- Trang Chủ
- Kinh tế học
- Bài giảng Kinh tế phát triển - Chương 4: Các ngành kinh tế với tăng trưởng và phát triển (Trường ĐH Thương Mại)
Xem mẫu
- 8/4/2020
Vấn đề phát triển công nghệ ở Việt nam
• Sử dụng hiệu quả công nghệ sẵn có (lựa chọn
công nghệ thích hợp)
• Đẩy mạnh chuyển giao công nghệ nhằm nâng
cao năng lực của nền kinh tế
• Phát triển thị trường công nghệ
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
CÁC NGÀNH KINH TẾ VỚI
TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
57
- 8/4/2020
Nội dung chính
1. Nông nghiệp với phát triển
2. Thương mại với phát triển
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
1. Nông nghiệp
• Vai trò của nông nghiệp với tăng trưởng
1.1
• Các giai đoạn phát triển nông nghiệp
1.2
• Đóng góp của tăng trưởng nông nghiệp vào
1.3 quá trình phát triển
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
58
- 8/4/2020
1.1 Vai trò của nông nghiệp
1.1.1 Đặc điểm của Vai trò của
1.1.2
sản xuất nông nông nghiệp
nghiệp trong nền kinh
tế
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp
• Đối tượng của ngành nông nghiệp là cây trồng
vật nuôi
• Đất đai là tư liệu sản xuất cơ bản
• Sản xuất nông nghiệp mang tính thời vụ lớn
• Lao động không được chuyển hóa trực tiếp mà
phải thông qua cây trồng vật nuôi
• Chu kỳ sản xuất nông nghiệp dài và không
giống nhau giữa các loại cây trồng vật nuôi
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
59
- 8/4/2020
Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp
• Nông nghiệp là ngành tạo ra thu nhập chủ yếu
cho người dân
• Lao động tham gia vào sản xuất nông nghiệp
chiếm tỷ trọng lớn (60-70%)
• Sản xuất nông nghiệp mang tính truyền thống,
lạc hậu và rủi ro cao hơn
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Vai trò của nông nghiệp trong
nền kinh tế
• Cung cấp lương thực
• Cung cấp lao động
• Là thị trường tiêu thụ sản phẩm
• Nông sản xuất khẩu cung cấp ngoại tệ
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
60
- 8/4/2020
Các giai đoạn phát triển nông nghiệp
Nền nông Nền nông
Nền nông
nghiệp truyền nghiệp hàng
nghiệp hỗn hợp
thống hóa
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
1.2 Các giai đoạn phát triển
nông nghiệp
• Nền nông
nghiệp Phát triển
truyền • Nền nông
nông thôn
thống nghiệp
hàng hoá
Chuyển
dịch cơ cấu • Thay đổi tỷ
trọng các Nông nghiệp
nông hiện đại
nghiệp ngành
• Tăng năng
suất lao động
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
61
- 8/4/2020
Chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp
là sự thay đổi tỷ trọng các
ngành trong nền kinh tế.
là sự giảm dần tỷ
trọng của ngành trồng trọt (cây lương thực) sang các
ngành nghề phi nông nghiệp khác như ngành chăn
nuôi hoặc trồng trọt cây công nghiệp, cây ăn quả,...
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Quá trình chuyển đổi cơ cấu
quá trình chuyển đổi cơ cấu sẽ làm:
– Thay đổi tỉ trọng sản lượng
– Thay đổi trong lực lượng lao động
– Kết nối giữa khu vực nông nghiệp và phi nông
nghiệp
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
62
- 8/4/2020
Quá trình chuyển đổi cơ cấu
, quá trình chuyển đổi cơ
cấu kinh tế sẽ làm
– Phát triển thị trường hàng hóa, thị trường lao động,
thị trường tài chính
– Chuyển đổi từ nông nghiệp nông dân sang nông
nghiệp thương mại
– Từ quan hệ họ tộc sang quan hệ xã hội
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Phát triển nông thôn
• Khái niệm (theo WB): phát triển nông thôn là
việc cải thiện mức sống của một số đông người
có mức thu nhập thấp đang sinh sống ở vùng
nông thôn nhằm tạo nên tiến trình phát triển
nông thôn một cách tự giác và ổn định.
