- Trang Chủ
- Kinh tế học
- Bài giảng Kinh tế phát triển nâng cao (Advanced development economics) - Chương 1: Tăng trưởng và phát triển
Xem mẫu
- 27/08/2021
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
NÂNG CAO
Advanced Development Economics
BỘ MÔN KINH TẾ HỌC
1
GIỚI THIỆU
• Đề cương chi tiết học phần
• Giảng viên giảng dạy
• Tài liệu tham khảo
• Đánh giá học phần
• Thảo luận nhóm
2
1
- 27/08/2021
CHƯƠNG 1
TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
3
CÁC HÌNH THÁI PHÁT TRIỂN
Các cách tiếp cận quá trình phát triển
• Mục tiêu phát triển là đích đến của tất cả các
quốc gia.
• Điều kiện (kinh tế, xã hội, chính trị)của các nước
không giống nhau.
• Con đường tới đích của các nước rất khác nhau.
4
2
- 27/08/2021
SỰ ĐA DẠNG VỀ THÀNH TỰU PHÁT TRIỂN
Mặc dù có sự khác biệt về bối cảnh lịch sử, chính sách, thể chế, … song nhiều nước kém phát triển đã có được sự tăng
trưởng thu nhập kể từ năm 1965 hoặc từ năm 1980; có nhiều nước thậm chí đạt được tăng trưởng cao.
Hầu hết những nước tăng trưởng cao xảy ra quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động theo hướng tăng tỷ
trọng trong CN, giảm trong NN;
Một số nước khác vẫn trong tình trạng thu nhập thấp, trì trệ, kém phát triển;
Sự cải thiện trong điều kiện y tế, giáo dục ở hầu hết các quốc gia có thu nhập thấp;
Một số vấn đề mới phát sinh: dịch bệnh, suy thoái môi trường, …
Vấn đề già hóa dân số
Tiến bộ công nghệ và thông tin có thể đem đến cả tác động tích cực và tiêu cực
Có nhiều chiến lược khác nhau để thúc đẩy quá trình phát triển: thay thế nhập khẩu, hướng ngoại, …
5
• Những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình
phát triển tại các quốc gia:
• - Hệ thống chính trị trả qua những thay đổi lớn;
• - Sự chuyển dịch lớn về nhân khẩu làm giảm tốc
đột ăng dân số ở nhiều nước;
• - Sự lan truyền dịch bệnh;
SỰ ĐA DẠNG VỀ
THÀNH TỰU PHÁT • - Thương mại toàn cầu tăng nhanh chóng;
TRIỂN
• - Dòng vốn di chuyển xuyên quốc gia;
• - Thông tin, ý tưởng, tiến bộ công nghệ được
truyền bá khắp toàn cầu nhanh hơn; …
6
3
- 27/08/2021
TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ
• Thương mại toàn cầu tăng lên nhanh
chóng dẫn đến gia tăng mạng lưới sản
xuất toàn cầu.
• Quá trình sản xuất đã chuyển mạnh từ
MÔ THỨC PHÁT TRIỂN chỗ sản xuất hàng hóa phục vụ thị
MỚI TRONG NỀN KINH trường nội địa dưới sự bảo hộ của chính
TẾ TOÀN CẦU phủ sang hội nhập sâu hơn vào thị
trường toàn cầu.
• Dòng vốn di chuyển xuyên quốc gia
nhanh hơn
• Thông tin và ý tưởng đươc truyền bá
khắp toàn cầu nhanh và nhiều hơn.
7
YẾU TỐ LÀM THAY ĐỔI MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN
TRONG NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU
– Cách mạng CN 4.0
– Sự phát triển nguồn năng lượng mới
– Sự thay đổi kết cấu dân số
– Biến đổi khí hậu
8
4
- 27/08/2021
XU HƯỚNG ĐẢO NGƯỢC: MỘT THẾ GIỚI
ĐANG KÉM PHẲNG HƠN
• Về không gian, xu hướng đô thị hóa và sự nở ra không ngừng của
các siêu đô thị trên thế giới, dẫn đến tri thức thực sự chỉ tập
trung ở một số điểm giới hạn.
• Về quy mô và chức năng Nhà nước: Chính phủ ở các nước đang
phát triển thường quá lớn và quá tham vọng trong phạm vi chức
năng mà họ muốn thực hiện.
9
ĐO LƯỜNG
TĂNG TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN • Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng
thu nhập/sản phẩm bình quân đầu
người hoặc thu nhập/sản phẩm
TỔNG QUAN TĂNG quốc dân.
TRƯỞNG KINH TẾ THẾ
GIỚI
ĐO LƯỜNG TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ: ĐIỀU
GÌ BỊ BỎ QUÊN
CÁC MỤC TIÊU CỦA PHÁT
TRIỂN KINH TẾ
10
5
- 27/08/2021
ĐO LƯỜNG
TĂNG TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN
TỔNG QUAN TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ
THẾ GIỚI
ĐO LƯỜNG TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ:
ĐIỀU GÌ BỊ BỎ QUÊN
CÁC MỤC TIÊU CỦA
PHÁT TRIỂN KINH TẾ
11
ĐO LƯỜNG
TĂNG TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN
ĐO LƯỜNG TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ:
ĐIỀU GÌ BỊ BỎ QUÊN
12
6
- 27/08/2021
CHỈ TIÊU TUYỆT ĐỐI
Thể hiện mức thay đổi tuyệt đối của quy mô sản lượng
trong hai thời kỳ
Yt= Yt – Yt-1
Trong đó:
• Yt: Biểu thị sự thay đổi về qui mô sản lượng hay
thu nhập của năm t và năm (t-1)
• Y chính là GNP, GDP hay GDP/ người…
ĐO LƯỜNG TĂNG
• Yt: Sản lượng hay thu nhập của năm t.
