Xem mẫu
- Chương 1
HÖ ®iÒu hμnh Windows XP
1 Giíi thiÖu chung vÒ hÖ ®iÒu hμnh Windows
HÖ ®iÒu hµnh Windows lµ ch−¬ng tr×nh do h·ng Microsoft s¶n xuÊt dïng cho
c¸c m¸y vi tÝnh. HiÖn nay Windows ®−îc dïng réng r·i trªn kh¾p thÕ giíi do
tÝnh dÔ häc, dÔ sö dông h¬n DOS nhê giao diÖn ®å ho¹ th«ng qua hÖ thèng thùc
®¬n, hép tho¹i vµ c¸c biÓu t−îng.
Windows lµm viÖc theo chÕ ®é cöa sæ, t¹i mét thêi ®iÓm ng−êi sö dông ®−îc
cung cÊp mét cöa sæ ®Ó lµm viÖc víi mét øng dông. Trong m«i tr−êng
Windows cã thÓ thi hµnh hai hay nhiÒu ch−¬ng tr×nh cïng mét lóc, mçi ch−¬ng
tr×nh cã vïng cöa sæ riªng trªn mµn h×nh.
Windows ®−îc h·ng Microsoft cho ra ®êi vµo n¨m 1985, tíi nay nã ®· ®−îc
ph¸t triÓn qua nhiÒu phiªn b¶n Windows 3.x, Windows 95, Windows 98,
Windows 2000, Windows XP. Trong cuèn s¸ch nµy chóng t«i sÏ tr×nh bµy hÖ
®iÒu hµnh Windows trªn nÒn cña Windows XP.
Windows lµ hÖ ®iÒu hµnh 32 bit, kÕ thõa nh÷ng −u ®iÓm cña m«i tr−êng giao
diÖn ®å häa Windows 3.x, ®ång thêi bæ sung thªm nhiÒu tiÖn Ých, c¶i tiÕn giao
diÖn ng−êi dïng. Windows cã nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng sau:
- T−¬ng thÝch hoµn toµn víi c¸c hÖ ®iÒu hµnh cña Microsoft vµ c¸c ch−¬ng
tr×nh ch¹y trªn nã. Lµ mét hÖ ®iÒu hµnh ®a nhiÖm thùc thô, Windows cho
phÐp ch¹y ®ång thêi nhiÒu ch−¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhiÒu t¸c vô kh¸c
nhau trong cïng mét thêi ®iÓm (Multitasking).
- Ph¸t triÓn giao diÖn ®å ho¹ ng−êi dïng (GUI - graphic user interface) hoµn
thiÖn. LÇn ®Çu tiªn trong Windows, mét kh¸i niÖm giao diÖn míi ®−îc
Microsoft ®−a ra lµ giao diÖn m¹ng (NUI - network user interface), cho
phÐp tÝch hîp chÆt chÏ gi÷a giao diÖn ®å ho¹ víi m¹ng vµ Internet.
- Lµ mét hÖ ®iÒu hµnh m¹nh, Windows cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ d÷ liÖu khi gÆp
trôc trÆc hÖ thèng. B¶n th©n mçi ch−¬ng tr×nh ch¹y trong Windows ®−îc
dµnh trong mét vïng tµi nguyªn riªng. Mçi vïng tµi nguyªn cña m¸y tÝnh
dµnh cho mét ch−¬ng tr×nh ®−îc gäi lµ mét m¸y ¶o (virtual machine). M¸y
¶o nµy ®éc lËp t−¬ng ®èi vÒ tµi nguyªn ®èi víi m¸y ¶o kh¸c. Cã thÓ coi,
trong mçi m¸y tÝnh ch¹y hÖ ®iÒu hµnh Windows cã nhiÒu m¸y tÝnh nhá,
mçi m¸y tÝnh nhá nµy cã kh¶ n¨ng ch¹y mét ch−¬ng tr×nh kh¸c nhau vµ
- háng hãc ë m¸y tÝnh nhá nµy kh«ng ¶nh h−ëng tíi ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh
nhá kh¸c.
- Hç trî tªn tÖp dµi.
- Hç trî tèi ®a cho c¸c kü thuËt míi, nh− æ ®Üa DVD, tÝch hîp víi hÖ thèng
truyÒn tin cao tèc ISDN (Integrated Service Digital Network), hÖ thèng
qu¶n lý nguån ®iÖn linh ho¹t,...
- Kü thuËt c¾m lµ ch¹y (Plug and play) gióp cho viÖc cµi ®Æt cÊu h×nh dÔ
dµng.
- Hç trî kü thuËt ®iÖn to¸n di ®éng, cho phÐp sö dông dÔ dµng c¸c m¸y tÝnh
di ®éng khi dïng riªng lÎ còng nh− khi c¾m vµo m¹ng m¸y tÝnh. Hç trî c¸c
m¸y vi tÝnh dïng bót ®iÖn tö (pen-based computers), thiÕt bÞ nhËp liÖu b»ng
bót ®iÖn tö (pen input device).