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
63
- 8/4/2020
Căn bệnh Hà lan
• Khái niệm
• Tác động không mong muốn của căn bệnh Hà
lan
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
XK khí đốt tăng Cung ngoại tệ tăng Tỷ giá
giảm (nội
tệ lên giá)
Khu vực hàng ngoại thương
XK giảm (hàng hóa xuất khẩu)
Khu vực hàng phi ngoại thương
Sản xuất
(hàng hóa không thể xuất khẩu)
giảm
Tác động Thất nghiệp tăng
Di chuyển chi tiêu Lạm phát tăng
nguồn lực Sản xuất giảm
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
64
- 8/4/2020
Tài nguyên và tăng trưởng kinh tế
• Xuất khẩu tài nguyên khác với xuất khẩu các sản
phẩm khác:
– Khu vực xuất khẩu ít có mối liên hệ với các khu vực
khác trong nền kinh tế
– Tạo việc làm
• Nguồn thu từ xuất khẩu tài nguyên có thể dẫn tới:
– Căn bệnh Hà lan
– Chi tiêu không hiệu quả
– Tham nhũng
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Chiến lược hướng nội
:
• Mục đích của chiến lược:
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
65
- 8/4/2020
:
– Dựng nên hàng rào thuế quan
– Phát triển ngành công nghiệp non trẻ bằng bảo hộ
sản xuất và thu hút đầu tư nước ngoài
– Bắt đầu bằng những ngành công nghiệp nhẹ, sản
xuất hàng tiêu dùng
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
:
– Thuế quan (tariff)
– Hạn ngạch (quota)
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
66
- 8/4/2020
D
S
Pd
Lượng NK khi có thuế
PW
Lượng NK khi chưa có thuế
Q2 Q4 Q3 Q1
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
• Khi có thuế nhập khẩu giá bán sản phẩm trong
nước sẽ tăng: Pd = Pw(1+t)
• Mức bảo hộ danh nghĩa (NRP: Normal Rate of
Protection)
P d PW
t
PW
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
67
- 8/4/2020
• Giả sử mức thuế nhập khẩu áp dụng cho sản
phẩm đầu ra là t1, và nguyên liệu là t2
• Công thức tính mức bảo hộ thực tế: ERP
(Effective Rate of Protection)
• Pw .t1 Cw .t2
ERP
Pw Cw
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
• Tác động của bảo hộ lên sự phân bổ nguồn lực
• Tác động của bảo hộ lên phúc lợi xã hội
• Tác động của bảo hộ lên cơ cấu thị trường
• Tác động của bảo hộ lên thu nhập ngân sách
của chính phủ
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
68
- 8/4/2020
:
• Các nước đều không thành công trong việc đạt
tới mục tiêu cuối cùng là xây dựng một nền
kinh tế độc lập tự chủ,
• Hay giảm nhập khẩu, cải thiện cán cân thanh
toán.
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
• Chính sách bảo hộ đã gây thiệt hại cho xã hội
• Những ngành công nghiệp non trẻ không thể trưởng
thành lên được
• Cán cân thanh toán không được cải thiện
• Ý tưởng công nghiệp hóa nền kinh tế thông qua các
mối liên hệ thất bại
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
69
- 8/4/2020
Chiến lược hướng ngoại
XK hàng XK hàng CN CN hóa
CN tiêu có hàm lượng nền
dùng vốn cao kinh tế
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Chiến lược hướng ngoại
:
• Biện pháp đầu tiên là tự do hóa thương mại
• Biện pháp thứ hai là cải thiện môi truờng đầu
tư, thu hút mạnh mẽ đầu tư nước ngoài vào các
ngành xuất khẩu.
• Biện pháp thứ ba là cải cách tỷ giá đi kèm với
ổn định nền kinh tế vĩ mô.
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
70
- 8/4/2020
Chiến lược hướng ngoại
• Cải thiện mạnh mẽ cán cân thanh toán
• Tạo ra mối liên hệ hữu cơ giữa các ngành
trong nền kinh tế
• Tạo ra nhiều việc làm, góp phần làm cho thu
nhập trong nền kinh tế tăng lên
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Chiến lược hướng ngoại
• Phụ thuộc rất lớn vào thị trường bên ngoài
• Sự xuất hiện của chủ nghĩa bảo hộ "mới“ đã
hạn chế hàng hóa của các nước đang phát triển
xuất khẩu sang các nước phát triển
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
71
- 8/4/2020
Mô hình đàn sếu bay
• Flying-geese development pattern: là mô
hình giải thích sự phát triển công nghiệp “lan
tỏa” ở khu vực Đông Á
• Các nước đi sau cần nhận biết mô hình này để
đón nhận xu hướng đầu tư nước ngoài tới nước
mình
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
Mô hình đàn sếu bay
1960
- Nhật bản
1970
- NICs châu Á
1980
- ASEAN- 4
1990
- Trung quốc
2000
- Việt nam
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
72
- 8/4/2020
The ladder of comparative advantage
Japan
Knowledge- intensive
NICs
Capital- intensive
ASEAN-4
Skilled labor- intensive
China
Unskilled labor- intensive
Vietnam
Resourse- intensive
8/4/2020 Bộ môn Kinh tế học
73
nguon tai.lieu . vn