế toán kế toán
tổng hợp
Các nhân viên kế toán ở các đơn vị phụ thuộc
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
* Ưu điểm:
+ Bộ máy kế toán gọn nhẹ, tiết kiệm, việc xử lý và cung cấp
thông tin nhanh chóng, đảm bảo sự chỉ đạo tập trung thống
nhất, dễ dàng cho việc kiểm tra, giám sát và báo cáo kế toán,
đồng thời
+ Thuận tiện cho việc tin học hóa công tác kế toán vì tất cả các
công việc kế toán tập trung xử lý tại một địa chỉ duy nhất.
19
- 8/4/2020
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
* Nhược điểm:
Không phù hợp với những đơn vị có địa bàn hoạt động phân
tán, khối lượng công việc kế toán gia tăng sẽ khiến cho thông
tin xử lý không kịp thời việc kiểm tra, giám sát ở các đơn vị
trực thuộc không tổ chức kế toán riêng về tuân thủ các quy
định trong hạch toán ban đầu sẽ bị hạn chế
Tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung
(Mô hình 1 cấp)
* Đối tượng áp dụng
Hình thức tổ chức công tác kế toán tập trung thường phù hợp
với những đơn vị kế toán có quy mô vừa và nhỏ, địa bàn hoạt
động tập trung. Đơn vị có mức độ phân cấp quản lý nội bộ
thấp.
20
nguon tai.lieu . vn