- Hç trî c¸c m¹ng côc bé (LAN) vµ truy cËp m¹ng tõ xa (Remote Network).
• HÖ ®iÒu hµnh Windows XP
Ra ®êi n¨m 2001, hÖ ®iÒu hµnh Windows XP lµ sù kÕt hîp xuÊt s¾c gi÷a ®é an
toµn, ®é tin cËy cña hÖ ®iÒu hµnh Windows 2000 vµ kh¶ n¨ng t−¬ng thÝch cña
hÖ ®iÒu hµnh Windows 98. Trong sè nh÷ng tÝnh n¨ng míi cña hÖ ®iÒu hµnh
Windows XP, c¸c c«ng cô b¶o mËt cho phÐp ng−êi dïng gi÷ cho m¸y tÝnh an
toµn h¬n vµ c¸c c«ng nghÖ míi ho¹t ®éng ë chÕ ®é nÒn cho phÐp m¸y tÝnh ho¹t
®éng hiÖu qu¶ h¬n vµ tin cËy h¬n.
Windows XP ®−îc c¶i thiÖn theo h−íng an toµn h¬n víi Trung t©m B¶o mËt
(Security Center) cho phÐp ng−êi dïng kiÓm tra c¸c thµnh phÇn b¶o mËt quan
träng - bao gåm Windows Firewall (t−êng löa), Automatic Updates (tù ®éng
cËp nhËt), vµ phÇn mÒm chèng virus. C¸c thµnh phÇn nµy gióp ng−êi dïng dÔ
dµng hiÓu ®−îc lµm thÕ nµo ®Ó gi÷ hÖ thèng m¸y tÝnh cña m×nh chèng chäi tèt
h¬n víi virus còng nh− c¸c nguy c¬ mÊt an toµn kh¸c. HiÖu n¨ng cña hÖ thèng
lu«n ë t×nh tr¹ng rÊt cao. Ng−êi dïng cã thÓ sö dông nhiÒu ch−¬ng tr×nh h¬n t¹i
cïng mét thêi ®iÓm, vµ c¸c ch−¬ng tr×nh nµy lu«n ®¹t tèc ®é nhanh nhÊt tõ
tr−íc tíi nay. Windows XP giê ®©y trë nªn tin cËy vµ æn ®Þnh h¬n, v× thÕ ng−êi
dïng cã thÓ lu«n lu«n tin t−ëng vµo hiÖu qu¶ cña hÖ thèng m¸y tÝnh.
RÊt nhiÒu c¸c c¶i tiÕn kh¸c cho phÐp m¸y tÝnh ®−îc sö dông hiÖu qu¶ h¬n. VÝ
dô nh− b¹n cã thÓ sö dông tÝnh n¨ng Remote Desktop ®Ó tõ nhµ truy cËp vµo
m¸y tÝnh t¹i c¬ quan, xem c¸c tÖp vµ tµi liÖu trªn m¸y tÝnh cña b¹n tõ m¸y tÝnh
cña c¸c ®ång nghiÖp. Víi chøc n¨ng NetMeeting, ng−êi dïng cã thÓ t¹o mét
phßng häp ¶o ®Ó gÆp gì bÊt cø ai t¹i bÊt cø ®©u ®Ó th¶o luËn b»ng ©m thanh,
2
- h×nh ¶nh hoÆc trao ®æi trªn m¸y tÝnh (chat). Trî gióp cã thÓ ®¹t ®−îc mét c¸ch
dÔ dµng ch−a tõng cã. Víi chøc n¨ng Remote Assistance (hç trî tõ xa), ng−êi
dïng cã thÓ göi yªu cÇu (b»ng th− ®iÖn tö hoÆc lêi nh¾n trùc tiÕp - Instant
Messenger) tíi mét chuyªn gia m¸y tÝnh hoÆc hÖ thèng trî gióp chuyªn nghiÖp,
vµ hä cã thÓ gióp ®ì ng−êi dïng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tõ ngay v¨n phßng cña
hä. Windows XP cã mét hÖ thèng trî gióp phong phó cho tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng
cña hÖ ®iÒu hµnh, còng nh− hÖ thèng giíi thiÖu sè (digital tour) ®Ó gióp ®ì
ng−êi dïng kh¸m ph¸ c¸c kh¶ n¨ng ®ang chê ®ãn phÝa tr−íc.
PhÇn sau ®©y chóng ta sÏ t×m hiÓu c¸c thao t¸c c¬ b¶n víi hÖ ®iÒu hµnh nµy.
2 Thao t¸c víi chuét
2.1 Giíi thiÖu vÒ thiÕt bÞ chuét
§èi t−îng lµm viÖc cña Windows lµ c¸c cöa sæ vµ biÓu t−îng nªn chuét
(mouse) lµ thiÕt bÞ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc khi sö dông Windows. Th«ng th−êng
chuét cã hai phÝm bÊm: phÝm tr¸i vµ phÝm ph¶i. BiÓu t−îng cña chuét hiÓn thÞ
trªn mµn h×nh gäi lµ con trá chuét.
