Xem mẫu

  1. 27/08/2021 KINH TẾ PHÁT TRIỂN NÂNG CAO Advanced Development Economics BỘ MÔN KINH TẾ HỌC 1 GIỚI THIỆU • Đề cương chi tiết học phần • Giảng viên giảng dạy • Tài liệu tham khảo • Đánh giá học phần • Thảo luận nhóm 2 1
  2. 27/08/2021 CHƯƠNG 1 TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 3 CÁC HÌNH THÁI PHÁT TRIỂN Các cách tiếp cận quá trình phát triển • Mục tiêu phát triển là đích đến của tất cả các quốc gia. • Điều kiện (kinh tế, xã hội, chính trị)của các nước không giống nhau. • Con đường tới đích của các nước rất khác nhau. 4 2
  3. 27/08/2021 SỰ ĐA DẠNG VỀ THÀNH TỰU PHÁT TRIỂN Mặc dù có sự khác biệt về bối cảnh lịch sử, chính sách, thể chế, … song nhiều nước kém phát triển đã có được sự tăng trưởng thu nhập kể từ năm 1965 hoặc từ năm 1980; có nhiều nước thậm chí đạt được tăng trưởng cao. Hầu hết những nước tăng trưởng cao xảy ra quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động theo hướng tăng tỷ trọng trong CN, giảm trong NN; Một số nước khác vẫn trong tình trạng thu nhập thấp, trì trệ, kém phát triển; Sự cải thiện trong điều kiện y tế, giáo dục ở hầu hết các quốc gia có thu nhập thấp; Một số vấn đề mới phát sinh: dịch bệnh, suy thoái môi trường, … Vấn đề già hóa dân số Tiến bộ công nghệ và thông tin có thể đem đến cả tác động tích cực và tiêu cực Có nhiều chiến lược khác nhau để thúc đẩy quá trình phát triển: thay thế nhập khẩu, hướng ngoại, … 5 • Những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển tại các quốc gia: • - Hệ thống chính trị trả qua những thay đổi lớn; • - Sự chuyển dịch lớn về nhân khẩu làm giảm tốc đột ăng dân số ở nhiều nước; • - Sự lan truyền dịch bệnh; SỰ ĐA DẠNG VỀ THÀNH TỰU PHÁT • - Thương mại toàn cầu tăng nhanh chóng; TRIỂN • - Dòng vốn di chuyển xuyên quốc gia; • - Thông tin, ý tưởng, tiến bộ công nghệ được truyền bá khắp toàn cầu nhanh hơn; … 6 3
  4. 27/08/2021 TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ • Thương mại toàn cầu tăng lên nhanh chóng dẫn đến gia tăng mạng lưới sản xuất toàn cầu. • Quá trình sản xuất đã chuyển mạnh từ MÔ THỨC PHÁT TRIỂN chỗ sản xuất hàng hóa phục vụ thị MỚI TRONG NỀN KINH trường nội địa dưới sự bảo hộ của chính TẾ TOÀN CẦU phủ sang hội nhập sâu hơn vào thị trường toàn cầu. • Dòng vốn di chuyển xuyên quốc gia nhanh hơn • Thông tin và ý tưởng đươc truyền bá khắp toàn cầu nhanh và nhiều hơn. 7 YẾU TỐ LÀM THAY ĐỔI MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN TRONG NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU – Cách mạng CN 4.0 – Sự phát triển nguồn năng lượng mới – Sự thay đổi kết cấu dân số – Biến đổi khí hậu 8 4
  5. 27/08/2021 XU HƯỚNG ĐẢO NGƯỢC: MỘT THẾ GIỚI ĐANG KÉM PHẲNG HƠN • Về không gian, xu hướng đô thị hóa và sự nở ra không ngừng của các siêu đô thị trên thế giới, dẫn đến tri thức thực sự chỉ tập trung ở một số điểm giới hạn. • Về quy mô và chức năng Nhà nước: Chính phủ ở các nước đang phát triển thường quá lớn và quá tham vọng trong phạm vi chức năng mà họ muốn thực hiện. 9 ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN • Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng thu nhập/sản phẩm bình quân đầu người hoặc thu nhập/sản phẩm TỔNG QUAN TĂNG quốc dân. TRƯỞNG KINH TẾ THẾ GIỚI ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ: ĐIỀU GÌ BỊ BỎ QUÊN CÁC MỤC TIÊU CỦA PHÁT TRIỂN KINH TẾ 10 5
  6. 27/08/2021 ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN TỔNG QUAN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ THẾ GIỚI ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ: ĐIỀU GÌ BỊ BỎ QUÊN CÁC MỤC TIÊU CỦA PHÁT TRIỂN KINH TẾ 11 ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ: ĐIỀU GÌ BỊ BỎ QUÊN 12 6