TRƯỞNG KINH TẾ
• Yt-1: Sản lượng hay thu nhập của năm trước.
CHỈ TIÊU TƯƠNG ĐỐI
Thể hiện sự gia tăng của sản lượng nhanh hay chậm so
với thời điểm gốc
Yt
gY * 100 %
Y t 1
13
Chỉ tiêu GDP
§ Ưu điểm
§ Hạn chế
ĐO LƯỜNG TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ
14
7
- 27/08/2021
ĐO LƯỜNG
TĂNG TRƯỞNG • Khái niệm:
VÀ PHÁT TRIỂN • Phát triển là một quá trình biến đổi về mọi
mặt của nền kinh tế, bao gồm
CÁC MỤC TIÊU CỦA o Sự gia tăng về thu nhập
PHÁT TRIỂN KINH o Sự thay đổi của cơ cấu kinh tế
TẾ o Sự biến đổi về mặt xã hội của nền kinh tế
15
Tăng trưởng
kinh tế Thay đổi về lượng
PHÁT
Chuyển dịch cơ TRIỂN
cấu kinh tế KINH TẾ
Thay đổi về chất
Tiến bộ xã hội
16
8
- 27/08/2021
Quá trình nhận thức về phát triển
– Vào những năm 50 của TK20: phát triển là tăng trưởng kinh tế
– Đến những năm 1970: phát triển biểu hiện qua tỷ lệ giảm nghèo
– Đến những năm1990: phát triển biểu hiện ở chỉ số phát triển con
người (HDI)
– Từ 2000 đến nay: phát triển gắn với phát triển bền vững
17
MDG 1 : Xóa đói giảm nghèo
UN: Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ
MDG 2: Đạt phổ cập giáo dục
tiểu học
MDG 3: Tăng cường bình
đẳng giới và nâng cao năng
lực, vị thế cho phụ nữ
MDGs 4 : Giảm tử vong trẻ em
MDGs 5: Cải thiện sức khỏe
bà mẹ
MDGs 6: Phòng chống
HIV/AIDs, bệnh sốt rét và bệnh
lây nhiễm khác.
MDGs 7: Đảm bảo môi trường
bền vững
MDGs 8: Phát triển quan hệ
đối tác toàn cầu
18
9
- 27/08/2021
PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG
KINH TẾ
PTBV
MÔI
XÃ HỘI TRƯỜN
G
19
MÔ HÌNH TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ Sự tích lũy các yếu tố sản xuất.
Phương thức tạo ra tăng trưởng
CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TĂNG năng suất.
TRƯỞNG KINH TẾ
Môi trường pháp luật, chính trị,
MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG VÀ ĐẶC
ĐIỂM CỦA NHỮNG QUỐC GIA CÓ thể chế .
TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG NHANH
NHỮNG HẠN CHẾ CỦA MÔ HÌNH
TĂNG TRƯỞNG Ở CÁC QUỐC GIA
ĐANG PHÁT TRIỂN
20
10
- 27/08/2021
• TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ LÀ MỐI QUAN
HỆ GIỮA CÁC NHÂN TỐ CƠ BẢN CỦA
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT – VỐN VÀ LAO
MÔ HÌNH TĂNG ĐỘNG – VÀ TỔNG SẢN LƯỢNG CỦA NỀN
TRƯỞNG KINH TẾ KINH TẾ.
CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH Hàm sản xuất cơ bản: Y = f (K, L)
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
21
Đặc điểm của những quốc gia có tốc độ
MÔ HÌNH TĂNG tăng trưởng nhanh
TRƯỞNG KINH TẾ
1. Ổn định chính trị và kinh tế vĩ mô
MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG VÀ 2. Đầu tư vào y tế, giáo dục
ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG
QUỐC GIA CÓ TỐC ĐỘ TĂNG 3. Các thể chế và quản lý nhà nước hữu hiệu
TRƯỞNG NHANH
4. Môi trường thuận lợi cho tư nhân
5. Điều kiện địa lý thuận lợi
22
11
- 27/08/2021
MÔ HÌNH TĂNG Về nguồn lực đầu vào: tiết kiệm đầu tư,
TRƯỞNG KINH TẾ nguồn lực đầu vào: tài nguyên lao động
Về định hướng sản lượng đầu ra: hướng nội
NHỮNG HẠN CHẾ
TRONG MÔ HÌNH
TĂNG TRƯỞNG Ở Về cấu trúc nền kinh tế: thành phần kinh tế,
CÁC QUỐC GIA
ĐANG PHÁT TRIỂN
liên kết trong kinh tế
Về hệ thống luật pháp, thể chế: hiệu lực của
pháp luật, hiệu quả các chính sách kinh tế.
23
THẢO LUẬN 1. Tìm kiếm các số liệu và dữ liệu về tăng trưởng và phát
triển kinh tế ở một số nước đang phát triển: trang web của
ILO, WTO, IMF, GSO, Bộ Lao động - Thương binh và xã
hội,...
2. Trao đổi về vấn đề tăng trưởng và phát triển kinh tế ở Việt
Nam, các địa phương.
3. Trao đổi về tăng trưởng và phát triển kinh tế ở một số
nước đang phát triển.
4. Trao đổi về một số mô hình tăng trưởng kinh tế.
• Yêu cầu: Sử dụng lý thuyết đã học để phân tích và giải
thích.
24
12
nguon tai.lieu . vn