2.2 Tr¹ng th¸i cña con trá chuét
Mçi tr¹ng th¸i cña con trá chuét t−¬ng øng víi tõng t¸c vô mµ ch−¬ng tr×nh
øng dông ®ang thùc hiÖn.
2.3 Thao t¸c trªn chuét
KÝch chuét: NhÊn mét lÇn t¹i phÝm tr¸i cña
chuét
KÝch kÐp chuét: NhÊn nhanh hai lÇn t¹i
phÝm tr¸i cña chuét
KÝch ph¶i chuét: NhÊn mét lÇn t¹i phÝm
ph¶i cña chuét
Rª chuét: NhÊn phÝm tr¸i chuét, gi÷ vµ kÐo
chuét ®i (xem minh ho¹ d−íi ®©y)
3
- 3 Khëi ®éng Windows XP
Trong hÇu hÕt c¸c hÖ thèng Windows XP tù khëi ®éng khi ng−êi sö dông bËt
m¸y. Trong tr−êng hîp cµi ®Æt Windows XP cho nhiÒu cÊu h×nh th× mét c©u hái
lùa chän cÊu h×nh sÏ xuÊt hiÖn tr−íc khi Windows XP khëi ®éng. NÕu thiÕt lËp
cÊu h×nh Windows cho nhiÒu ng−êi sö dông hoÆc cã kÕt nèi víi m¹ng m¸y tÝnh
th× sÏ thÊy hép tho¹i ®¨ng nhËp m¹ng xuÊt hiÖn mçi khi Windows XP khëi
®éng.
Ng−êi dïng cã thÓ sÏ ph¶i chän Tªn ng−êi sö dông vµ gâ vµo mËt khÈu
(password) ®Ó vµo mµn h×nh lµm viÖc.
4 Giíi thiÖu vÒ biÓu t−îng vμ cöa sæ
4.1 BiÓu t−îng
BiÓu t−îng (icon) lµ mét h×nh nhá (picture) ®¹i diÖn cho mét lÖnh, ch−¬ng
tr×nh, æ ®Üa, th− môc, tÖp, ... trong Windows.
4.2 Cöa sæ
Cöa sæ lµ mét vïng trªn mµn h×nh ®Ó hiÓn thÞ th«ng tin cña mét ch−¬ng tr×nh
®ang ch¹y hoÆc néi dung cña mét th− môc. Trong Windows XP, ng−êi dïng cã
thÓ më cïng lóc nhiÒu cöa sæ.
4
- a. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña mét cöa sæ
- Nót menu hÖ thèng: hiÓn thÞ mét menu c¸c lÖnh cã thÓ sö dông ®Ó di
chuyÓn, thay ®æi kÝch th−íc cöa sæ. KÝch ho¹t menu hÖ thèng b»ng c¸ch
kÝch chuét vµo biÓu t−îng cöa sæ (nót menu hÖ thèng) hoÆc nhÊn tæ hîp
phÝm Alt+SpaceBar.
- Thanh tiªu ®Ò: hiÓn thÞ tiªu ®Ò cña cöa sæ. Trªn thanh tiªu ®Ò nµy cã thÓ lµ
tªn cña cöa sæ, ®−êng dÉn tíi th− môc (nÕu cöa sæ chøa th«ng tin vÒ th−
môc) hoÆc tªn cña ch−¬ng tr×nh (nÕu lµ cöa sæ ch−¬ng tr×nh).
- Thanh menu: Gåm c¸c lÖnh cña hÖ ®iÒu hµnh (hoÆc ch−¬ng tr×nh) ë d¹ng
menu (thùc ®¬n, hay tr×nh ®¬n - theo nh− c¸ch gäi cña mét sè tµi liÖu
kh¸c). Gäi ®Õn c¸c lÖnh nµy b»ng c¸ch chän c¸c môc trong c¸c møc (hay
cÊp) menu cho tíi khi ®Õn cÊp cuèi cïng.
Menu møc cao h¬n ®−îc gäi lµ menu ë møc cha (cã dÊu Ì bªn c¹nh)
Menu møc thÊp h¬n ®−îc gäi lµ menu ë møc con (hay menu con)
LÖnh bÞ mê lµ lÖnh kh«ng thÓ chän t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i.
LÖnh cã dÊu ... sÏ më tiÕp mét hép tho¹i.
KÝ tù g¹ch ch©n trong lÖnh: lµ phÝm nãng cã thÓ chän b»ng bµn phÝm.
- Thanh c«ng cô: Gåm mét sè biÓu t−îng lÖnh th«ng dông cña hÖ ®iÒu hµnh
(hoÆc ch−¬ng tr×nh). Gäi ®Õn c¸c lÖnh nµy b»ng c¸ch kÝch chuét trªn nót
lÖnh t−¬ng øng.