  7. 27/08/2021 CHỈ TIÊU TUYỆT ĐỐI Thể hiện mức thay đổi tuyệt đối của quy mô sản lượng trong hai thời kỳ Yt= Yt – Yt-1 Trong đó: • Yt: Biểu thị sự thay đổi về qui mô sản lượng hay thu nhập của năm t và năm (t-1) • Y chính là GNP, GDP hay GDP/ người… ĐO LƯỜNG TĂNG • Yt: Sản lượng hay thu nhập của năm t. TRƯỞNG KINH TẾ • Yt-1: Sản lượng hay thu nhập của năm trước. CHỈ TIÊU TƯƠNG ĐỐI Thể hiện sự gia tăng của sản lượng nhanh hay chậm so với thời điểm gốc  Yt gY  * 100 % Y t 1 13 Chỉ tiêu GDP § Ưu điểm § Hạn chế ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ 14 7
  8. 27/08/2021 ĐO LƯỜNG TĂNG TRƯỞNG • Khái niệm: VÀ PHÁT TRIỂN • Phát triển là một quá trình biến đổi về mọi mặt của nền kinh tế, bao gồm CÁC MỤC TIÊU CỦA o Sự gia tăng về thu nhập PHÁT TRIỂN KINH o Sự thay đổi của cơ cấu kinh tế TẾ o Sự biến đổi về mặt xã hội của nền kinh tế 15 Tăng trưởng kinh tế Thay đổi về lượng PHÁT Chuyển dịch cơ TRIỂN cấu kinh tế KINH TẾ Thay đổi về chất Tiến bộ xã hội 16 8
  9. 27/08/2021 Quá trình nhận thức về phát triển – Vào những năm 50 của TK20: phát triển là tăng trưởng kinh tế – Đến những năm 1970: phát triển biểu hiện qua tỷ lệ giảm nghèo – Đến những năm1990: phát triển biểu hiện ở chỉ số phát triển con người (HDI) – Từ 2000 đến nay: phát triển gắn với phát triển bền vững 17 MDG 1 : Xóa đói giảm nghèo UN: Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ MDG 2: Đạt phổ cập giáo dục tiểu học MDG 3: Tăng cường bình đẳng giới và nâng cao năng lực, vị thế cho phụ nữ MDGs 4 : Giảm tử vong trẻ em MDGs 5: Cải thiện sức khỏe bà mẹ MDGs 6: Phòng chống HIV/AIDs, bệnh sốt rét và bệnh lây nhiễm khác. MDGs 7: Đảm bảo môi trường bền vững MDGs 8: Phát triển quan hệ đối tác toàn cầu 18 9
  10. 27/08/2021 PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG KINH TẾ PTBV MÔI XÃ HỘI TRƯỜN G 19 MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ  Sự tích lũy các yếu tố sản xuất.  Phương thức tạo ra tăng trưởng CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TĂNG năng suất. TRƯỞNG KINH TẾ  Môi trường pháp luật, chính trị, MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG QUỐC GIA CÓ thể chế . TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG NHANH NHỮNG HẠN CHẾ CỦA MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG Ở CÁC QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN 20 10
  11. 27/08/2021 • TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ LÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÂN TỐ CƠ BẢN CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT – VỐN VÀ LAO MÔ HÌNH TĂNG ĐỘNG – VÀ TỔNG SẢN LƯỢNG CỦA NỀN TRƯỞNG KINH TẾ KINH TẾ. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH Hàm sản xuất cơ bản: Y = f (K, L) TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ 21 Đặc điểm của những quốc gia có tốc độ MÔ HÌNH TĂNG tăng trưởng nhanh TRƯỞNG KINH TẾ 1. Ổn định chính trị và kinh tế vĩ mô MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG VÀ 2. Đầu tư vào y tế, giáo dục ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG QUỐC GIA CÓ TỐC ĐỘ TĂNG 3. Các thể chế và quản lý nhà nước hữu hiệu TRƯỞNG NHANH 4. Môi trường thuận lợi cho tư nhân 5. Điều kiện địa lý thuận lợi 22 11
  12. 27/08/2021 MÔ HÌNH TĂNG Về nguồn lực đầu vào: tiết kiệm đầu tư, TRƯỞNG KINH TẾ nguồn lực đầu vào: tài nguyên lao động Về định hướng sản lượng đầu ra: hướng nội NHỮNG HẠN CHẾ TRONG MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG Ở Về cấu trúc nền kinh tế: thành phần kinh tế, CÁC QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN liên kết trong kinh tế Về hệ thống luật pháp, thể chế: hiệu lực của pháp luật, hiệu quả các chính sách kinh tế. 23 THẢO LUẬN 1. Tìm kiếm các số liệu và dữ liệu về tăng trưởng và phát triển kinh tế ở một số nước đang phát triển: trang web của ILO, WTO, IMF, GSO, Bộ Lao động - Thương binh và xã hội,... 2. Trao đổi về vấn đề tăng trưởng và phát triển kinh tế ở Việt Nam, các địa phương. 3. Trao đổi về tăng trưởng và phát triển kinh tế ở một số nước đang phát triển. 4. Trao đổi về một số mô hình tăng trưởng kinh tế. • Yêu cầu: Sử dụng lý thuyết đã học để phân tích và giải thích. 24 12
nguon tai.lieu . vn