5
- - TaskPane: Chøa c¸c lÖnh th−êng sö dông.
- Nót Minimize: Thu nhá cöa sæ vÒ mét biÓu t−îng n»m trªn thanh t¸c vô
(Taskbar - xem trong phÇn Mµn h×nh giao tiÕp cña Windows XP)
- Nót Maximize/Restore: Phãng to kÝch th−íc cöa sæ hiÖn thêi lªn toµn bé
mµn h×nh (maximize) hoÆc ®−a cöa sæ vÒ tr¹ng th¸i ban ®Çu (restore)
- Nót Close: §ãng cöa sæ hiÖn thêi. Víi cöa sæ ch−¬ng tr×nh, nót Close cã
t¸c dông kÕt thóc ch−¬ng tr×nh.
- Vïng lµm viÖc: Lµ vïng chøa néi dung cña cöa sæ. Víi cöa sæ ch−¬ng tr×nh,
c¸c th«ng tin vµ thao t¸c víi ch−¬ng tr×nh ®−îc diÔn ra trong vïng lµm viÖc.
- Thanh cuén: §−îc dïng dÞch chuyÓn ®Ó xem c¸c phÇn cßn khuÊt trªn mµn
h×nh. Cã thÓ cã thanh cuén ®øng vµ thanh cuén ngang.
- Thanh tr¹ng th¸i: HiÓn thÞ th«ng tin vÒ th− môc hoÆc ch−¬ng tr×nh.
b. C¸c thao t¸c víi cöa sæ
- Di chuyÓn cöa sæ:
Thùc hiÖn b»ng c¸ch ®−a con trá chuét ®Õn thanh tiªu ®Ò vµ rª chuét ®Ó di
chuyÓn c¶ cöa sæ.
HoÆc kÝch chuét t¹i menu hÖ thèng, chän môc Move sau ®ã dïng c¸c phÝm
mòi tªn trªn bµn phÝm ®Ó di chuyÓn cña sæ.
- Thay ®æi kÝch th−íc cöa sæ:
Thùc hiÖn b»ng c¸ch ®−a con trá chuét ®Õn mét trong c¸c c¹nh hoÆc gãc
cña cöa sæ vµ rª chuét ®Ó thay ®æi kÝch th−íc.
HoÆc kÝch chuét t¹i menu hÖ thèng, chän môc Size sau ®ã dïng c¸c phÝm
mòi tªn trªn bµn phÝm ®Ó thay ®æi, kÕt thóc Ên phÝm Enter.
- Phãng to/Thu nhá/Kh«i phôc kÝch th−íc cöa sæ:
Thùc hiÖn b»ng c¸ch kÝch chuét trªn c¸c nót chøc n¨ng t−¬ng øng ë gãc
trªn ph¶i cña cöa sæ, hoÆc chän c¸c lÖnh trong menu hÖ thèng.
- ChuyÓn cöa sæ lµm viÖc hiÖn thêi:
Thùc hiÖn b»ng mét trong c¸c c¸ch sau :
+ KÝch chuét trªn vïng cöa sæ ®Þnh chuyÓn tíi trong tr−êng hîp nh×n
thÊy mét phÇn cña cöa sæ nµy.
+ KÝch chuét vµo tªn cña cöa sæ ®Þnh chuyÓn tíi trªn thanh t¸c vô cña
mµn h×nh.
6
- + Gâ tæ hîp phÝm Alt+Tab ®Ó duyÖt lÇn l−ît qua c¸c cöa sæ ®ang më vµ
dõng l¹i ë cöa sæ cÇn lµm viÖc.
- S¾p xÕp c¸c cöa sæ ®ang më:
§Ó s¾p xÕp c¸c cöa sæ ta kÝch chuét ph¶i trªn vïng trèng cßn l¹i cña thanh
t¸c vô vµ chän c¸c môc menu t−¬ng øng víi c¸c kiÓu s¾p xÕp sau:
+ Cascade Windows: mét phÇn c¸c cöa sæ chång lªn nhau theo kiÓu nh−
ngãi lîp, cöa sæ ®Çu tiªn n»m ë gãc trªn tr¸i mµn h×nh.
+ Tile Windows Horizontally: c¸c cöa sæ kh«ng chång lªn nhau mµ n»m
c¹nh nhau theo chiÒu ngang cña mµn h×nh.
+ Tile Windows Vertically: c¸c cöa sæ kh«ng chång lªn nhau mµ n»m c¹nh
nhau theo chiÒu däc cña mµn h×nh.
- §ãng cöa sæ hiÖn thêi:
Thùc hiÖn theo mét trong c¸c c¸ch sau:
+ KÝch chuét t¹i nót ®ãng cöa sæ.
+ KÝch chuét t¹i nót menu hÖ thèng vµ chän môc Close
+ Gâ tæ hîp phÝm Alt+F4
5 Mμn h×nh giao tiÕp cña Windows XP
Mµn h×nh giao tiÕp (desktop) cña Windows XP lµ vïng lµm viÖc lín nhÊt trªn
mµn h×nh m¸y tÝnh.
Tuú thuéc vµo tõng m¸y tÝnh vµ tõng c¸ch cµi ®Æt, mµn h×nh giao tiÕp cña
Windows XP cã thÓ kh¸c nhau. D−íi ®©y lµ mµn h×nh th−êng gÆp nhÊt sau khi
cµi ®Æt Windows XP theo chÕ ®é chuÈn.
7
- C¸c thµnh phÇn chñ yÕu cña mµn h×nh giao tiÕp bao gåm:
- C¸c biÓu t−îng ch−¬ng tr×nh hoÆc th− môc. C¸c biÓu t−îng chñ yÕu trong
mµn h×nh giao tiÕp cña Windows XP lµ :
+ My computer : biÓu t−îng cña tµi nguyªn cã trªn m¸y tÝnh.
+ My Network places : biÓu t−îng cña tµi nguyªn m¹ng.
+ Recycle bin : lµ n¬i chøa t¹m thêi c¸c tÖp bÞ xo¸ trong Windows tr−íc
khi bÞ xo¸ vÜnh viÔn khái m¸y tÝnh. B¹n cã thÓ kh«i phôc l¹i c¸c tÖp ®·
bÞ xo¸ tõ Recycle bin.
- Thanh t¸c vô (taskbar) : n»m ë ®¸y cña mµn h×nh. Thanh t¸c vô ®−îc chia
thµnh 3 vïng :
+ Vïng chøa c¸c ch−¬ng tr×nh th−êng sö dông: n»m phÝa bªn tr¸i, ngay
sau nót Start.
+ Vïng chøa c¸c biÓu t−îng cöa sæ ®ang më.
+ Vïng chøa mét sè biÓu t−îng ch−¬ng tr×nh mang tÝnh phôc vô ®ang
ch¹y (System tray)
- Nót Start : lµ thµnh phÇn quan träng nhÊt cña mµn h×nh giao tiÕp, n»m ë bªn
tr¸i thanh t¸c vô.
8
- 6 Nót Start
Khi kÝch chuét vµo nót Start, mét menu xuÊt hiÖn cho phÐp ng−êi dïng tiÕn
hµnh mäi thao t¸c víi Windows XP, nh− khëi ®éng c¸c ch−¬ng tr×nh, thùc hiÖn
lÖnh, thiÕt lËp c¸c th«ng sè cho Windows, thay ®æi thµnh phÇn tµi nguyªn trªn
m¸y tÝnh, më v¨n b¶n, t×m kiÕm, trî gióp,.... t¾t m¸y còng b¾t ®Çu tõ menu
Start.
6.1 All Programs
Trong môc All Program cña menu Start lµ danh s¸ch c¸c nhãm ch−¬ng tr×nh vµ
ch−¬ng tr×nh ®· ®−îc cµi ®Æt trªn Windows.
- §Ó khëi ®éng ch−¬ng tr×nh, h·y kÝch chuét vµo nót Start, chän môc All
Programs vµ chän ch−¬ng tr×nh ®Þnh khëi ®éng. NÕu ch−¬ng tr×nh nµy
thuéc vµo mét nhãm ch−¬ng tr×nh, h·y chän dÇn c¸c nhãm ch−¬ng tr×nh
chøa nã ®Ó ®i ®Õn vÞ trÝ ®Æt ch−¬ng tr×nh.
L−u ý: vÞ trÝ cña ch−¬ng tr×nh trong menu Start kh¸c víi vÞ trÝ cña ch−¬ng
tr×nh trong æ ®Üa. Ch−¬ng tr×nh trong menu Start chØ lµ biÓu t−îng trá ®Õn
tÖp ch−¬ng tr×nh n»m trong æ ®Üa.
- Sau khi ch−¬ng tr×nh ®−îc khëi ®éng, Windows sÏ më mét cöa sæ míi dµnh
cho ch−¬ng tr×nh, vµ biÓu t−îng cña ch−¬ng tr×nh sÏ n»m trªn thanh t¸c vô.
Ng−êi dïng cã thÓ nhanh chãng chuyÓn sang ch−¬ng tr×nh kh¸c b»ng c¸ch
kÝch chuét trªn biÓu t−îng nµy, hoÆc duyÖt qua c¸c cöa sæ ch−¬ng tr×nh vµ
th− môc ®ang më b»ng c¸ch gâ Alt+Tab.
- KÕt thóc ch−¬ng tr×nh b»ng c¸ch ®ãng cöa sæ chøa ch−¬ng tr×nh (xem trong
phÇn kh¸i niÖm vÒ cöa sæ).
6.2 My Documents
Khi kÝch chuét t¹i môc My Documents cña menu Start sÏ lµ danh s¸ch th− môc
vµ c¸c tÖp ®−îc ®−a vµo My Documents.
9
- 6.3 My Recent Documents
Trong môc My Recent Documents lµ danh s¸ch c¸c tÖp ®−îc më gÇn nhÊt.
Ng−êi sö dông cã thÓ më l¹i c¸c tÖp nµy b»ng c¸ch kÝch chuét vµo menu Start,
chän My Recent Documents vµ kÝch chuét lªn tªn tÖp ®Þnh më. Windows XP
sÏ khëi ®éng ch−¬ng tr×nh liªn kÕt (associated) víi tÖp (th−êng lµ qua phÇn më
réng cña tªn tÖp) vµ më tÖp ®· chän.
6.4 Control Panel
Trong môc Control Panel cña menu Start lµ c¸c thµnh phÇn hÖ thèng cña m¸y
tÝnh vµ cña Windows. Ng−êi dïng cã thÓ thiÕt lËp vµ thay ®æi c¸c th«ng sè cho
Windows th«ng qua môc nµy. Tuy nhiªn, do viÖc thiÕt lËp c¸c th«ng sè nµy
th−êng ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn toµn hÖ thèng vµ ®ßi hái ng−êi dïng ph¶i hiÓu biÕt
s©u vÒ Windows vµ mÊt nhiÒu c«ng søc, nªn chóng t«i kh«ng cã ý ®Þnh tr×nh
bµy phÇn nµy trong gi¸o tr×nh. Häc viªn cã thÓ tham kh¶o thªm nÕu cÇn trong
c¸c tµi liÖu h−íng dÉn cña hÖ ®iÒu hµnh Microsoft Windows XP hoÆc phÇn trî
gióp cña ch−¬ng tr×nh.
6.5 Help and Support
Trong môc nµy lµ c¸c th«ng tin trî gióp cña Microsoft dµnh cho ng−êi sö dông.
C¸c th«ng tin trî gióp ®−îc cung cÊp ë nhiÒu d¹ng kh¸c nhau (v¨n b¶n, danh
môc, ©m thanh, h×nh ¶nh, video h−íng dÉn,...), cho phÐp ng−êi dïng t×m kiÕm
nhanh nhÊt c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. §Æc biÖt, phÇn trî gióp gi¶i quyÕt sù cè
(Troubleshooting) sÏ h−íng dÉn ng−êi dïng qua tõng b−íc ®Ó gi¶i quyÕt phÇn
lín c¸c trôc trÆc ®èi víi c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh
lµm viÖc.
6.6 Search
Môc Search trong menu Start cho phÐp ng−êi dïng t×m kiÕm c¸c th− môc, tÖp,
c¸c m¸y tÝnh hiÖn ®ang ®¨ng nhËp trong m¹ng, thËm chÝ c¶ c¸c th− tÝn ®iÖn tö
cã trªn m¸y. ViÖc t×m kiÕm dùa trªn nhiÒu th«ng sè kh¸c nhau, th«ng th−êng
nhÊt lµ t×m kiÕm qua tªn cña ®èi t−îng. Windows XP cã mét c¬ chÕ t×m kh¸
m¹nh, cho phÐp ng−êi dïng t×m kiÕm theo c¸c nhãm tõ thay thÕ kh¸ réng r·i.
6.7 Run
§©y lµ mét c«ng cô kh¸ linh ®éng cña Windows XP, cho phÐp ng−êi sö dông
khëi ®éng ch−¬ng tr×nh ch−a ®−îc ®¨ng ký tr−íc víi Windows XP th«ng qua
c©u lÖnh ch¹y tËp tin ch−¬ng tr×nh cña WINDOW.
10
- 6.8 Log Off
Môc Log Off cña Windows XP cho phÐp ng−êi dïng ®ãng tÊt c¶ c¸c øng dông
®ang më ®Ó rêi m¹ng víi tªn ng−êi dïng hiÖn thêi, vµ ®¨ng nhËp l¹i m¹ng víi
tªn cña mét ng−êi dïng kh¸c.
L−u ý : Log Off chØ ®ãng c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông chø kh«ng ®ãng c¸c tÖp
hÖ thèng ®ang më trong Window. V× thÕ sau khi Log Off kh«ng t¾t m¸y tÝnh
mµ ph¶i ®¨ng nhËp l¹i víi mét tªn ng−êi dïng.
6.9 Turn Off Computer
Môc nµy cho phÐp ng−êi dïng ®ãng tÊt c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh, kÓ c¶ c¸c tÖp hÖ
thèng cña Windows XP ®Ó t¾t m¸y (nÕu chän Turn Off) hoÆc khëi ®éng l¹i
m¸y (nÕu chän môc Restart).
L−u ý : ®Ó b¶o ®¶m an toµn cho m¸y tÝnh vµ Windows XP, ng−êi dïng chØ ®−îc
t¾t m¸y sau khi ®· ®ãng ch−¬ng tr×nh b»ng lÖnh Start->Turn Off Computer ->
Turn Off.
7 My computer
11
- Bªn trong cöa sæ My computer lµ c¸c tµi nguyªn ®ang cã trªn m¸y tÝnh cña
b¹n. B»ng cöa sæ nµy, ng−êi dïng cã thÓ truy cËp vµo c¸c æ ®Üa, thiÕt lËp l¹i c¸c
th«ng sè trªn m¸y tÝnh, vµ kÕt nèi víi c¸c m¸y tÝnh kh¸c ë xa, chia xÎ æ ®Üa ®Ó
dïng chung trªn m¹ng,... Tuy nhiªn, nh− ®· nãi ë phÇn trªn, c¸c thao t¸c liªn
quan ®Õn hÖ thèng th−êng yªu cÇu ng−êi dïng ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt kh¸ s©u
vÒ m¸y tÝnh vµ Windows XP, nªn trong phÇn nµy, chóng t«i chØ tËp trung giíi
thiÖu cho häc viªn vÒ nhiÖm vô qu¶n lý æ ®Üa, tÖp vµ th− môc trong My
Computer. §©y lµ nhiÖm vô gÆp th−êng xuyªn trong ho¹t ®éng hµng ngµy cña
m¸y tÝnh.
Mét sè biÓu t−îng th−êng sö dông:
æ ®Üa mÒm
æ ®Üa cøng
æ CDROM
Th− môc
TÖp
7.1 §Þnh d¹ng ®Üa mÒm
- Trong cöa sæ My computer, chän æ ®Üa mÒm A:
- KÝch chuét ph¶i vµo biÓu t−îng æ ®Üa A: vµ chän môc Format trong menu
hiÖn ra ë ®Çu con trá chuét,
HoÆc trong menu File chän môc Format.
SÏ xuÊt hiÖn hép héi tho¹i víi c¸c tham sè sau:
Capacity: chän dung l−îng ®Üa
Volume Label: ®−a vµo nh·n cho ®Üa
Format Option: c¸c lùa chän kh¸c:
Quick Format: §Þnh d¹ng nhanh
Create an MS-DOS startup disk: sao chÐp 3 tÖp tèi thiÓu dïng ®Ó khëi
®éng m¸y b»ng hÖ ®iÒu hµnh MS-DOS vµo ®Üa ®Ó t¹o ®Üa khëi ®éng.
12
- 7.2 T¹o th− môc míi
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ th− môc ®Þnh t¹o th− môc con.
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu File Æ New Æ Folder
+ KÝch chuét ph¶i vµo vïng trèng trong vïng lµm viÖc cña cöa sæ, chän
môc New Æ Folder trong menu hiÖn ra ë ®Çu con trá chuét
+ KÝch chuét t¹i môc Make a new folder trªn Task Pane
- Gâ vµo tªn cña th− môc.
7.3 Sao chÐp tÖp - th− môc
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ tÖp hay th− môc ®Þnh sao chÐp
(tÖp nguån).
- Chän c¸c tÖp vµ th− môc cÇn sao chÐp b»ng c¸ch:
+ NÕu chän mét tÖp (hoÆc mét th− môc) th× kÝch chuét vµo tªn tÖp nguån
(hoÆc th− môc).
+ NÕu chän nhiÒu tÖp vµ th− môc liªn tiÕp nhau th× kÝch chuét t¹i tªn tÖp
(th− môc) ®Çu tiªn trong danh s¸ch, sau ®ã gi÷ phÝm Shift ®ång thêi
kÝch chuét t¹i tªn tÖp (th− môc) cuèi cïng trong danh s¸ch.
+ NÕu chän nhiÒu tÖp vµ th− môc kh«ng liªn tiÕp nhau th× gi÷ phÝm Ctrl
®ång thêi kÝch chuét t¹i tªn tÖp hay th− môc cÇn chän.
13
- NÕu muèn bá chän tÖp hay th− môc ®· chän th× gi÷ phÝm Ctrl ®ång thêi
kÝch chuét t¹i tªn tÖp hay th− môc ®ã
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu Edit -> chän môc Copy
+ KÝch chuét ph¶i trong vïng ®· chän, chän môc Copy trong menu hiÖn
ra ë ®Çu con trá chuét
+ KÝch chuét t¹i môc Copy this file (hoÆc Copy the selected items nÕu
chän nhiÒu ®èi t−îng) trªn TaskPane
+ Ên tæ hîp phÝm Ctrl+C
Lóc nµy, c¸c tÖp vµ th− môc ®ang chän ®· ®−îc sao chÐp vµo bé nhí
(clipboard).
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ ®Þnh ®Æt tÖp hay th− môc míi
(tÖp ®Ých)
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu Edit -> chän môc Paste
+ KÝch chuét ph¶i trong vïng ®· chän, chän môc Paste trong menu hiÖn
ra ë ®Çu con trá chuét
+ Ên tæ hîp phÝm Ctrl+V
Khi ®ã, c¸c tÖp vµ th− môc sÏ ®−îc d¸n tõ bé nhí (clipboard) vµo th− môc hiÖn
thêi.
7.4 Di chuyÓn tÖp - th− môc
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ tÖp hay th− môc ®Þnh chuyÓn
(tÖp nguån).
- Chän c¸c tÖp vµ th− môc cÇn di chuyÓn
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu Edit -> chän môc Cut
+ KÝch chuét ph¶i trong vïng ®· chän, chän môc Cut trong menu hiÖn ra
ë ®Çu con trá chuét
+ KÝch chuét t¹i môc Move this file (hoÆc Move the selected items nÕu
chän nhiÒu ®èi t−îng) trªn TaskPane
+ Ên tæ hîp phÝm Ctrl+X
14
- Lóc nµy, c¸c tÖp vµ th− môc ®ang chän ®−îc chuyÓn vµo bé nhí (clipboard).
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ ®Þnh ®Æt tÖp hay th− môc míi
(tÖp ®Ých)
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu Edit -> chän môc Paste
+ KÝch chuét ph¶i trong vïng ®· chän, chän môc Paste trong menu hiÖn
ra ë ®Çu con trá chuét
+ Ên tæ hîp phÝm Ctrl+V
Khi ®ã, c¸c tÖp vµ th− môc sÏ ®−îc d¸n tõ bé nhí (clipboard) vµo th−
môc hiÖn thêi.
7.5 §æi tªn tÖp - th− môc
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ tÖp (th− môc) ®Þnh ®æi tªn.
- Chän tÖp (th− môc) cÇn ®æi tªn b»ng c¸ch kÝch chuét vµo tªn tÖp (th− môc).
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu File -> chän môc Rename
+ KÝch chuét ph¶i trong vïng ®· chän, chän môc Rename trong menu
hiÖn ra ë ®Çu con trá chuét
+ KÝch chuét t¹i môc Rename this file trªn TaskPane
+ KÝch chuét thªm mét lÇn n÷a vµo tªn tÖp (th− môc).
L−u ý : nÕu thêi gian kÝch chuét gi÷a 2 lÇn qu¸ ng¾n, Windows XP sÏ hiÓu lµ
kÝch kÐp chuét vµ khëi ®éng ch−¬ng tr×nh liªn kÕt víi tÖp (nÕu tÖp kh«ng ph¶i
tÖp ch−¬ng tr×nh), hoÆc khëi ®éng ch−¬ng tr×nh (nÕu tÖp lµ tÖp ch−¬ng tr×nh),
hoÆc më cöa sæ nÕu lµ th− môc.
- Khi nµy, con trá so¹n th¶o sÏ xuÊt hiÖn trong « tªn tÖp (th− môc) ®Ó cho
phÐp söa ®æi tªn tÖp. Gâ tªn tÖp míi vµ Ên Enter (hoÆc kÝch chuét ra ngoµi
« tªn tÖp) ®Ó kÕt thóc.
7.6 Xo¸ tÖp - th− môc
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ tÖp (th− môc) ®Þnh xo¸.
- Chän c¸c tÖp vµ th− môc cÇn xo¸
- Xo¸ tÖp b»ng mét trong c¸c c¸ch sau:
15
- + Thùc hiÖn menu File -> chän môc Delete
+ KÝch chuét ph¶i vµ chän môc Delete trong menu hiÖn ra ë ®Çu con trá
chuét.
+ KÝch chuét t¹i môc Delete this file (hoÆc Delete the selected items nÕu
chän nhiÒu ®èi t−îng) trªn TaskPane
+ Gâ phÝm Delete trªn bµn phÝm.
Th«ng th−êng, Windows XP sÏ hái l¹i ®Ó kh¼ng ®Þnh tr−íc khi xo¸ tÖp (chuyÓn
vµo trong Recycle Bin) nh− sau:
B¹n chän Yes ®Ó kh¼ng ®Þnh sÏ xo¸ c¸c tÖp vµ th− môc ®· chän. NÕu muèn huû
bá lÖnh xo¸ th× chän No.
7.7 Göi tÖp - th− môc ra ®Üa mÒm
- Sö dông cöa sæ My computer ®Ó ®Õn vÞ trÝ tÖp (th− môc) ®Þnh göi.
- Chän c¸c tÖp vµ th− môc cÇn thùc hiÖn
- Chän mét trong nh÷ng c¸ch sau:
+ Thùc hiÖn menu File -> Send To Æ Floppy (A)
+ KÝch chuét ph¶i trªn vïng ®· chän, chän môc Send To Æ Floppy (A)
trong menu hiÖn ra ë ®Çu con trá chuét.
16
nguon tai.lieu . vn
